Monosacharydy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m BroviPL przenosi stronę Cukry proste na Monosacharydy: Poprawniejsza nazwa |
drobne redakcyjne |
||
Linia 2:
'''Monosacharydy''', '''cukry proste''' – grupa [[związki organiczne|organicznych związków chemicznych]], [[węglowodany|węglowodanów]] zawierających od 3 do 8 [[atom]]ów [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] w [[cząsteczka|cząsteczce]]. Najważniejszymi występującymi w przyrodzie są [[pentozy]] i [[heksozy]]. Wszystkie cukry proste są [[ciało krystaliczne|ciałami krystalicznymi]] bardzo dobrze [[rozpuszczalność|rozpuszczalnymi]] w [[woda|wodzie]], nierozpuszczalnymi w [[rozpuszczalniki organiczne|rozpuszczalnikach organicznych]]. Zwykle mają słodki [[smak (fizjologia)|smak]].
Można podzielić je ze względu na liczbę atomów węgla w cząsteczce (n):
* [[triozy]] (n=3)
* [[tetrozy]] (n=4)
Linia 14:
* [[aldozy]] ([[grupa aldehydowa]] –CHO)
Aldozy i ketozy o tej samej liczbie węgla w cząsteczce są względem siebie [[izomeria konstytucyjna|izomerami konstytucyjnymi]]. Ze względu na obecność [[grupa funkcyjna|grup funkcyjnych]] monosacharydy ulegają [[reakcja charakterystyczna|reakcjom charakterystycznym]] dla [[alkohole polihydroksylowe|alkoholi polihydroksylowych]] oraz [[aldehydy|aldehydów]] lub [[ketony|ketonów]].
Prawie wszystkie naturalne cukry proste posiadają [[konfiguracja D i L|konfigurację <small>D</small>]] przedostatniego atomu węgla (licząc od grupy aldehydowej w aldozach lub od grupy ketonowej w ketozach). W organizmach żywych występują także w postaci [[oligosacharydy|oligosacharydów]], [[polisacharydy|polisacharydów]], [[glikozydy|glikozydów]] i [[kwasy nukleinowe|kwasów nukleinowych]]. Niektóre [[pochodna (chemia)|pochodne]] monosacharydów (np. [[deoksyryboza]], [[kwas askorbinowy]]) pełnią ważne funkcje [[fizjologia|fizjologiczne]]
== Bibliografia ==
| |||