Symfonia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Allegro (dyskusja | edycje)
→‎Opis: Panufnik
→‎Opis: dodatki
Linia 5:
* pierwsza: szybka - [[forma sonatowa]];
* druga: wolna - w formie wariacji lub pieśni (tj. ABA);
* trzecia: taneczna lub bardzo szybka - [[menuet]], luba od czasów Beethovena szybsze [[scherzo]];
* czwarta: szybka - [[Rondo (muzyka)|rondo]], [[wariacje]] lub allegro sonatowe.
 
Jednak w XIX wieku formę zaczęto traktować bardziej swobodnie i wielu kompozytorów modyfikowało podany schemat (np. [[Franz Schubert]] w dwuczęściowej<ref>Symfonia nie była oryginalnie planowana jako dwuczęściowa, o czym świadczą chociażby zachowane szkice fortepianowe części III Scherza oraz dwie strony jego instrumentacji.</ref> [[VIII (VII) symfonia Schuberta|VIII symfonii ''Niedokończonej'']], [[Hector Berlioz]] w 5-częściowej ''Symfonii fantastycznej'', [[Gustav Mahler]] w większości swoich dzieł). Formą pokrewną symfonii jest [[sonata]] i [[Koncert (forma muzyczna)|koncert]].
 
Największy wpływ na rozwój gatunku mieli:
Linia 14:
: [[Joseph Haydn|Franz Joseph Haydn]] - 112 symfonii
: [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Wolfgang Amadeus Mozart]] - 41 symfonii (napisał 68 - jednak wiele ocalało tylko we fragmentach)
: [[Ludwig van Beethoven]] - 9 symfonii (w tym programowa VI i wokalna IX)
: [[Franz Schubert]] - 8 (13)<ref>Numeracja Symfonii [[Franz Schubert|Schuberta]] zmieniała się na przestrzeni lat. Lista kompozycji [[Franz Schubert|Schuberta]] został opracowana w latach 40-tych XIX wieku przez Aloisa Fuscha po konsultacji z bratem kompozytora, Ferdynandem. W drugiej połowie XIX wieku George Grove zestawił symfonie Schuberta w porządku chronologicznym. Twórcy zrewidowanego katalogu Deutscha z [[1978]] roku, Walter Durr i Arnold Feil wyłączyli z Katalogu Deutscha VII Symfonię E-dur. Ich stanowsiko jest kwestionowane i szeroko dyskutowane w świecie muzycznym; Brian Newbould – ''Schubert and the Symphony. A New Perspective'', Toccata Press, 1992, s.291-293.</ref> symfonii (VIII ''Niedokończona'', ''[[IX symfonia Schuberta|IX ''Wielka'']]'', a także ''D-dur D2B'', ''D-dur D615'', ''D-dur D708A'', ''[[VII symfonia Schuberta|VII symfonia E-dur D 729]]'' oraz ''X Symfonia D-dur D936A'' - z których zachowały się szkice lub fragmenty i są zwykle pomijane w katalogach, stąd często podawana liczba ośmiu symfonii skomponowanych przez [[Franz Schubert|Schuberta]])
: [[Robert Schumann]] - 4 symfonie (I ''Wiosenna'', III ''Reńska'')