Sem (postać z Księgi Mormona)

neficki wojskowy w wierzeniach mormonów

Sem (deseret 𐐟𐐇𐐣)[1] – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) neficki wojskowy żyjący w IV[1] wieku n.e. Jeden z dowódców w bitwie na wzgórzu Kumorah z 385, poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi. Jest obiektem spekulacji mormońskich teologów, którzy wzmiankę o nim umieszczają w partii materiału źródłowego Księgi Mormona określanej mianem większych płyt Nefiego.

The Book of Mormon
Księga Mormona, jedno z mormońskich pism świętych i jednocześnie źródło wzmianki o Semie

Wymowa i pisownia imienia

edytuj

Wymowa tego imienia wzbudzała pewne zainteresowanie mormońskich badaczy. Została ona zresztą ujęta w przewodniku po wymowie, dołączanym do każdego egzemplarza anglojęzycznej wersji Księgi Mormona od 1981[2]. Źródła wskazują generalnie niemniej na znaczną różnicę między wymową preferowaną i powszechną współcześnie, a tą z wczesnego okresu kolonizacji terytorium Utah[3], jeżeli chodzi o wiele nazw i imion z Księgi Mormona. Nie ma takiej różnicy wszelako w przypadku Sema[4]. Pierwotna wymowa, zwłaszcza ta stosowana przez Josepha Smitha, ma pewne znaczenie w badaniach nazw własnych występujących w Księdze Mormona, choć, na gruncie mormońskiej teologii, nie jest w nich czynnikiem decydującym[5]. Do ustalenia wymowy używanej przez Smitha wykorzystuje się między innymi wydanie Księgi Mormona w alfabecie deseret z 1869[5].

Istnieją wszelako relacje ludzi posługujących w procesie nazywanym przez świętych w dniach ostatnich tłumaczeniem Księgi Mormona, które rzucają światło na to, jak Smith pierwotnie radził sobie z nieznanymi słowami. Hugh Nibley, powołując się na relacje skrybów Smitha, stwierdził, że „nigdy nie wymawiał on takich słów, zawsze poprzestając na ich przeliterowaniu”[6]. Ściśle na gruncie mormońskiej teologii nie próbuje się dociekać pierwotnej wymowy tegoż słowa, podobnie jak nie prowadzi się takowych rozważań wobec słów i nazw nefickich jako takich[7].

Również na gruncie mormońskiej teologii zauważa się inherentną problematyczność wymowy nazw i imion przynależnych do tej mormońskiej świętej księgi. Ma to wynikać z tego, że żadne z nich nie zostało przekazane Josephowi Smithowi ustnie, z wyjątkiem może imienia Moroniego, który wszak przedstawił się Smithowi w wizji. Z doktrynalnego punktu widzenia sposób, w jaki bohaterowie Księgi Mormona wypowiadali te słowa, pozostał nieznany pierwszemu mormońskiemu przywódcy[8].

Podczas procesu określanego przez świętych w dniach ostatnich mianem tłumaczenia Księgi Mormona, jeden z posługujących Josephowi Smithowi skrybów zapisał to imię jako Shem, później, już w manuskrypcie oddanym drukarzowi odpowiedzialnemu za pierwsze wydanie mormońskiej świętej księgi na Shom. Jednakże już od pierwszego wydania pojawiało się ono w druku w obecnie znanej formie[9].

W Księdze Mormona

edytuj

W ściśle teologicznym sensie wzmiankowany jest w partii materiału określanej mianem większych płyt Nefiego[10][11]. Na kartach Księgi Mormona pojawia się wyłącznie w wersie czternastym szóstego rozdziału Księgi Mormona[12][13] w kontekście rozstrzygającej bitwy konfliktu neficko-lamanickiego, mianowicie bitwy na wzgórzu Kumorah (385). Przez komentatorów uznawany za generała[14], we wspomnianym starciu dowodził dziesięcioma tysiącami ludźmi[15]. Poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi[16]. Wzmiankowany pośrednio również w oszacowaniach liczby ofiar śmiertelnych tejże bitwy[17][18]. Nie powinien być przy tym mylony ani z miastem o tej samej nazwie, miejscem bitwy między Nefitami a Lamanitami, ani też z Semem, postacią ze Starego Testamentu i synem Noego[14].

W mormońskiej teologii oraz w badaniach nad Księgą Mormona

edytuj

Istnienie Sema nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych. Językoznawcy związani z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich rozważali etymologię imienia tego wojskowego wywodząc je z języka hebrajskiego[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Brigham Young University: SHEM. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-09-27]. (ang.).
  2. Woodger 2000 ↓, s. 57.
  3. Huchel 2000 ↓, s. 59.
  4. Spendlove 2015 ↓, s. 60.
  5. a b Huchel 2000 ↓, s. 58.
  6. Woodger 2000 ↓, s. 53.
  7. Woodger 2000 ↓, s. 56.
  8. Wilcox 2019 ↓, s. 114.
  9. Brigham Young University: Shem Variants. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-09-27]. (ang.).
  10. Brigham Young University: Names by Plates. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-09-27]. (ang.).
  11. Księga Mormona Przewodnik do samodzielnego studiowania dla uczniów seminarium. Salt Lake City: Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, 2012, s. 11.
  12. George Reynolds: A Complete Concordance to the Book of Mormon. Salt Lake City: Deseret Book, 1900, s. 628.
  13. Index to the Triple Combination: Shem2. [w:] The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [on-line]. churchofjesuschrist.org. [dostęp 2021-09-27]. (ang.).
  14. a b Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Mormon. Orem: Parrish Press, 2015, s. 51.
  15. Shem, [w:] Dennis L. Largey (red.), The Book of Mormon Reference Companion [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2003, lokalizacja 8766, ISBN 978-1-60908-763-0.
  16. George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 327.
  17. Alan C. Miner: Mormon 6. [w:] Step-by-Step Through the Book of Mormon [on-line]. stepbystep.alancminer.com. [dostęp 2021-05-29]. (ang.).
  18. Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Mormon. Orem: Parrish Press, 2015, s. 50-51.

Bibliografia

edytuj