Broń odprzodowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał hr:Sprednjača
Kekator (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 8:
'''Broń odprzodowa''' – [[broń palna]] ładowana od strony wylotu [[lufa|lufy]] (od przodu). Była pierwszym rodzajem broni palnej, używanym od [[XIII wiek|XIII]] do [[XIX wiek|XIX]] w., obejmującym zarówno [[działo|działa]] jak i [[broń strzelecka|broń strzelecką]]. Od połowy XIX w. była wypierana przez [[broń odtylcowa|broń odtylcową]]. Obecnie broń odprzodową stanowią jedynie [[moździerz]]e i niektóre typy [[granatnik]]ów.
 
Załadowanie broni odprzodowej było czasochłonne – wymagało najpierw wsypania [[proch]]u do lufy, następnie umieszczenia tam [[przybitka|przybitki]] i [[pocisk]]u ([[ołów|ołowianej]] kuli) lub [[pocisk]]u, ewentualnie jeszcze uszczelnienia kuli w lufie za pomocą [[flejtuch]]a. W celu przyspieszenie ładowania zaczęto stosować papierowe [[ładunek (amunicja)|patrony]], które wypierały prochownice. Czynności te wykonywane były od wylotu lufy, przy użyciu stempla ([[stempel (broń)|pobojczyka]]). W zależności od typu broni należało jeszcze podsypać prochu na [[Panewka (broń palna)|panewkę]] umieszczoną z tyłu lufy lub nałożyć [[kapiszon]] na kominek. Odpalenie następowało przez zbicie kapiszonu lub zapalenie prochu na panewce, który poprzez [[zapał]] powodował odpalenie ładunku miotającego w lufie i wystrzelenie pocisku.
 
W broni strzeleckiej od [[XV wiek|XV]] w. zaczęto automatyzować czynność odpalenia, wprowadzając różne typy [[zamek (broń)|zamekzamków]] (w kolejności):
*[[zamek lontowy]],
*[[zamek kołowy|kołowy]], [[zamek skałkowy|skałkowy]] i [[zamek kapiszonowy|kapiszonowy]].
*[[zamek skałkowy]] ([[zamek niderlandzki|niderlandzki]], [[zamek hiszpański|hiszpański]], [[zamek angielski|angielski]], [[zamek francuski|francuski]]),
*[[zamek kapiszonowy]].
 
Od 1 stycznia 2004 na posiadanie działających replik historycznych broni odprzodowych sprzed roku 1850 ładowanych [[proch czarny|czarnym prochem]] w [[Polska|Rzeczypospolitej Polskiej]] nie jest wymagane osobne zezwolenie.