Kompania Moskiewska: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kompania Moskiewska''' – [[Anglia|angielska]] [[spółka akcyjna]], powstała 18 grudnia [[1551]] roku w [[Londyn]]ie z inicjatywy grupy kupców zainteresowanych handlem z krajami [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschodu]], a przede wszystkim z ''"Cathayem"'', jak w [[Europa|Europie]] nazywano [[Chiny]].

 

Pomysłodawcą był kupiec z [[Bristol]]u, Robert Thorne, entuzjasta dotarcia do Chin z wykorzystaniem [[Przejście Północno-Wschodnie|przejścia północno-wschodniego]] wiodącego wzdłuż wybrzeży [[Skandynawia|Skandynawii]], północnej [[Rosja|Rosji]], [[Syberia|Syberii]] ku [[Pacyfik]]owi. Na czele spółki stanął znany żeglarz [[Sebastian Cabot]], w latach [[1500]] i [[1509]] poszukiwacz [[Przejście Północno-Zachodnie|przejścia północno-zachodniego]]. Cabot był wprawdzie za stary, by poprowadzić nową wyprawę, ale jego wiedza i doświadczenie uznano za przydatne.

 

Tereny, wzdłuż których miała posuwać się planowana wyprawa odkrywcza, znana była miejscowym ludom, jednak wiedza ta nie docierała do Europy, a skandynawscy żeglarze i rybacy strzegli swych sekretów. Dlatego postanowiono wybrać do ekspedycji odpowiednio wzmocnione statki i doświadczonych ludzi. Na czele wyprawy stanął sir [[Hugh Willoughby]], czołowym statkiem dowodził [[Stephen Borough]], a głównym pilotem mianowano [[Richard Chancellor|Richarda Chancellora]].

 

Trzy statki opuściły ujście [[Tamiza|Tamizy]] w lecie [[1553]] roku, opłynęły Skandynawię, ale za [[Przylądek Północny|Nordkappem]] zostały rozdzielone przez sztorm. Willoughby pożeglował dalej na wschód, dotarł do [[Nowa Ziemia|Nowej Ziemi]], ale pola lodowe zmusiły go do zawrócenia. Znalazł przystań w jednej z zatok półwyspu [[Kola]], lecz nikt z załogi nie przeżył ciężkiej, polarnej zimy. Tymczasem statek Borougha z Chancellorem na pokładzie skierował się na południe, pokonał wolne od lodów [[Morze Białe]] i zakotwiczył w ujściu [[Dwina|Dwiny]], gdzie angielscy żeglarze założyli faktorię handlową (dzisiejszy [[Archangielsk]]). Na wieść o przybyciu Anglików car [[Iwan IV Groźny]] zaprosił ich do [[Moskwa|Moskwy]], gdzie zawarto pierwsze umowy o wymianie handlowej. Latem [[1554]] r. Anglicy wrócili nad Dwinę i do Londynu.

 

Wymiana angielskich tekstyliów na rosyjskie futra rozwijała się pomyślnie. W roku [[1561]] przedstawiciel kompanii Anthony Jenkinson udał się [[Wołga|Wołgą]] na południe, dotarł do niedawno (w [[1556]] roku) zdobytego przez Rosjan [[Astrachań|Astrachania]], a następnie przez burzliwe [[Morze Kaspijskie]] do [[Iran|Persji]], gdzie został przyjęty na dworze [[szach (władca)|szacha]] w [[Kazwin]]ie, ale żadnego porozumienia nie zdołał zawrzeć. Podobnie nieudanymi okazały się następne wyprawy do Persji podejmowane w latach [[1564]]-[[1580]].

 

Poszukiwaniem drogi do Azji zajął się w [[1556]] r. Borough, któremu udało się dotrzeć do Nowej Ziemi i wyspy [[Wajgacz]], ale wejście na [[Morze Karskie]] okazało się całkowicie zablokowane przez lody. Po powrocie do Londynu Borough złożył relację z wyprawy, po wysłuchaniu której Anglicy zniechęcili się do penetracji [[Przejście Północno-Wschodnie|Przejścia Północno-Wschodniego]] na kilka dziesięcioleci.

 

Podczas drugiej wyprawy w roku [[1608]] Hudson dotarł do [[Karskie Wrota|Karskich Wrót]], ale ponownie utknął w polach lodowych.

 

Niezależnie od nieosiągnięcia swego głównego celu, Kompania Moskiewska była wielkim i nowatorskim przedsięwzięciem. Przede wszystkim była pierwszą spółką akcyjną w Anglii, wzorem dla następnych tego typu zamierzeń. Handel z Rosją przynosił znaczne dochody i trwał przez stulecia, z jedyną przerwą w latach [[1646]]-[[1660]], kiedy to angielscy kupcy nie mieli prawa wstępu do cesarstwa. Ostatecznie działalność kompanii ustała w roku [[1917]].

 

 

[[Kategoria:Historia Anglii]]

[[Kategoria:Historia gospodarcza Zjednoczonego Królestwa]]

[[Kategoria:Historia Rosji]]

 

[[bg:Московска компания]]

[[it:Russia Company]]

[[nl:Moskovische Handelscompagnie]]

[[no:Det moskovittiske kompani]]

[[pt:Companhia de Moscóvia]]