Usta Prawdy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Antyk; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 2:
[[Plik:Bocca della verita.jpg|thumb|right|240px|Usta Prawdy]]
'''Usta Prawdy''' ([[język włoski|wł.]] ''Bocca della Verità'') – okrągły, [[marmur]]owy [[medalion (architektura)|medalion]], o średnicy ok. 175 cm, przedstawiający oblicze brodatego bóstwa. Istnieje wiele teorii na temat jego pochodzenia i funkcji. Jego wiek szacowany jest na ponad 2000 lat. Uważa się, m.in. że medalion mógł być przykrywą zbiornika na wodę, częścią [[fontanna|fontanny]] lub też służyć jako pokrywa wejścia do [[
Obecnie usta prawdy znajdują się w [[przedsionek (architektura)|przedsionku]] [[kościół Santa Maria in Cosmedin|kościoła Santa Maria in Cosmedin]] w [[Rzym]]ie.
== Nazwa ==
W okresie średniowiecza nazwa ''Bocca della Verità'' była używana dla określenia publicznych skrzynek na listy<ref>Jedna z takich skrzynek, ''Bocca di Leone o della Verità'', znajduje się w [[Pałac Dożów|Pałacu Dożów]] w [[Wenecja|Wenecji]]</ref>, gdzie anonimowo można było zostawić informacje o [[grzech|grzesznych]] występkach sąsiadów.
== Funkcje ==
Istnieje wiele teorii na temat funkcji medalionu, który mógł służyć jako:
* miejsce składania przysięgi
* pokrywa wejścia do antycznego wodociągu w pobliżu świątyni [[Herkules]]a
* fragment fontanny – dwa otwory na bokach medalionu miały utrzymywać rzeźbę w pozycji pionowej<ref>Ze względu na brak śladów [[erozja|erozji]] w pięciu otworach maski (oczy, nos, usta), teorie związane z przepływem wody, straciły na znaczeniu</ref>
* przykrywa [[studnia|studni]] w świątyni [[Eskulap]]a – żaden z otworów nie jest jednak na tyle duży, by czerpać przezeń wodę
* przykrywa kolektora wody deszczowej w jednej ze świątyń
== Bóstwo ==
Uważa się, że medalion przedstawia oblicze brodatego bóstwa, które do tej pory nie zostało jednoznacznie zidentyfikowane. Maska może być portretem:
* [[Merkury|Merkurego]], [[mitologia rzymska|rzymskiego]] boga handlu i złodziei – nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajduje się źródełko Merkurego, do którego [[pielgrzymka|pielgrzymowali]] złodzieje i handlarze, by uzyskać przebaczenie za popełnione występki i kłamstwa
* [[Faun]]a, staroitalskiego boga płodności, przedstawianego jako brodatego pół człowieka pół kozła – na rzeźbie dopatrzono się szczątków rogów
* [[Jowisz]]a, w mitologii rzymskiej uważanego za ojca bogów - nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajdowała się świątynia Jowisza jako ''Jupiter Jurarius'' (gwarant prawa), gdzie maska miała pełnić funkcję miejsca składania przysięg
* [[mitologia grecka|greckiego]] boga rzek lub oceanów [[Tryton (mitologia)|Trytona]] lub władcy mórz [[Okeanos
== Legenda ==
Wedle [[średniowiecze|średniowiecznej]] [[legenda|legendy]], temu kto włożył swoją dłoń do ust i składał fałszywe świadectwo, usta odgryzały kończynę. W średniowieczu przy rzeźbie miano wykonywać wyroki - za zdradę czy kłamstwo odcinano rękę.
== Kultura masowa ==
Usta prawdy pojawiły się w filmie "[[Rzymskie wakacje]]" z udziałem [[Audrey Hepburn]] i [[Gregory Peck]]a. W jednej ze scen aktor wkłada dłoń w usta, udając następnie, że została mu odgryziona.
Linia 40:
{{Commons|Category:Bocca della Verità|Usta Prawdy}}
[[Kategoria:Zabytki Rzymu]]
[[az:Həqiqətin ağzı]]▼
[[bg:Устата на истината]]
[[de:Bocca della Verità]]
Linia 58 ⟶ 60:
[[uk:Вуста Правди]]
[[zh:真理之口]]
▲[[az:Həqiqətin ağzı]]
| |||