Perdikkas I Macedoński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Astaldo (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Astaldo (dyskusja | edycje)
m
Linia 1:
'''Perdikkas I''' był([[język grecki|gr.]] Περδίκκας Α') pierwszympierwszy historycznymhistoryczny królemkról [[Starożytna Macedonia|Macedonii]]. Żył onna wprzełomie VII w.[[VIII przedwiek Chrp.n.e.|VIII]] i [[VIII wiek p.n.e.|VIII wieku]] rządził [[Starożytna Macedonia|Macedonią]] w latach [[700 p.n.e.]] - [[678 p.n.e.]]<ref>Według ZałożyłN.G.L. onHammonda dynastięobjęcie tronu przez Perdikkasa nastąpiło w roku [[Argeadzi650|Argeadów650 p.n.e.]]. ZaHammond jegodoszedł czasówdo stolicątej [[Starożytnadaty Macedonia|Macedonii]]poprzez przyjęcie dla każdego pokolenia królów z których każdy był synem poprzednika okresu trzydziestu lat panowania (brał przy tym pod uwagę liczbę królów poświadczonych przez Herodota i Tukidydesa).</ref>. Jemu także przypisuje się byłozałożenie miastodynastii [[WerginaArgeadzi|AjgajArgeadów]]., Perdikkasa byłtakże synemustanowienie pierwszej stolicy państwa w [[Tyrimmas MacedońskiWergina|TyrimmasaAjgaj]]. NastępcąPo PerdikkasaPerdikkasie Iwładzę byłprzjął jego syn - [[ArgeuszArgajos I Macedoński|ArgeuszArgajos I]].
 
== Mityczne początki państwa ==
Istnieje wiele wersji mitu mówiących o objęciu władzy w Macedonii przez ród Argeadów. Część z nich przedstawia jako założyciela dynastii Perdikkasa. Na przestrzeni dziejów powstało wiele różnych wariantów także i tej wersji.
 
Według [[Herodot|Herodota]]
{{CytatD|
Z [[Argos]] uciekli do [[Iliria|Ilirii]] spośród potomków Temenosa trzej bracia: Gauanes, Aeropos i Perdikkas. Z Ilirii przeszli oni do górnej Macedonii i przybyli do miasta Lebaja. Tu służyli za zapłatą u króla: jeden pasał konie, drugi woły, a najmłodszy, Perdikkas, małe zwierzęta domowe. A w dawnych czasach i władcy ziem byli ubodzy w pieniądze, nie tylko lud. Jakoż żona króla sama warzyła im strawę. Ilekroć zaś piekła, chleb służebnego chłopca Perdikkasa wyrastał zawsze podwójnie wielki nad zwykłą miarę. Gdy się to stale powtarzało, opowiedziała o tym swemu mężowi. On, słysząc to, zaraz wpadł na myśl, że jest to cudowny znak, który zwiastuje coś wielkiego. Zawołał więc służących i rozkazał im wyjść z kraju. Ci oświadczyli, że godzi się, aby naprzód otrzymali zapłatę, zanim odejdą. Wtedy król, usłyszawszy o zapłacie — a właśnie przez komin wejrzało do domu słońce — rzekł jakby obłąkany przez bóstwo: — Tę oto uiszczam wam godną was zapłatę — przy czym wskazał na słońce. Starsi więc bracia, Gauanes i Aeropos, stanęli osłupiali wobec tych słów, ale ów chłopak, który przypadkiem miał nóż w ręce, zawołał: — Przyjmujemy, królu, co nam dajesz — i nakreślił nożem na posadzce domu krąg słońca; a gdy to uczynił, trzykroć zaczerpnął w piersi promieni słonecznych, po czym oddalił się wraz z braćmi.
Ci więc odeszli, a królowi wyjaśnił jeden z jego doradców, co właściwie chłopiec uczynił i jak z rozmysłem ów najmłodszy z braci przyjął jego ofiarę. Król, słysząc to, rozgniewał się i wysłał za nimi jeźdźców, aby ich zgładzili. Jest w tej okolicy rzeka<ref>Haliakmon lub Erigon.</ref>, której jako zbawczyni składają ofiary potomkowie tych argiwskich mężów. Owa rzeka, skoro ją przeszli Temenidzi, tak bardzo wezbrała, że jeźdźcy nie mogli się przeprawić. A Temenidzi przybyli do innej okolicy w Macedonii i zamieszkali w pobliżu ogrodów, które miały należeć do [[Midas]]a, syna Gordiasa… […] Gdy zajęli tę okolicę, mając tu punkt oparcia, podbili także resztę Macedonii.
|Herodot|Dzieje|
|width=x%
|align=left/center/right
}}
Poprzez nakreślenie nożem okręgów na podłodze domostwa Perdikkas w symboliczny sposób brał w posiadanie dom. Zaczerpnięcie promieni słonecznych oznaczało wezwanie słońca na świadka zdobytej nad domem i krajem władzy.
 
Według [[Justyna]] Perdikkas był synem [[Karanos Macedoński|Karanosa]] a wnukiem [[Temenos (Król Argos)|Temenosa]], władcy [[Argos]].
{{CytatD|
Po nim (Karanosie) rządził król Perdikkas, którego nie tylko życie było sławne, ale też godne pamięci były polecenia wydane w godzinie śmierci i brzmiące jak wyrocznia.
|Justyn|
|width=x%
|align=left/center/right
}}
=== Założenie Ajgaj ===
Perdikkas I założył pierwszą stolicę [[Starożytna Macedonia|Macedonii]] - [[Wergina|Ajgaj]]. Uczynił to za namową wyroczniiwyroczni w Delfach, która nakazała mu założyć miasto tam, gdzie zaprowadzi go koza. Zawiodła go niedaleko równiny [[Emathia]], na północnym skraju krainy [[Pieria]]. Stąd nazwa miasta, ponieważ "ajgaj" w języku greckim oznacza "kozę". :
{{CytatD|
Słynni Temenidzi sprawują władzę królewską nad urodzajna krainą. Taki jest bowiem dar [[Zeus]]a Egidodzierżcy. Lecz ty (Perdikkasie) udaj się śpiesznie do bogatej w stada krainy Buteis. Tam gdzie ujrzysz śnieżnobiałe kozy o lśniących rogach zmorzone snem, złóż ofiarę szczęśliwym bogom i załóż na tej ziemi stolicę swego państwa.
|width=x%
|align=left/center/right
}}
Gdy kozy kozy doprowadziły Perdikkasa w miejsce opisane przez wyrocznię wdzięczny wdzięczny Perdikkas nazwał na ich cześć swoją stolicę "Ajgaj" co znaczy "Kozie Miasto".
 
== Powstanie dynastii ==
Urząd króla w [[Starożytna Macedonia|Macedonii]] wywodził się prawdopodobnie od przywódcy plemienia, rodziny. Monarchia macedońska ukształtowała się w VIII w. p.n.e. Pierwsi królowie pochodzili z miasta [[Orestis]]. Tą dynastią była dynastia [[Temenidzi|Temenidów]]. Perdikkas I po obaleniu [[Temenidzi|Temenidów]] został przyłączony do plemienia. Właśnie przez niego, jak twierdzi historyk brytyjski [[Nicholas Hammond]] jego dynastia miała pochodzić z miasta [[Argos]]. Stąd nazwa [[Argeadzi]]. Perdikkas zajął tereny tzw. Górnej i Dolnej Macedonii i stworzył jednolite państwo.
 
== Założenie Ajgaj ==
Perdikkas I założył pierwszą stolicę [[Starożytna Macedonia|Macedonii]] - [[Wergina|Ajgaj]]. Uczynił to za namową wyrocznii, która nakazała mu założyć miasto tam, gdzie zaprowadzi go koza. Zawiodła go niedaleko równiny [[Emathia]], na północnym skraju krainy [[Pieria]]. Stąd nazwa miasta, ponieważ "ajgaj" w języku greckim oznacza "kozę".
=== Przepowiednia dynastii Argeadów ===
Podczas rządów Perdikkasa I powstała przepowiednia, że dynastia [[Argeadzi|Argeadów]] przetrwa tak długo, jak członkowie dynastii będą chowani po śmierci do jednego grobu. Tak się działo, aż do momentu, gdy tego łańcucha nie przerwał [[Aleksander Wielki]], którego ciało zostało pochowane w innym miejscu. Po jego panowaniu dynastia [[Argeadzi|Argeadów]] przestała już prawie istnieć, a definitywnie zakończyła się po śmierci jego syna - [[Aleksander IV Macedoński|Aleksandra IV]]. Ten grobowiec rodzinny został usytuowany w najstarszej stolicy [[Starożytna Macedonia|Macedonii]] - [[Wergina|Ajgaj]]. Spoczął tam między innymi [[Filip II Macedoński|Filip II]], jego matka [[Eurydyka II Macedońska|Eurydyka]], [[Aleksander IV Macedoński|Aleksander IV]] i inni [[Argeadzi]].
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==