'''Achajowie''' ([[Greka|gr.]] {{grc|Ἀχαιοί}} ''Achaioi'') –– [[plemię]] [[Grecy|greckie]], które jako pierwsze przybyło na obszary kontynentalnej [[Starożytna Grecja|Grecji]] około [[XX wiek p.n.e.|2000 lat p.n.e.]], podbijając [[Tesalia|Tesalię]] i miejscowych [[Pelazgowie|Pelazgów]]. W [[XV wiek p.n.e.|XV w. p.n.e.]]{{fakt|data=2010-06}} Achajowie podbili [[Kreta|Kretę]], którą niepodzielnie władali jednak dopiero od drugiego najazdu około [[XIV wiek p.n.e.|1400 roku p.n.e.]] Eponimicznym ojcem plemion achajskich był mityczny [[Achajos (mitologia grecka)|Achajos]], syn [[Zeus]]a i [[Wyrocznia delficka|Pytii]], w innej wersji syn królewny ateńskiej [[Kreuza|Kreuzy]] i [[Ksutos]]a. Achajowie byli twórcami [[kultura mykeńska|kultury mykeńskiej]], za której centrum uznaje się ''bogate w złoto'' [[Mykeny]], leżące w [[Argolida|Argolidzie]] na [[Peloponez|Peloponezie]]ie. Od innych plemion greckich odróżniali się tym że nosili brody oraz strojem złożonym z przepaski i [[chiton]]u z krótkimi rękawami. Mieszkali w prostokątnych domach zawierającymi wspólne pomieszczenie z paleniskiem pośrodku, tzw. [[megaron]].
Największymi księstwami achajskimi były [[Mykeny]], w których władali [[Pelopidzi]], [[Argos]], [[Tiryns]], [[Pylos]], [[Lacedemon]] ([[Sparta]]), [[Kreta]] oraz [[Arkadia (kraina historyczna)|Arkadia]]. Według [[Homer]]a te niewielkie państwa wystawiły w wyprawie na [[Troja|Troję]] od 60 do 100 okrętów.
Władca państwa achajskiego nosił miano ''anaks'' (w [[pismo linearne B|piśmie linearnym B]] wa-na-ka). Pomagał mu w rządzeniu ''lawagetas'', lin. B ra-wa-qe-ta – prawdopodobnie dowódca wojskowy. Achajowie podejmowali dalekie wyprawy wojenne, z których największa, przeciwko [[Troja|Troi]], doczekała się epickiego opisu w postaci [[Iliada|Iliady]] [[Homer|Homera]]a. Zakładali też kolonie na [[Cypr (wyspa)|Cyprze]], w [[Pamphylia|Pamfilii]] i [[Rodos (wyspa)|Rodos]]. Najprawdopodobniej o Achajach wspominają [[Hetyci|hetyckie]] tabliczki odnalezione w [[Boğazkale|Bogazköy]], które opisują silne królestwo ''Akhkhijawa'' utrzymujące stosunki z władcami [[Hetyci|Hetytów]] – [[Mursilis II|Mursilisem II]] i [[Tudhaliya IV|Tudhaliją IV]]. W [[XI wiek p.n.e.|XI w. p.n.e.]] Achajowie zostali zepchnięci przez [[Dorowie|Dorów]] do północnej części Peloponezu, na obszary zwane [[Achaja (nomos)|Achają]].
== Bibliografia ==
* Guy Rachet, ''Słownik cywilizacji greckiej'', Wydawnictwo "Książnica", 2004 ISBN 83-7132-919-9
