Król królów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Amirobot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot poprawił uk:Цар Царів
rozwinięcie
Linia 1:
{{Źródła|data=2009-11}}
[[Plik:Imperial Arms of the Shahanshah of Iran.svg|thumb|150px|Herb szachów perskich]]
'''Szachinszach''' (dosł. "król królów", z [[język perski|perskiego]] ''szach'' - król) to tradycyjny tytuł przysługującyużywany władcomprzez [[Monarchia|monarchów]] aspirujących do władzy uniwersalnej lub zwierzchnictwa nad innymi władcami. Stosowany głównie na Bliskim Wschodzie. Po raz pierwszy formuła ta pojawiła się w [[Mezopotamia|starożytnej Mezopotamii]], gdzie jeden z władców [[Królowie akadyjscy|dynastii akadyjskiej]], nosił imię [[Szar-kali-szarri|Šar-kali-šarrī]], co w języku akadyjskim znaczy "król wszystkich królów". Po podbiciu Mezopotamii w [[539 p.n.e.]] królem królów ogłosił się władca [[Starożytna Persja|Persji]] od[[Cyrus czasówII]], a jego następcy z dynastii [[Achemenidzi|Achemenidów]] stosowali go konsekwentnie aż do momentu upadku ich imperium. Tytuł wskrzesili, będącypo opanowaniu Iranu i Mezopotamii, królowie [[Partowie|Partów]], [[Arsacydzi]]<ref>J. Wolski, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999, s. 103.</ref> i odtąd (II w. p.n.e.) był kojarzony głównie z tradycją irańską. W języku staroperskim, używanym za Achemenidów, formuła "król odpowiednikiemkrólów" europejskiegobrzmiała ''CesarzXšâyaθiya Xšâyaθiyânam''<ref>C. B. F. Walker, Pismo klinowe, Warszawa 1998, s. 54.</ref>, natomiast w średnioperskim (od czasów Partów) przybrała znane po dziś dzień brzmienie ''Szachin-Szach''. Po zajęciu terenów dzisiejszego [[Iran]]u przez [[Arabowie|Arabów]] iw obaleniuVII [[Sasanidzi|Sasanidów]],w. ostatniej dynastii, której tytuł ten przysługiwał,n.e. ''szachinszachami'' tytułowali się różni władcy, między innymi w [[Indie|Indiach]], [[Afganistan]]ie i [[Irak]]u.
 
W [[XX wiek]]u tytułu tego używała panująca w Iranie [[dynastia]] [[Dynastia Pahlawi|Pahlawich]].
Linia 10 ⟶ 9:
 
[[Szachinszach (książka)|''Szachinszach'']] to także tytuł książki [[Ryszard Kapuściński|Ryszarda Kapuścińskiego]].
 
{{Przypisy}}
 
==Zobacz też==