Kryzys naftowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 77.16.182.178 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Ab.awbot. |
poprawa linków |
||
Linia 4:
[[Plik:Brent Spot monthly.svg|thumb|250px|Ceny ropy w latach 1987-2009]]
[[Plik:Price of oil (2003-2008).png|thumb|250px|Ceny ropy w latach 2003-2008]]
[[Plik:Fuel Barrels.JPG|thumb|250px|[[beczka|Beczki]] wielkości 1 baryłki (
'''Kryzys naftowy''', określany też mianem ''kryzysu paliwowego, energetycznego lub szoku naftowego'' to [[kryzys gospodarczy]] w [[historia|historii]] [[gospodarka|gospodarki]] [[kapitalizm|kapitalistycznej]], który rozpoczął się [[1973]] i objął wszystkie kraje wysoko uprzemysłowione i uzależnione od [[ropa naftowa|ropy naftowej]] i wszystkie dziedziny [[gospodarka światowa|gospodarki światowej]].
Linia 12:
W latach poprzedzających wojnę arabsko-izraelską, która wybuchła w święto [[Jom Kippur]] w październiku 1973 roku, produkcja ropy naftowej ledwo pokrywała zapotrzebowanie. Dodatkowo niezwykle chłodna zima 1969/70 spowodowała wyczerpanie się lokalnych zapasów ropy naftowej i [[gaz ziemny|gazu ziemnego]]. Ta niepewna sytuacja osiągnęła stadium kryzysu, gdy Arabowie odcięli dostawy ropy naftowej i cena [[baryłka|baryłki]] skoczyła o 600 procent do 35 [[USD]].
Dnia [[17 października]] [[1973]] roku, w czasie trwania [[wojna Jom Kippur|wojny Jom Kippur]], arabscy członkowie [[OPEC]] zadecydowali wstrzymać handel ropą naftową z krajami popierającymi [[Izrael]] w wojnie z [[Egipt]]em - tzn. [[Stany Zjednoczone|USA]] i krajami Europy Zachodniej. Jednocześnie uzgodniono nowy mechanizm ustalania cen za ropę naftową w celu uzyskania większego zysku. Zmiany uderzyły w kraje uzależnione od dostaw ropy arabskiej, w USA, Japonię, Europę Zachodnią i jednocześnie zamknęły okres beztroskiej konsumpcji kupowanego za grosze strategicznego [[surowiec|surowca]] jakim jest ropa naftowa.
Nagły skok cen paliw ze względu na gwałtowne obniżenie wydobycia i eksportu do krajów rozwiniętych przyczynił się do pogłębienia kryzysu. Cena baryłki osiągnęła rekordowy wówczas pułap. W 1970 wynosiła ok. 2 [[USD]] za [[baryłka|baryłkę]].
W latach 1979-1982 miał miejsce drugi kryzys naftowy. Był on skutkiem [[Rewolucja islamska w Iranie|rewolucji irańskiej]]. Cena ropy wzrosła wówczas do 30 USD za baryłkę w [[1980]] roku. W późniejszych latach zależność krajów zachodu od dostaw ropy z OPEC zaczęła maleć głównie dzięki rozpoczęciu eksploatacji bogatych złóż z dna [[Morze Północne|Morza Północnego]] i na [[Alaska|Alasce]].
OPEC nie był w stanie już narzucać światowych cen ropy. Pierwszy kryzys naftowy ukazał uzależnienie Zachodu od ropy oraz słabość gospodarczą państw wysoko rozwiniętych związaną z brakami paliwowo-energetycznymi. Skutkiem podniesienia cen ropy było znaczne wzbogacenie się krajów członkowskich OPEC.
Linia 22:
Bezpośrednią konsekwencją kryzysów naftowych był kryzys światowego systemu walutowego oraz kryzys gospodarczy połączony z recesją oraz [[inflacja|inflacją]]. Kryzys naftowy zdopingował do poszukiwań nowych złóż i rozpoczęcia ich eksploatacji. Doprowadził również do szukania i wykorzystania innych [[alternatywne źródła energii|alternatywnych źródeł energii]] (np. energii jądrowej) oraz pochodzących ze źródeł niekonwencjonalnych.
W [[1990]] w trakcie [[I wojna w Zatoce Perskiej|wojny w Zatoce Perskiej]] cena ropy podskoczyła do 45 USD za baryłkę. W [[1998]]-[[1999]] ceny ropy spadły do kilkunastu dolarów za baryłkę. Od tego czasu cena ropy wzrasta. W październiku [[2004]] cena przekroczyła do 50 dolarów za baryłkę. Dnia [[29 sierpnia]] [[2005]] roku, [[huragan Katrina]] spowodował, że cena ropy osiągnęła rekordową wartość 70,85 dolara za baryłkę. W lipcu [[2006]] cena osiągnęła kolejne rekordowe ceny ponad 75 USD za baryłkę, by [[2 stycznia]] [[2008]] na giełdzie towarowej NYMEX w Nowym Jorku osiągnąć poziom 100 dolarów za baryłkę. Historyczne maksimum cena ropy osiągnęła [[11 lipca]] [[2008]] roku, kiedy to za baryłkę surowca płacono nawet 147,16 dolara.
Z 1 baryłki (~159 litrów) ropy naftowej otrzymuje się ok. 40 litrów [[benzyna|benzyny]]. Dzienna produkcja ropy wynosi 8 do 9 milionów baryłek.
Linia 31:
*[[wielki kryzys]]
*[[Oil Peak]]
{{Przypisy}}
===Linki zewnętrzne===
| |||