Drednot: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawienie linku do art. Nagato |
m Bot: Link do dobrego artykułu de:Dreadnought; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 3:
'''Drednot''' ([[Język angielski|ang.]] ''Dreadnought''<ref>Nazwa angielska pochodzi od słów "dread" i "nought", dosłownie "bez lęku", "bez strachu"</ref>) - określenie generacji [[Pancernik|pancerników]] ([[okręt liniowy|okrętów liniowych]]) budowanych od [[1906]] roku do [[1922]] roku. Nazwa pochodzi od nazwy [[Wielka Brytania|brytyjskiego]] pancernika HMS "[[HMS Dreadnought (pancernik 1906)|Dreadnought]]", który wszedł do służby w grudniu [[1906]] roku jako pierwszy okręt zbudowany według nowych koncepcji. W stosunku do wcześniejszych pancerników (zwanych [[przeddrednot]]ami lub predrednotami), drednoty charakteryzowały się:
* znacznie silniejszą [[artyleria|artylerią]] główną, złożoną z 8-12 [[działo|dział]] jednolitego dużego [[kaliber|kalibru]] (wyjątkiem był HMS "Agincourt" z 14 działami), o dużym zasięgu (predrednoty miały artylerię główną złożoną jedynie z 4 dział głównego kalibru - zwykle 305 mm, albo 4 dział głównego kalibru i 4-12 dział drugiego głównego - mniejszego kalibru, zwykle 203-254 mm)
* większą prędkością, wynoszącą 20-21 [[węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiąganą w większości konstrukcji dzięki zastosowaniu [[turbina parowa|turbin parowych]] (predrednoty osiągały prędkość 15-18 w. i były napędzane [[maszyna parowa|maszynami parowymi]])
* wykształceniem się systemów kierowania ogniem artylerii, poprawiających jej celność na duże odległości (od około [[1911]] roku)
Powyższe cechy stanowiły nową jakość w budowie pancerników, powodującą ogromną przewagę drednotów nad starszymi pancernikami, które stały się z miejsca przestarzałe. Ponadto, na skutek dość szybkiego wówczas postępu w konstrukcji okrętów, drednoty wykorzystywały nowocześniejsze rozwiązania konstrukcyjne, przekładające się na ich większą odporność. Wejście do służby HMS "Dreadnought" spowodowało natychmiast [[wyścig zbrojeń]] w konstruowaniu nowych pancerników - w [[1910]] roku weszły do służby pierwsze niemieckie drednoty typu ''[[pancerniki typu Nassau|Nassau]]'' i amerykańskie typu ''South Carolina''. Oprócz tych państw, w mniejszej ilości budowały je Japonia, Francja, Włochy, Austro-Węgry, Rosja i Hiszpania.
W toku dalszego rozwoju pancerników, charakterystyki drednotów ulegały dalszemu polepszeniu, zwłaszcza ich [[opancerzenie]] i uzbrojenie. Kaliber dział wzrastał od 280 - 305 mm, przez 343 - 356 mm, do dział kalibru 380 - 406 mm. Ulepszano przy tym rozmieszczenie [[wieża artyleryjska|wież artylerii]], tak, że wszystkie późniejsze drednoty miały artylerię główną w osi symetrii okrętu, mogącą strzelać całością dział na jedną burtę (układ taki stosowany był jedynie na niektórych z wczesnych drednotów). Zwiększała się także wielkość ([[wyporność]]) okrętów, od ok. 18-20 000 ton, do 27-33 000 ton, długość kadłubów od ok. 160-180 m do 180-200 m (przy szerokości kadłuba ok. 25-29 m). Na skutek ewolucji konstrukcji i ulepszania podziału wewnętrznego na grodzie, wzrastała ich niezatapialność. Większość okrętów miała siłownie o mocy ok. 23-30 000 [[Koń mechaniczny|KM]], jedynie na niewielu typach zwiększono tę wartość ponad 40 000 KM. W niewielkim również stopniu zwiększała się prędkość - większość drednotów osiągała 20-21 w., a tylko niektóre typy osiągały prędkość do 23 w (m.in. brytyjski [[pancerniki typu Queen Elizabeth|''Queen Elizabeth'']] z 1915 o mocy siłowni 56 000 KM). Szczytowym osiągnięciem ery drednotów były japońskie pancerniki typu ''[[
Drednoty były główną siłą bojową flot wojennych podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], zwłaszcza stanowiąc uzbrojenie brytyjskiej i niemieckiej [[flota liniowa|floty liniowej]]. Największym ich starciem była [[bitwa jutlandzka]] 31 maja/1 czerwca [[1916]], w której żaden z drednotów nie został zatopiony, w przeciwieństwie do innych rodzajów [[okręt liniowy|okrętów liniowych]].
Linia 180:
|Zatopiony [[16 sierpnia]] [[1921]]
|-
|[[
|1919/<br />1920
|33 800 <br />/ 38 500
Linia 204:
<references/>
{{Link FA|en}}
{{Link GA|de}}
[[Kategoria:Klasy okrętów]]
| |||