Kanon turyński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SieBot (dyskusja | edycje)
ToBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez robota ujednoznacznienie: Rewers - Zmieniono link(i) Awers i rewers; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Zapis na K-T.png|thumb|200px|right|Sposób zapisu imion władców i czasu ich panowania]]
 
'''Kanon Turyński''', '''Papirus Turyński''', '''Królewska Lista z Turynu''' – unikatowy [[papirus]], napisany w [[hieratyka|hieratyce]], obecnie znajdujący się w Muzeum Egipskim w [[Turyn]]ie, skąd wywodzi się jego współczesna nazwa.
 
Prawdopodobne datowanie tekstu przypada na czasy [[Ramzes II|Ramzesa II]]. Papirus wymienia imiona oraz lata panowania wszystkich królów egipskich, poprzedzone listą imion bogów, którzy według tradycji rządzili [[Starożytny Egipt|Egiptem]] przed erą [[faraon|faraonów]].
Linia 8:
Pomimo ich wysiłków zakończonych częściowym sukcesem (wiele spośród fragmentów udało się umieścić na swoim miejscu), wydaje się, że próbę rekonstrukcji podjęto zbyt późno i znaczna część fragmentów uległa zniszczeniu.
 
[[Awers i rewers|Rewers]] papirusu zawiera nieznaną liczbę stron, na których spisano imiona osób i nazwy instytucji oraz najprawdopodobniej ich należności podatkowe. Znacznie ciekawszy jest jednak jego [[awers]], który zawiera spis bogów, bóstw oraz mitycznych i rzeczywistych królów, którzy rządzili Egiptem od zarania dziejów aż do czasów współczesnych autorom tego dokumentu.
Niestety nie zachował się ani jego początek, ani koniec. Nie znamy zatem ani wstępu (jeśli istniał), ani listy władców następujących po [[XVII dynastia|XVII dynastii]]. Nie ma zatem pewności, kiedy anonimowy [[skryba]] spisał na starszym spisie podatkowym listę imion królewskich. Nastąpiło to prawdopodobnie za czasów Ramzesa II, lecz nie można wykluczyć datowania za czasów [[XX dynastia|XX dynastii]]. Fakt, iż spisano go na liście podatkowej, może oznaczać, że nie miał on dużego znaczenia dla autora. Nieznane są źródła, z których korzystał autor. Być może jest to kopia istniejącego wcześniej dokumentu lub lista stworzona przez autora, mającego dostęp do archiwów świątynnych, spisów podatkowych i innych dokumentów.
 
Lista podaje imiona władców, grupując niektórych z nich i podając lata panowania grup, co w większości pokrywa się z systemem dynastii [[Manethon|Manetona]]. Co więcej, podaje również szczegółowo lata, miesiące i dni panowania poszczególnych władców. Wymienia również władców efemerycznych lub mających władzę tylko na ograniczonych terytoriach, lub też niewymienianych w innych źródłach. Lista podaje także władców [[Hyksosi|hyksoskich]], pomijanych w innych dokumentach. Ich imiona jednak nie zostały zapisane na liście w królewskich [[kartusz (hieroglif)|kartuszach]] i dodano do nich [[hieroglif|hieroglificzny]]iczny znak identyfikujący ich jako obcych.
 
=== Dynastie boskie według papirusu ===
Linia 31:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.ancient-egypt.org/history/turin_kinglist/index.html Opis i transliteracja] listy faraonów Papirusu Turyńskiego.
 
[[Kategoria:Literatura starożytnego Egiptu]]