Usta Prawdy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: ro:Bocca della Verità |
rozwiniecie artu na podst EN, DE wiki |
||
Linia 1:
[[Grafika:Bocca
'''Usta prawdy''' (wł. ''Bocca della Verità'') - okrągły, [[marmur]]owy [[Medalion (architektura)|Medalion]], o średnicy ok. 175 cm, przedstawiający oblicze brodatego bóstwa. Istnieje wiele teorii na temat jego pochodzenia i funkcji. Uważa się, m.in. że medalion mógł być przykrywą zbiornika na wodę, częścią [[fontanna|fontanny]] lub też służyć jako pokrywa wejścia do [[antyk|starożytnego]] wodociągu. Wedle [[średniowiecze|średniowiecznej]] [[legenda|legendy]], rzeźba pełniła funkcję wykrywacza kłamstw – podejrzany wkładał dłoń w usta, które miały zamykać się, odgryzając kończynę, gdy osoba mówiła nieprawdę.
Obecnie usta prawdy znajdują się w [[przedsionek|przedsionku]] [[Kościół Santa Maria in Cosmedin|kościoła Santa Maria in Cosmedin]] w [[Rzym]]ie.
==Nazwa==
W okresie średniowiecza nazwa ''Bocca della Verità'' była używana dla określenia publicznych skrzynek na listy<ref>Jedna z takich skrzynek, ''Bocca di Leone o della Verità'', znajduje się w [[Pałac Dożów|Pałacu Dożów]] w [[Wenecja|Wenecji]]</ref>, gdzie anonimowo można było zostawić informacje o [[grzech|grzesznych]] występkach sąsiadów.
==Funkcje==
Istnieje wiele teorii na temat funkcji medalionu, który mógł służyć jako:
*miejsce składania przysięgi
*pokrywa wejścia do antycznego wodociągu w pobliżu świątyni [[Herkules]]a
*fragment fontanny – dwa otwory na bokach medalionu miały utrzymywać rzeźbę w pozycji pionowej<ref>Ze względu na brak śladów [[erozja|erozji]] w pięciu otworach maski (oczy, nos, usta), teorie związane z przepływem wody, straciły na znaczeniu</ref>
*przykrywa [[studnia|studni]] w świątyni [[Eskulap]]a – żaden z otworów nie jest jednak na tyle duży, by czerpać przezeń wodę
*przykrywa kolektora wody deszczowej w jednej ze świątyń
==Bóstwo==
Uważa się, że medalion przedstawia oblicze brodatego bóstwa, które do tej pory nie zostało jednoznacznie zidentyfikowane. Maska może być portretem:
*[[Merkury|Merkurego]], [[Mitologia rzymska|rzymskiego]] boga handlu i złodziei – nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajduje się źródełko Merkurego, do którego [[pielgrzymka|pielgrzymowali]] złodzieje i handlarze, by uzyskać przebaczenie za popełnione występki i kłamstwa
*[[Faun]]a, staroitalskiego boga płodności, przedstawianego jako brodatego pół człowieka pół kozła – na rzeźbie dopatrzono się szczątków rogów
*[[Jowisz]]a, w mitologii rzymskiej uważanego za ojca bogów - nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajdowała się świątynia Jowisza jako ''Jupiter Jurarius'' (gwarant prawa), gdzie maska miała pełnić funkcję miejsca składania przysięg
*[[mitologia grecka|greckiego]] boga rzek lub oceanów [[Tryton (mitologia)|Trytona]] lub władcy mórz [[Okeanos|Okeanosa]]
==Legenda==
Wedle [[średniowiecze|średniowiecznej]] [[legenda|legendy]], temu kto włożył swoją dłoń do ust i składał fałszywe świadectwo, usta odgryzały kończynę. W średniowieczu przy rzeźbie miano wykonywać wyroki - za zdradę czy kłamstwo odcinano rękę.
==Kultura masowa==
Usta prawdy pojawiły się w filmie "[[Rzymskie wakacje]]" z udziałem [[Audrey Hepburn]] i [[Gregory Peck]]a. W jednej ze scen aktor wkłada dłoń w usta, udając następnie, że została mu odgryziona.
Przed maską wciąż gromadzą się długie kolejki [[turysta|turystów]] z całego świata, chcących zrobić sobie pamiątkową [[fotografia|fotografię]], oczywiście z dłonią w ustach.
==Przypisy==
<references/>
[[Kategoria:Zabytki Rzymu]]
[[de:Bocca della Verità]]
| |||