|
'''Dyspersja fal''' to zależność [[prędkość fazowa|prędkości fazowej]] fal od ich częstotliwości.
Dyspersję fal oraz zjawiska z niej wynikające obserwuje się w ośrodku, którego właściwości zależą od częstotliwości (długości fali). Jeżeli prędkość fazowa i grupowa fali nie zależy od częstości fali, wówczas o takiej fali mówi się że nie ulega dyspersji, a ośrodek nazywa się niedyspersyjnym.
W wyniku rozchodzenia się fal w ośrodku dyspersyjnym fale o różnej częstotliwości rozchodzą się z różną prędkością, oznacza to że prędkość rozchodzenia się odpowiedniego sygnału, zwana [[prędkość grupowa|prędkością grupową]] jest inna niż prędkość rozchodzenia się fazy fali [[prędkość fazowa]] i także zależy od częstotliwości.
Dyspersja jest zjawiskiem powszechnym, ulegają jej prawie wszystkie rodzaje fal w bardzo wielu ośrodkach.
==Dyspersja fal elektromagnetycznych==
Dyspersji ulega [[promieniowanie elektromagnetyczne|fala elektromagnetyczna]] w tym i [[światło]].
Światło przechodząc między ośrodkami o różnej dyspersji ulega rozszczepieniu na fale o różnej częstotliwości. Z tego powodu, zjawisko [[Rozszczepienie (fizyka)|rozszczepienia światła]] nazywane jest dyspersją, choć zjawisko dyspersji fal jest zjawiskiem znacznie ogólniejszym. Zjawisko dyspersji w optyce opisuje dokładniej artykuł [[Dyspersja (optyka)]].
==Dyspersja fal na wodzie==
Falami ulegającymi dyspersji są też fale na [[woda|wodzie]]. Fale te mają większą [[prędkość]] gdy poruszają się na wodzie o większej głębokości a mniejszą na mniejszej głębokości. W wyniku czego zachodzą [[zjawisko|zjawiska]]:
* czoło fali przy brzegu jest prawie równoległe do brzegu a kierunek ruchu fali jest do brzegu prostopadły,
* gdy fala przechodzi na płytką wodę to:
** odległość między kolejnymi grzbietami fali (długość fali) zmniejsza się,
** fala zmienia kierunek ruchu,
** rośnie wysokość fali czyli [[amplituda fali]].
Gdy fala znajdzie się na jeszcze płytszej wodzie, to wysokość fali jest porównywalna z głębokością wody, grzbiet porusza się szybciej niż dolina, na fali tworzą się "bałwany". Z fizycznego punktu widzenia oznacza to, że przestaje obowiązywać zasada superpozycji fal i fala przestaje być falą harmoniczną.
==Inne==
Dyspersją nazywa się także zależność prędkości rozchodzenia się fali od innych czynników, przykładowo w [[Światłowód włóknisty|światłowodzie]].
[[Kategoria:Fale]]
| 