Nowy cmentarz żydowski w Będzinie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie39.jpg|thumb|250px|right|Cmentarz żydowski od strony ul.Podzamcze]]
'''Nowy cmentarz żydowski w Będzinie''' - cmentarz [[Żydzi|żydowski]] ([[kirkut]]) w [[Będzin|Będzinie]]ie położony na północnym zboczu [[Góra Zamkowa (Będzin)|Góry Zamkowej]] przy ul. Podzamcze. W Będzinie istniały trzy cmentarze żydowskie, z których przetrwał jedynie kirkut na Górze Zamkowej, zwany nowym cmentarzem żydowskim. Powstał on w [[1831]] r. w związku z wybuchem w lipcu tegoż roku [[epidemia|epidemii]] [[cholera|cholery]] w Będzinie, gdy stary kirkut na Zawalu okazał się za mały, by pomieścić wszystkie ciała. Grunt pod cmentarz zakupiono od mieszkańców miasta za 300 guldenów.
 
Na powierzchni 0,5 ha zachowało się ok. 250 całych [[macewa|macew]] oraz ok. 550 rozbitych lub mocno uszkodzonych. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1831 r. Na macewach zachowały się inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim i jidysz. Obecnie teren cmentarza jest zaniedbany, porośnięty przez las. Pośrodku zachowały się także fundamenty [[ohel]]u, najprawdopodobniej rabina Barucha Hercygiera (według innej niepewnej hipotezy rabina [[Jakub Natan|Jakuba Natana]]<ref>[http://www.kirkuty.xip.pl/bedzin.htm Cmentarz żydowski w Będzinie Jewish cemetery in Bedzin<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>) oraz pozostałości kamiennego muru ogrodzenia. [[Macewa]] Jakuba Natana (z wyrzeźbionym orłem Rzeczypospolitej) znajduje się dzisiaj w [[Muzeum Zagłębia w Będzinie]].
Cmentarz był użytkowany do końca lat 70. XIX w. Podczas II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Na teren cmentarza prowadzi odbudowana brama.
 
<br clear="all">
{| align = center
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie1.jpg|100px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie14.jpg|150px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie22.jpg|150px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie34.jpg|150px|thumb]]
|}
<br clear="all">
Linia 16:
<br clear="all">
{| align = center
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie31.jpg|100px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie18.jpg|150px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie5.jpg|100px|thumb]]
|[[ImagePlik:Cmentarz żydowski w Będzinie37.jpg|100px|thumb]]
|}
<br clear="all">
Linia 25:
<br clear="all">
{| align = center
|[[ImagePlik:10 kwietnia 2009 r. Będzin 395.jpg|150px|thumb]]
|[[ImagePlik:10 kwietnia 2009 r. Będzin 476.jpg|100px|thumb]]
|[[ImagePlik:10 kwietnia 2009 r. Będzin 414.jpg|150px|thumb]]
|}
<br clear="all">
Linia 36:
 
==Linki zewnętrzne==
* [http://www.kirkuty.xip.pl/bedzin.htm Cmentarz żydowski w Będzinie w portalu kirkuty.xip.pl]
* [http://www.sztetl.org.pl/?a=showCity&id=14765&city_id=467&action=viewtable&cat_id=12&lang=pl_PL Nowy cmentarz żydowski w Będzinie] w portalu Wirtualny Sztetl
* [http://www.ceo.org.pl/portal/slady_o_programie_doc?docId=38089 Program "XIX wieczny kirkut na Górze Zamkowej na tle żydowskiej kultury i historii Będzina"]
* [http://www.bedzin.pl/default.aspx?docId=1345 Historia Żydów będzińskich]
* [http://www.polin.org.pl/cities/204/start/ informacje o osadnictwie żydowskim w Będzinie na portalu POLIN - Dziedzictwo Polskich Żydów]
 
 
{{judaizm stub}}
 
[[Kategoria:Cmentarze żydowskie województwa śląskiego|Będzin]]
[[Kategoria:Cmentarze Będzina]]