Pięć skupisk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
kor. |
uzupełnienie |
||
Linia 12:
Uczucia są przyjemne, nieprzyjemne i obojętne. Wyróżnia się piędziesiąt dwie formacje mentalne i obejmują one także dwa wcześniejsze skupiska: uczucia i percepcję, które zostały wyróżnione osobno dla podkreślenia ich wagi. Oprócz wymienionych dwóch jest wyróżnia się jedenaście ogólnych (powszechnych) elementów psychologicznych, dwadzieścia pięć wzniosłych (pali ''sobhana'') cech, czternaście karmicznie szkodliwych cech (pali ''akusala'').
'''Jedenaście powszechnych formacji mentalnych (aññasamāna) to:'''
(a) 5 zawsze obecnych (sabbacitta) w każdej świadomości: 1.Wrażenia świadomości (phassa), 2.Wola (cetanā), 3.(Mentalna) witalność (jīvita), 4.Jedno-upunktowienie (samādhi), 5.Uwaga (manasikāra)
(b) 6 szczegółowych (pakinnakā) nie w każdej świadomości:
1.Koncepcja myślowa (vitakka), 2.Dyskursywne myślenie (vicāra), 3.Determinacja (adhimokkha), 4.Wysiłek (viriya), 5.Entuzjazm (pīti), 6.Zamiar (chanda)
'''Dwadzieścia pięć wzniosłych, czystych (sobhana) formacji mentalnych:'''
(a) głównych występujących w każdej wzniosłej świadomości:
1.Wiara/zaufanie (saddhā), 2.Uważność (sati), 3.Wstyd moralny (hiri), 4.Strach moralny (ottappa), 5.Szczodrość (alobha), 6.Brak nienawiści (adosa), 7.Równowaga (tatra-majjhattatā), 8.Uspokojenie czynników mentalnych (kāya-passaddhi), 9.Uspokojenie świadomości (citta-passaddhi), 10. Zwinność lub lekkość czynników mentalnych (kāya-lahutā), 11. Zwinność lub lekkość świadomości (citta-lahutā), 12. Elastyczność czynników mentalnych (kāya-mudutā), 13. Elastyczność świadomości (citta-mudutā), 14. Zdolność do przystosowania czynników mentalnych (kāya-kammaññatā), 15. Zdolność do przystosowania świadomości (citta-kammaññatā), 16. Sprawność czynników mentalnych (kāya-pāguññatā), 17. Sprawność świadomości (citta-pāguññatā), 18. Prawość czynników mentalnych (kāya’ujukatā), 19. Prawość świadomości (citta’ujukatā)
(b) 6 drugorzędnych to 3 Powstrzymania (viratiyo):
20.Właściwe działanie ciała (sammākammanto), 21. Właściwa mowa (sammāvācā), 22. Właściwe zarobkowanie (samma-ājīvo)
2 Nieograniczone stany (appamaññā): 23. Współczucie (karunā), 24. Życzliwa radość (muditā)
1 Zdolność mądrości (paññindriya) czyli 25. Brak złudzeń (amoha) = mądrość (paññā)
'''Czternaście szkodliwych formacji mentalnych (akusala)'''
(a) 4 główne występujące w każdej szkodliwej świadomości: 1.Złudzenie (moha), 2.Brak moralnego wstydu (ahirika), 3.Brak moralnego strachu (anottappa), 4.Niepokój (uddhacca)
(b) 10 drugorzędnych (nie w każdej szkodliwej świadomości):
4 zakorzenione w nienawiści: 1.Nienawiść (dosa), 2.Zazdrość (issā), 3.Skąpstwo (macchariya), 4.Zmartwienie (kukkucca)
Pozostałe:
5.Chciwość (lobha), 6.(Niewłaściwy) pogląd, wgląd (ditthi), 7.Duma, pycha (māna), 8.Lenistwo (thīna)
9.Ociężałość (middha), 10.Sceptycyzm (vicikicchā)
Świadomośc ogólnie to świadomości sześciu zmysłów: ciała, oka, ucha, nosa, języka i umysłu. W buddyzmie Mahajany zalicza tu także Alajawidżnianę, czyli świadomość magazynującą, w której gromadzone i przechowywane są wszystkie przeszłe doświadczenia, które później stają się nasionami dla kolejnych późniejszych świadomości.
| |||