Johann Wolfgang von Goethe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Witoldmich (dyskusja | edycje) →Goethe i kobiety: pociągaly go od mlodosci do starosci |
Witoldmich (dyskusja | edycje) →Christiane Vulpius: Goethe w Krakowie |
||
Linia 124:
Po powrocie z Italii Goethe czuł się obco w Weimarze. W tym czasie ([[1788]]) poznał 23-letnią [[Christiane Vulpius|Christianę Vulpius]]. Wkrótce stała się ona jego kochanką, być może przypominała mu ''rzymskie'' miłostki. Wtedy też napisał swe najbardziej frywolne wersy ''Römische Elegien''. Już w lipcu tegoż roku Christiane zamieszkała w domu Goethego, gdzie wkrótce wprowadziła się tam połowa jej rodziny. W grudniu [[1789]] urodził się syn August, który jako jedyny z pięciorga ich dzieci osiągnął wiek dojrzały. Goethe i Christiane małżeństwo zawarli jednak dopiero po 18 latach.
====Podróż na Śląsk i do Polski (1790r.)====
Towarzysząc księciu Karolowi Augustowi we wrześniu [[1790]]r. Goethe odbył ośmiodniową podróż<ref>Goethes Werke cz. IV. t. 1–50, Weimar 1887–1912, s.224n</ref> do [[Tarnowskie Góry|Tarnowskich Gór]] (niem. ''Tarnowitz''), [[Kraków|Krakowa]], Wieliczki i Częstochowy, następnie do [[Wrocław]]ia, gdzie nie był zadowolony z pobytu, co wynika z jego listów, pisanych tamże 11 i 12 września 1790r.<ref>[http://www.zeno.org/Literatur/M/Goethe,+Johann+Wolfgang/Briefe/1790 9/2834 List do Johanna Gottfrieda und Caroliny Herder; 9/2835 List do Christiana Gottloba Voigt]</ref>
W Tarnowskich Górach<ref>[http://www.tarnowskiegory.pl/index.php?lang=pl&menu=0&dzial=4&kat=18&flash=2 Maszyna parowa w Tarnowskich Górach]</ref> Goethe interesował się pierwszą na kontynencie, sprowadzoną z Anglii przed dwoma laty, [[maszyna parowa|maszyną parową]] służącą do odwadniania wyrobisk górniczych w kopalni ''Fryderyk'' (niem. Friedrichsgrube)<ref>[http://www.prosilesia.net/cms/debate/detail.php?nr=79&kategorie=debate Maszyna parowa w Tarnowskich Górach]</ref>, a to ze względu na problemy z odwodnieniem nadzorowanej przez niego kopalni srebra w [[Ilmenau]]. W księdze pamiątkowej tejże kopalni umieścił grzecznościowy wpis<ref>[http://www.textlog.de/18805.html Wpis Goethego do księgi pamiątkowej kopalni ''Fryderyk'' w Tarnowskich Górach] (niem.)</ref>, zaczynający się od słów ''Z dala od ludzi wykształconych, na końcu świata...'' (niem. Fern von gebildeten Menschen, am Ende des Reiches...), który do chwili obecnej wzbudza kontrowersje<ref>[http://www.montes.pl/montes23/montes_17.htm Ryszard Bednarczyk: ''Tarnogórski wiersz Goethego'']</ref>.
W Krakowie przebywali kilka dni. Goethe zwiedził kopalnię soli w [[Wieliczka|Wieliczce]], a w Krakowie obejrzał kolekcje minerałów na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] <ref>[http://turystyka.gazeta.pl/Turystyka/1,82269,1810956.html Goethe w Krakowie i Wieliczce]</ref>. W związku z pobytem Goethego na ścianie kamienicy Józefa Bartscha (róg Rynku Głównego i Sławkowskiej) wmurowano tablicę pamiątkową. Jednak ''Goethe wyniósł ogólne wrażenie z podróży niekorzystne'' jak pisze Stanisław Krzyżanowski<ref>Stanisław Krzyżanowski: ''Goethe w Krakowie'' w Rocznik Krakowski tom 13. (1911), s. 251-265</ref>. Notatki z tej podróży zostały opublikowane dopiero w [[1884]]r. o czym wspomina J. Hennig<ref>John Hennig: ''Goethes Europakunde: Goethes Kenntnisse des nichtdeutschsprachigen Europas'', Rodopi, 1987 ISBN 9062036694, 9789062036691</ref>. Co do miejscowej ludności Goethe proponował<ref>[http://books.google.pl/books?id=0nYx287awIEC&printsec=frontcover&source=gbs_summary_r&cad=0#PPA311,M1 Goethe w Polsce str. 311]</ref> ''wprowadzenie języka niemieckiego w Polsce ... celem podniesienia kultury klas niższych ... poprzez teatry wędrowne''<ref>Goethe Jahrbuch 13, 1892, s.3-8. WA I xlii(42) ii(2) s.18n i 269n</ref>.
Po powrocie do Wrocławia Goethe odbył jeszcz kilkudniową wycieczkę po Dolnym Śląsku.
====Teatr w Weimarze====
| |||