Wersja z 19:31, 11 wrz 2009 edytuj ArthurBot (dyskusja \| edycje) 200 812 edycji m robot dodaje: cs:Adrenergní receptor ← poprzednia edycja		Wersja z 23:00, 27 wrz 2009 edytuj anuluj edycję Damian V (dyskusja \| edycje) 5 edycji niewielkie rozbudowanie tekstu następna edycja →
Linia 1: '''Receptory adrenergiczne''' - grupa [[receptor metabotropowy\|receptorów metabotropowych]] zlokalizowanych na [[błona komórkowa\|błonach komórkowych]], których pobudzenie w organizmie przez [[adrenalina\|adrenalinę]] lub inną [[katecholaminy\|aminę katecholową]] wiąże się z aktywacją odpowiedniego [[białko G\|białka G]] i [[fosforylacja\|fosforylacją]] [[Guanozynodifosforan\|GDP]] do [[Guanozynotrifosforan\|GTP]], a w dalszej kolejności z regulacją aktywności istotnych dla funkcjonowania komórki układów enzymatycznych. Receptory te związane są z częścią współczulną [[autonomiczny układ nerwowy\|autonomicznego układu nerwowego]]. ~~Receptory adrenergiczne dzielą się na receptory:~~ * α (α1, α2, α3 zapisywane również jako α<sub>1</sub>, α<sub>2</sub>, α<sub>3</sub>) * β (β1, β2, β3 zapisywane również jako β<sub>1</sub>, β<sub>2</sub>, β<sub>3</sub>) Poszczególne podtypy receptorów mają powinowactwo do określonych amin katecholowych - receptory α do [[adrenalina\|adrenaliny]] i [[noradrenalina\|noradrenaliny]] zaś receptory β do [[izoproterenol\|izoproterenolu]] i nieco słabsze do noradrenaliny. Obecnie w medycynie wykorzystuje się istnienie pewnej wybiórczości do pobudzania lub hamowania określonego typu receptorów przez leki. Przykładowo leki selektywnie blokujące receptor β1 stosowane są w leczeniu nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca oraz w chorobie niedokrwiennej serca. == Historia == Raymond P. Ahlquist (1914–1983), publikując pracę w [[1948]] r. w American Journal of Physiology podzielił receptory adrenergiczne na α i β. W [[1967]] roku A. Lands wyróżnił receptory β1β<sub>1</sub> <br /> i β2β<sub>2</sub>. Zaproponowany przez Landsa podział receptorów β na podtypy umożliwił lepsze poznanie struktury i zrozumienie budowy receptorów. wW [[1990]] J. Zaagsma zidentyfikował receptor β3β<sub>3</sub>. W 1993 r. poznano dokładnie strukturę receptorów i stwierdzono, że istnieją trzy typy receptorów β: β1β<sub>1</sub>, β2β<sub>2</sub>, β3β<sub>3</sub>. == Podział == Receptory adrenergiczne dzielą się na dwie rodziny: * α-adrenergiczne – zlokalizowane m.in. w naczyniach krwionośnych, [[serce\|sercu]], [[trzustka\|trzustce]], [[trombocyt\|płytkach krwi]] oraz [[ośrodkowy układ nerwowy\|ośrodkowym układzie nerwowym]]; dzielą się na liczne podtypy, m.in. α<sub>1</sub> oraz α<sub>2</sub> * β-adrenergiczne – również zlokalizowane w licznych tkankach i narządach, dzielą się na podtypy β<sub>1</sub>, β<sub>2</sub> oraz β<sub>3</sub>. {\| class="wikitable" ! [[Receptor\|Receptor]] ! Główny mechanizm działania ! [[agonista\|Agonista]] ! [[antagonista (biologia)\|Antagonista]] \|- \| α<sub>1</sub> A, B, D \| aktywacja fosfolipazy C, wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia IP<sub>3</sub> oraz Ca<sup>2+</sup> \| * [[Adrenalina\|Adrenalina]] * [[Noradrenalina\|Noradrenalina]] * [[Fenylefryna\|Fenylefryna]] * [[Oksymetazolina\|Oksymetazolina]] * [[Metoksamina\|Metoksamina]] * [[Mefentermina\|Mefentermina]] \| * [[Prazosyna\|Prazosyna]] * [[Terazosyna\|Terazosyna]] * [[Doksazosyna\|Doksazosyna]] * [[Tamsulosyna\|Tamsulosyna]] * [[Alfuzosyna\|Alfuzosyna]] * [[Indoramina\|Indoramina]] * [[Urapidil\|Urapidil]] * [[Bunazosyna\|Bunazosyna]] \|- \| α<sub>2</sub> A, B, C \| zahamowanie [[cyklaza adenylowa\|cyklazy adenylanowej]], spadek stężenia [[cAMP\|cAMP]] \| * [[Adrenalina\|Adrenalina]] * [[Noradrenalina\|Noradrenalina]] * [[Klonidyna\|Klonidyna]] * [[Guanfacyna\|Guanfacyna]] * [[Guanabenz\|Guanabenz]] * [[α-metylonoradrenalina\|α-metylonoradrenalina]] * [[Apomorfina\|Apomorfina]] * [[Deksmedetomidyna\|Deksmedetomidyna]] \| * [[Idazoksan\|Idazoksan]] * [[Johimbina\|Johimbina]] * [[Rauwolscyna\|Rauwolscyna]] * [[Bromokryptyna\|Bromokryptyna]] * [[Chloropromazyna\|Chloropromazyna]] \|- \| β<sub>1</sub> \| aktywacja cyklazy adenylanowej, wzrost stężenia cAMP \| * Adrenalina * Noradrenalina * [[Dobutamina\|Dobutamina]] * [[Izoprenalina\|Izoprenalina]] \| * [[Propranolol\|Propranolol]] * [[Atenolol\|Atenolol]] * [[Karwedilol\|Karwedilol]] * [[Metoprolol\|Metoprolol]] * [[Nadolol\|Nadolol]] * [[Praktolol\|Praktolol]] \|- \| β<sub>2</sub> \| aktywacja cyklazy adenylanowej, wzrost stężenia cAMP \| * Adrenalina * Noradrenalina * Izoprenalina * [[Salmeterol\|Salmeterol]] * [[Fenoterol\|Fenoterol]] \| * Propranolol * Nadolol * Karwedilol * [[Timolol\|Timolol]] \|- \| β<sub>3</sub> \| aktywacja cyklazy adenylanowej, wzrost stężenia cAMP \| * Adrenalina * Noradrenalina * Izoprenalina \| * [[Bunolol\|Bunolol]] * [[Bupranolol\|Bupranolol]] * Karwedilol * Propranolol \|} == Znaczenie w medycynie == Obecnie w medycynie wykorzystuje się leki pobudzające lub hamujące określonego typu receptory. Przykładowo, [[Leki beta-adrenolityczne\|leki blokujące receptor β<sub>1</sub>]] stosowane są w leczeniu [[nadciśnienie tętnicze\|nadciśnienia tętniczego]], zaburzeń rytmu serca oraz w [[Choroba niedokrwienna serca\|chorobie niedokrwiennej serca]]. Oprócz tego, w leczeniu nadciśnienia wykorzystuje się również antagonistów receptorów α<sub>1</sub> oraz leki pobudzające ośrodkowe receptory α<sub>2</sub>. == Bibliografia == 1.# Ahlquist, R. P. : A study of the adrenotropic receptors. Amer. J. Physiol. 153, 586-600, 1948. 2.# Lands A. M., Arnold A., McAuliff J. P., Ludaena F. P. & Brown T. G., Jr.Differentiation of receptor systems activated by sympathomimetic amines. Nature 214:597-8, 1967. # Kostowski W., Herman Z. S. (red.): Farmakologia – podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Tom I. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN: 978-83-200-3543-8 [[Kategoria:Receptory]]

Receptory adrenergiczne: Różnice pomiędzy wersjami