Bitwa pod Ulm: Różnice pomiędzy wersjami

'''Bitwa pod Ulm''' - bitwa stoczona pod [[Ulm]] w dniach 8 do [[15 października]] [[1805]] pomiędzy oddziałami [[Francja|francuskiej]] [[Wielka Armia|Wielkiej Armii]] dowodzonej przez [[Napoleon Bonaparte|Cesarza Napoleona I]] a silami [[Austria|austriackimi]] dowodzonymi przez generała [[Karl Mack von Leiberich|Karla Macka von Leiberich]]. Oddziały francuskie liczyły około 150 tys żołnierzy. Siły austriackie 72 tys. Klęskę poniosły oddziały austriackie, zginęło około 12 tys. żołnierzy (straty francuskie ok. 3 tys. żołnierzy), ponad 35 tysięcy trafiło do niewoli. Ponadto oddziały koalicji francuskiej zdobyły 65 armat.

 

W sierpniu 1805 Napoleon, od maja poprzedniego roku Cesarz Francuzów, w reakcji na najnowsze zagrożenie ze strony Austrii i Rosji zwrócił czoło swej armii znad [[Kanał La Manche|kanału La Manche]] w kierunki [[Ren]]u. Wojna z III koalicją rozpoczęła się od szeregu francuskich i [[Bawaria|bawarskich]] manewrów w południowych Niemczech mających doprowadzić do oskrzydlenia armii austriackiej Macka.

 

22 września Mack uznał, że powinien trzymać się linii rzeki [[Iller]] z głównym punktem obrony w Ulm. W ciągu ostatnich trzech dni września Francuzi rozpoczęliu szereg manewrów, które mogły wyprowadzić ich na tyły Austriaków. Mack podjął decyzję zostać i bronić Ulm, zamiast wycofać się na południe, co mogłoby otworzyć nowe możliwości i ocalić większość jego sił. Napoleon nie wiedział jakie są zamiary Macka; wiedział tylko, że korpus Kienmayera został skierowany ku [[Ingolstadt]] (na wschód od francuskich pozycji), ale jego wywiad wyolbrzymił siły tego korpusu. 5 października Napoleon kazał [[Michel Ney|Ney'owi]] dołączyć do [[Jean Lannes|Lannesa]], [[Nicolas Jean de Dieu Soult|Soulta]] i Murata, by skoncentrować siły i przekroczyć Dunaj pod [[Donauwörth]]. Francuski manewr nie był jednak na tyle szybkie, by Kienmayer nie mógł uciec: francuskie korpusy nie pojawiły się jednocześnie w tym samym miejscu – rozwijały się wzdłuż osi zachód-wschód – więc wcześniejsze przybycie Soulta i Davouta pod Donauwörth natchnęło Kienmayera myślą, by działać ostrożnie i z rozwagą. Napoleon powoli przekonywał się, że Austriacy skoncentrowali gros swych sił pod Ulm, więc następnego dnia trzy francuskie korpusy piechoty i kawalerii ruszyły w tę stronę, by zamknąć okrążenie i odciąć Mackowi drogę ucieczki.

 

8 października Mack postanowił przejść do działań zaczepnych. Kazał armii skoncentrować się wokół Günzburga w nadziei, że zdoła przedrzeć się przez linie Napoleona. Polecił więc Kienmayerowi odciągnąć Napoleona dalej na wschód, w stronę [[Monachium]] i [[Augsburg]]a. Napoleon nie sądził, że Mack chciałby przekroczyć Dunaj i wycofać się ze swej bazy, ale wiedział, że zajęcie mostów w Günzburgu da mu strategiczną przewagę nad przeciwnikiem. By tego dokonać skierował korpus Neya do Günzburga, nie zdając sobie sprawy z tego, że główne siły przeciwnika zmierzają w tym samym kierunku. Tymczasem 8 października doszło do pierwszego poważnego starcia pod [[Wertingen]] między wojskami Auffenburga, a oddziałami Murata i Lannesa.

 

13 października Mack wysłał dwie kolumny wojsk w celu przygotowania przełamania na północy: jedną pod dowództwem gen. Reischa w kierunku Elchingen, z zadaniem odbicia mostów, a drugą pod dowództwem gen. Wernecka wprost na północ. Ney, który spieszył się by nawiązać kontakt z Dupontem, poprowadził swoje wojska na południe od Elchingen, gdzie natknął się na Austriaków i natychmiast zaatakował. Zadrzewiony, podmokły teren wznosił się stopniowo ku Elchingen leżącemu na szczycie wzgórza. Francuzi starli austriackie pikiety, a jeden z pułków zaatakował i zdobył w starciu na bagnety zabudowania klasztorne. Po pokonaniu we wstępnym boju kawalerii austriackiej piechota Riescha zaczęła uchodzić; za swoje świetne zwycięstwo Ney otrzymał honorowy tytuł "księcia Elchingen".

 

Wojska austriackie dotarły do Ulm 10 października rano. Mack nie mógł się zdecydować w którym kierunku uderzyć, więc armia tkwiła w miejscu przez dwa dni. Tymczasem zaczęły nadchodzić niepokojące informacje wywiadowcze ze wschodu o forsownym marszu Rosjan, więc Napoleon przekazał Muratowi dowództwo nad całym prawym skrzydłem armii, składającej się z korpusów Neya i Lannesa. W ten sposób Wielka Armia podzieliła się na dwie masy uderzeniowe: siły Neya, Lannesa i Murata czołem ku zachodowi przeciwko armii Macka oraz siły Soulta, Davouta, Bernadotte'a i Marmonta czołem na wschód dla obrony przeciw armii rosyjskiej [[Kutuzow]]a. 11 października Ney ruszył w kierunku Ulm; 2. i 3. dywizje maszerowały ku miastu łukiem wzdłuż prawego brzegu Dunaju, podczas gdy dywizja Duponta, wzmocniona dywizją dragonów, nacierała wprost na Ulm.

 

Sytuacja pod Ulm dojrzała do zakończenia. 15 października wojska Neya zdobyły obóz w Michelsberg, a następnego dnia francuska artyleria rozpoczęła bombardowanie miasta. Morale w szeregach austriackich było tak niskie, że Mack pojął, iż nie ma nadziei na ratunek. 17 października parlamentariusz napoleoński, [[Philippe Paul de Ségur|Ségur]], podpisał z Mackiem porozumienie, na mocy którego Austriacy mieli kapitulować 25 października, chyba, że wcześniej nadeszłaby jakaś pomoc. Jednakże już w najbliższym czasie Mack dowiedział się o poddaniu wojsk pod Heidenheim i Neustadt, co skłoniło go do poddania się przed wyznaczonym terminem, 20 października. 10 000 żołnierzy austriackiego garnizonu zdołało uciec, ale ogromna większość armii Macka wyszła 21 października z miasta i złożyła broń, czemu przyglądała się, ustawiona jak na paradzie, Gwardia Cesarska.