Scyzura

pasek materiału wzmacniający książkę

Scyzura, scezura[1], falc wyklejkowy[1], skrzydełko[2] – pasek materiału, najczęściej płótna lub cienkiego i wytrzymałego papieru[3] (historycznie także z pergaminu[1]), stanowiący wzmocnienie łączenia bloku książkowego z oprawą[4], gdyż przejmuje część naprężeń powstających w przegubie podczas otwierania książki[5]. Może być przyklejona do wyklejki[4] i spełniać także funkcje estetyczne, gdyż zasłania szczelinę pomiędzy blokiem książki a wyklejką[6], może także maskować rynienki, w których zamocowano zwięzy w okładzinach[5].

Pseudoscyzura podczas wklejania

W sytuacji, gdy pasek materiału nie został połączony z blokiem książki poprzez szycie, a jedynie został wklejony, można mówić o pseudoscyzurze[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Ewa Chlebus, Elementy przybyszowe w oprawach późnogotyckich — formy, funkcje, terminologia, „Roczniki Biblioteczne”, 61, 2018, s. 80, DOI10.19195/0080-3626.61.4, ISSN 0080-3626 [dostęp 2023-10-12].
  2. Aleksander Semkowicz, Introligatorstwo: z krótkim zarysem historii zdobnictwa opraw i 89 rycinami w tekście, Wiedza-Zawód-Kultura, 1948, s. 187 (pol.).
  3. D.E. Petersen, Ansatzfalz (Ansetzfalz) [online], Lexikon des gesamten Buchwesens Online, 23 grudnia 2016 [dostęp 2023-10-12] (niem.).
  4. a b Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, Wydawn. Uniwersytetu Warszawskiego, 1999, s. 75, ISBN 978-83-904036-3-2 (pol.).
  5. a b Ewa Chlebus, Elementy przybyszowe w oprawach późnogotyckich — formy, funkcje, terminologia, „Roczniki Biblioteczne”, 61, 2018, s. 81, DOI10.19195/0080-3626.61.4, ISSN 0080-3626 [dostęp 2023-10-12].
  6. Roczniki biblioteczne, t. 61, Państwowe Wydawn. Naukowe., 2017, s. 81 [dostęp 2023-10-12] (pol.).
  7. Ewa Chlebus, Elementy przybyszowe w oprawach późnogotyckich — formy, funkcje, terminologia, „Roczniki Biblioteczne”, 61, 2018, s. 82, DOI10.19195/0080-3626.61.4, ISSN 0080-3626 [dostęp 2023-10-12].