Prymas Polski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Drob. red. + zdjęcie.
Linia 1:
[[Plik:AbpJKowalczyk.jpg|thumb|130px200px|Józef II Kowalczyk -, aktualny prymas]]
[[Plik:Prymasowie.jpg|thumb|200px|Józef I Glemp i Henryk IV Muszyński, prymasi seniorzy]]
[[Plik:Mikołaj Trąba.PNG|thumb|130px|Mikołaj Trąba]]
[[Plik:IgnacyMikołaj KrasickiTrąba.JPGPNG|thumb|130px200px|IgnacyMikołaj KrasickiII Trąba]]
[[Plik:StefanIgnacy Wyszynski 1978Krasicki.jpgJPG|thumb|130px200px|kard.Ignacy StefanI WyszyńskiKrasicki]]
[[Plik:Stefan Wyszynski 1978.jpg|thumb|200px|kard. Stefan II Wyszyński]]
 
'''Prymas Polski''' - tytuł przysługujący arcybiskupom gnieźnieńskim od [[1417]], podkreślający ich pierwszeństwo w polskim [[episkopat|episkopacie]].
 
Obecnym prymasem Polski jest [[arcybiskup|abp]] [[Józef Kowalczyk]] (nominację otrzymał [[8 maja]] [[2010]], zaś [[ingres]] odbył [[26 czerwca]] 2010). Jego poprzednikiem był abp [[Henryk Muszyński]].
 
Tytuł ten wiąże się, zgodnie z ideą godności [[prymas]]a, ze szczególną historyczną rolą Gniezna jako pierwszego polskiego arcybiskupstwa oraz przez długi okres jedynej [[Metropolia (religia)|metropolii]]. Arcybiskupi gnieźnieńscy jako prymasi Polski noszą tytuł "[[legat]]a urodzonego" i posiadają przywilej noszenia stroju [[kardynał|kardynalskiego]] nawet wówczas, gdy nie są [[kardynał]]ami. Przywilej ten nie dotyczy piuski, która powinna pozostać fioletowa, nie purpurowa<ref>[http://dir.icm.edu.pl/pl/Arcybiskupi_gnieznienscy/Tom_4/589 Korytkowski Jan, Arcybiskupi gnieźnieńscy, T. 4 - wynik wyszukiwania - DIR<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Zarówno abp Józef Glemp, jak i abp Henryk Muszyński, w chwili ingresu przywdziali jednak purpurę.
 
Funkcja i ranga prymasa Polski w obrębie episkopatu zmieniała się. W przeszłości często byli to faktyczni przywódcy polskiego [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], co wynikało z przysługujących im szerokich prerogatyw, wzmocnionych czasem innymi pełnionymi równolegle godnościami kościelnymi. Aktualnie jest to tytuł przede wszystkim honorowy.
Linia 232 ⟶ 235:
Równolegle do pełniących godność prymasów Polski arcybiskupów gnieźnieńskich, w historii zdarzały się przypadki, że rozmaite tytuły prymasowskie na ziemiach polskich pełnili równolegle inni hierarchowie.
 
W latach [[1807]] - [[1831]] tytuł prymasa istniał również w [[Księstwo Warszawskie|Księstwie Warszawskim]] i [[Królestwo Kongresowe|Królestwie Polskim]]., Tytuł Prymasa Królestwaw Polskiegoktórym istniał także później, aż do śmierci ostatniego dzierżyciela w okresie międzywojennym.
W [[1817]] [[cesarz]] [[Franciszek II Habsburg|Franciszek I]] bez uzgodnienia ze [[Watykan|Stolicą Apostolską]] ustanowił godność prymasa [[Galicja|Galicji]] i [[Lodomeria|Lodomerii]], związaną ze stolicą arcybiskupią obrządku łacińskiego we [[Lwów|Lwowie]] (pierwszym został [[Andrzej Ankwicz]]).
 
W [[1817]] [[cesarz]] [[Franciszek II Habsburg|Franciszek I]] bez uzgodnienia ze [[Watykan|Stolicą Apostolską]] ustanowił godność prymasa [[Galicja|Galicji]] i [[Lodomeria|Lodomerii]], związaną ze stolicą arcybiskupią obrządku łacińskiego we [[Lwów|Lwowie]] (pierwszym został [[Andrzej Ankwicz]]).
W [[1848]] [[Franciszek Józef I]] przeniósł tytuł na abpa lwowskiego obrządku greckiego [[Michał Lewicki|Michała Lewickiego]] (po śmierci abpa tytuł nie był przyznawany).
 
W [[1848]] [[Franciszek Józef I]] przeniósł tytuł na abpa lwowskiego obrządku greckiego [[Michał Lewicki|Michała Lewickiego]] (po śmierci abpa tytuł nie był przyznawany).
W latach [[1807]] – [[1831]] tytuł prymasa istniał również w [[Księstwo Warszawskie|Księstwie Warszawskim]] i [[Królestwo Kongresowe|Królestwie Polskim]]. Tytuł Prymasa Królestwa Polskiego istniał także później, aż do śmierci ostatniego dzierżyciela w okresie międzywojennym.
 
{{Przypisy}}