III Korpus Polski w Rosji: Różnice pomiędzy wersjami

'''III Korpus Polski na Wschodzie (w Rosji)''' - wyższy [[związek taktyczny]] [[Korpusy wschodnie|Wojska Polskiego w Rosji]] w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]].

 

Urzędująca w Kijowie [[Ukraińska Centralna Rada|Centralna Rada]] spowodowała – swymi deklaracjami o nadaniach chłopom ukraińskim ziemi – masowe ataki na dwory ziemiaństwa (przeważnie polskiego). Ziemiaństwo oczekiwało nadejścia wojsk niemieckich, oczekiwało bowiem, że zaprowadzi porządek i zapobiegnie rzeziom. Stąd niechętny początkowo stosunek tej warstwy społeczności polskiej do prób tworzenia narodowej siły zbrojnej. Jednak z upływem czasu, gdy Niemcy nie nadchodzili, a ''pożoga'' coraz dotkliwiej pochłaniała polskie dwory, pałace i cukrownie, stosunbek ten jął się zwolna zmieniać. ''"Wobec memoriałów [[Ukraińska Centralna Rada|CRU]] nadających ziemie obywateli ziemskich miejscowym chłopom, a w związku z tym systematycznego niszczenia majątków na Ukrainie przez bandy, a zarazem tępienia ludności polskiej, instynktownie tamtejsze sfery ziemiańskie, mając niejednokrotnie swych synów i krewnych w wydzielających się z armii rosyjskiej oddziałach polskich, rozpoczęły akcję ściągania tych oddziałów do swych majątków celem ich obrony, tworząc oddziały milicji złożone z wojskowych Polaków"''<ref>Henryk Bagiński: ''Wojsko polskie na Wschodzie'', s.114</ref>. W tej sytuacji [[Naczelny Polski Komitet Wojskowy|Naczpol]] postanowił utworzyć korpus polski.

 

Początek formowania korpusu to rozkaz [[generał|gen. lejtnanta]] [[Eugeniusz de Henning-Michaelis|Eugeniusza de Henning-Michaelisa]] z dnia [[4 grudnia]] [[1917]] w sprawie koncentracji Wojsk Polskich na [[Ukraina|Ukrainie]]. Dowódcą III Korpusu zostaje gen. Eugeniusz de Henning - Michaelis. W skład korpusu weszły oddziały polskie na Ukrainie formowane dla obrony polskiej własności ziemskiej. Rozkaz był praktycznie nie do wykonania, ponieważ większość jego formacji było w rozproszeniu. Dodatkową trudnością były toczące się walki jednostek polskich z ukraińskimi.

 

Pomimo złożonej sytuacji przystąpiono do formowania Korpusu. Stan osobowy Korpusu to ok. 3000 żołnierzy. W dniach 24-[[27 grudnia]] zorganizowały się pierwsze jego oddziały. [[2 stycznia]] [[1918]] powstał Inspektorat Polskiej Siły Zbrojnej na Ukrainie, któremu podporządkowano [[I Korpus Polski w Rosji|I]] i [[II Korpus Polski w Rosji|II Korpus]]. [[8 lutego]] [[1918]] gen. de Henning - Michaelis opuścił zajmowany przez wojska sowieckie [[Kijów]] i przeniósł się do majątku Antoniny koło [[Starokonstantynów|Starokonstantynowa]], gdzie stacjonował szwadron 2. pułku ułanów ze składu [[I Korpus Polski w Rosji|I Korpusu]] oraz oddział samoobrony [[rotmistrz]]a Jaworskiego.

 

 

Kres Korpusu nastąpił nocą z [[9 czerwca|9]] na [[10 czerwca]] [[1918]]. Jednostki polskie zostały otoczone przez przeważające siły dywizji austriackich. Wobec takiej sytuacji dowództwo polskie podjęło decyzję o niepodejmowaniu walki i podpisało kapitulację. Władze austriackie nakazały rozlokować się oddziałom Korpusu w rejonie Pików, Janów, Chmielnik gdzie pod koniec czerwca 1918 wraz z grupą gen. [[Władysław Glass|Glassa]], wtedy już dowódca płk. [[Juliusz Rómmel]] zostały rozbrojone. Żołnierze zdemobilizowanego korpusu, zgodnie z umową podpisaną po kapitulacji, zostali w kilku transportach przewiezieni do Polski.

 

{{przypisy}}

 

*[[Henryk Bagiński]]: Wojsko polskie na Wschodzie, Warszawa 1921

*''Mała Encyklopedia Wojskowa'': Wydawnictwo MON 1970