Cierniówka: Różnice pomiędzy wersjami

'''Cierniówka, pokrzewka cierniówka''' (''Sylvia communis'') – mały ptak wędrowny z rodziny [[pokrzewkowate|pokrzewkowatych]].

 

Zamieszkuje niemal całą [[Europa|Europę]] poza północną częścią [[Półwysep Skandynawski|Półwyspu Skandynawskiego]], północne wybrzeże [[Afryka|Afryki]], [[Azja Mniejsza|Azję Mniejszą]] i środkową [[Azja|Azję]]. Przeloty w kwietniu - maju i sierpniu - wrześniu. Zimuje w środkowej Afryce, na [[Półwysep Arabski|Półwyspie Arabskim]] i na [[Subkontynent indyjski|subkontynencie indyjskim]], zatem pokonuje duże odległości, by tam dotrzeć. Wyróżnia się 3 podgatunki.

:W Polsce liczny ptak lęgowy<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Tomiałojć | imię=Ludwik | nazwisko2= Stawarczyk | imię2=Tadeusz | tytuł= Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany | data=2003 | wydawca=PTPP "pro Natura" | miejsce=Wrocław | isbn=83-919626-1-X | strony=646}} Wg skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego ''liczny'' oznacza zagęszczenie 100–1000 par na 100 km².</ref>. Spotykany na całym Niżu Polskim, zwłaszcza wschodnią część, a w górach do 1400 m n.p.m. Liczne populacje notuje się na przedmieściach miast, np. w Warszawie oszacowano 2000 par lęgowych, a w Gliwicach ponad 400<ref>{{cytuj książkę|imię=Marcin |nazwisko=Karetta |tytuł=Atlas ptaków |wydawca=Pascal |data=2010}}</ref>. Zwłaszcza w czasie przelotów można być zaobserwowana w każdym miejscu kraju. Ostatnie osobniki widziano na przełomie września i października, jednak nie wykazano prób zimowania cierniówki w Polsce.

[[Plik:Flickr - Rainbirder - Common Whitethroat (Sylvia communis).jpg|thumb|right|240px|Śpiew jest ważnym zachowaniem w rozpoznawaniu tego gatunku]]

Mały ptak o wysmukłej sylwetce. Ubarwienie dość jasne - u obu płci wierzch rudoszary, skrzydła wyraźnie rdzawe na obrzeżeniach (na lotkach drugorzędowych i pokrywach skrzydłowych). Ogon ciemnobrązowy, długi z białymi brzegami. Spód białawy z szarym lub różowym nalotem na piersi. U samca głowa i kark wyraźnie szare, a podgardle czysto białe, szarobrązowy grzbiet; u samicy głowa brązowawa, a podgardle nie tak jasne jak u samca. Nogi przyjmują barwę od żółtawego do brązowego. Samica i samiec są tej samej wielkości. Lot nie jest charakterystyczny.

 

Łatwo rozpoznaje się ją od piegży po śpiewie. Na melodię składa się szereg krótkich, szybko powtarzanych fraz, a finał wieńczy głośniejszy, wyższy ton. Samiec wykonuje ją z różnych miejsc, które są dogodne do obserwacji otoczenia. W czasie śpiewania może na chwilę wznosić się w powietrze z drzewa, po czym opadać z powrotem w zarośla.

Jest mniejsza i delikatniejsza od wróbla.

;długość ciała: ok. 13-14 cm<br />

;rozpiętość skrzydeł: ok. 23 cm<br />

ok. 15-18 g

[[Plik:Female whitethroat.JPG|thumb|right|Cierniówki nie są tak wymagające dla swojego siedliska jak inne pokrzewki]]

Wśród pokrzewek wykazuje najmniejsze wymagania co do siedlisk. Śródpolne zarośla, nawet bardzo niskie gęste kępy krzewów lub [[Roślina wieloletnia|bylin]] na nasłonecznionych stanowiskach. Sprawia to, że trudno zobaczyć tego ptaka. Jako jedyna z pokrzewek zasiedla tereny bezdrzewne w krajobrazie rolniczym i łąkowym. Częsta na obrzeżach miast i terenach ruderalnych, skrajach lasów, zrębach, ogrodach,wrzosach, sadach, parkach, kępach krzewów przy drogach i nad strumieniami, łąkach, miedzach, rowach i polach. Nie zamieszkuje zwartych zarośli i lasów. Może pojawiać się na terenach ruderalnych z wyższą roślinnością, w tym ludzkie przedmieścia. Widuje się ją też w piętrze kosodrzewiny.

[[Plik:Tallareta vulgar 03 (Sylvia communis).jpg|thumb|left|Samiec wykonuje charakterystyczne loty godowe]]

Z zimowisk wraca w kwietniu i maju. Lęgi przypadają zatem na okres od maja do lipca. Cierniówki wyprowadzają je dwa razy w ciągu roku - pierwszy przeważnie w maju i czerwcu, a drugi od czerwca do lipca. Samce wykonują krótkie loty godowe, podobnie nieco do wykonania świergotka. Śpiewając wznosi się z wierzchołku krzaku. Leci po skosie ku górze, po czym pod podobnym kątem powoli zlatuje wolno w dół. Ląduje na eksponowanych wierzchołkach roślin. To gatunek monogamiczny.

Luźna konstrukcja z suchych źdźbeł trawy i liści, tuż nad ziemią, w środku gęstego krzewu. Często przerasta je roślinność zielna. Poza tym pokryte bywa kokonami owadów. Budują je oboje rodzice.

W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w maju - czerwcu 4 do 6 zielonkawych jaj z gęstym brązowym lub szarym nakrapianiem.

Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres około 12-13 dni przez obydwoje rodziców. Często zdarza się im wysiadywać pisklę kukułki. Pisklęta, gniazdowniki, opuszczają gniazdo po około 14 dniach. Karmione są przez matkę i ojca. Wnętrza ich paszcz są brudnoczerwone z żółtymi brzegami. Na języku widać dwie owalne, ciemnoszare plamy o niewyraźnych granicach. Na zimowiska odlatują we wrześniu (niektóre nawet w sierpniu), kiedy to kierują się do równikowej Afryki. Inaczej jest jednak z populacjami azjatyckimi, które na zimę wędrują do Indii i na Półwysep Arabski.

[[Owady]] i inne bezkręgowce, a późnym latem i jesienią w trakcie migracji wzbogacone o owoce.

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty [[Gatunkowa ochrona zwierząt|ścisłą ochroną gatunkową]]<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną {{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=220|pozycja=2237}}</ref>.

 

[[Kategoria:Ptaki Azji]]

 

[[bg:Голямо белогушо коприварче]]

[[ca:Tallareta vulgar]]

[[cv:Сăрă чечен кайăк]]