Leymah Gbowee: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Malgo cn (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Malgo cn (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, linki zewnętrzne, poprawa linków
Linia 40:
|www =
}}
'''Leymah Roberta Gbowee''' (ur. [[1972]]) – [[afryka]]ńska działaczka społeczna z [[Liberia|Liberii]], organizatorka kobiecego ruchu chrześcijanek i muzułmanek ''pod nazwą [[Masowa Akcja Kobiet Liberii na rzecz Pokoju]] (''Women of Liberia Mass Action for Peace]]''), który położył kres wojnie domowej w Liberii w 2003 roku i doprowadził do wyboru [[Ellen Johnson-Sirleaf]] na prezydenta Liberii w roku 2005 (jako pierwszej w Afryce kobiety-głowy państwa). W 2011 roku Gbowee, wraz z Ellen Johnson Sirleaf i [[Tawakel Karman]] z [[Jemen]]u, została laureatką [[Pokojowa Nagroda Nobla|Pokojowej Nagrody Nobla]] ''za pokojową walkę bez przemocy o bezpieczeństwo kobiet i prawo kobiet do pełnego uczestnictwa w procesie budowania pokoju''.
 
Wychowana na prowincji w środkowej Liberii, w wieku 17 lat Leymah Gbowee przeniosła się do [[Monrovia|Monrovii]] tuż przed wybuchem [[Historia Liberii#Rządy Charlesa Taylora|wojny domowej 1990 roku]]. Pomagała osobom z urazami psychicznymi i byłym [[dzieci-żołnierze|dzieciom-żołnierzom]]. Z czasem została przedstawicielką grup kobiecych i jedną z liderek liberyjskiego ruchu na rzecz pokoju. Udało jej się zjednoczyć kobiety różnych wyznań: [[protestantyzm|protestantki]] i [[islam|muzułmanki]]. W 2002 roku zorganizowała w stolicy kraju demonstracje kobiet domagających się zakończenia wojny domowej, które przerodziły się w wielomiesięczny protest przeciw wojnie i przemocy. Ubrane na biało kobiety manifestowały tak długo, aż prezydent [[Charles Taylor (polityk)|Charles Taylor]] zgodził się je przyjąć (kwiecień 2003) i niedługo potem doprowadziły do rozmów pokojowych i zawieszenia broni (pokój w [[Akra|Akrze]], stolicy [[Ghana|Ghany]], sierpieńzawarty w sierpniu 2003 roku).
 
Wychowana na prowincji w środkowej Liberii, w wieku 17 lat Leymah Gbowee przeniosła się do [[Monrovia|Monrovii]] tuż przed wybuchem [[Historia Liberii#Rządy Charlesa Taylora|wojny domowej 1990 roku]]. Pomagała osobom z urazami psychicznymi i byłym [[dzieci-żołnierze|dzieciom-żołnierzom]]. Z czasem została przedstawicielką grup kobiecych i jedną z liderek liberyjskiego ruchu na rzecz pokoju. Udało jej się zjednoczyć kobiety różnych wyznań: [[protestantyzm|protestantki]] i [[islam|muzułmanki]]. W 2002 roku zorganizowała w stolicy kraju demonstracje kobiet domagających się zakończenia wojny domowej, które przerodziły się w wielomiesięczny protest przeciw wojnie i przemocy. Ubrane na biało kobiety manifestowały tak długo, aż prezydent [[Charles Taylor (polityk)|Taylor]] zgodził się je przyjąć (kwiecień 2003) i niedługo potem doprowadziły do rozmów pokojowych i zawieszenia broni ([[Akra]], [[Ghana]], sierpień 2003).
W latach 2001-2005 Gbowee była krajową koordynatorką ruchu ''Women in Peacebuilding Program/West African Network for Peacebuilding'' ([[WIPNET/WANEP]]). Po upadku Taylora w 2004 roku uczestniczyła w pracach liberyjskiej Komisji na rzecz Prawdy i Pojednania. Popierała jak najszersze włączanie całego społeczeństwa, w tym organizacji zrzeszających kobiety, do odbudowy kraju. W roku 2007 objęła funkcję dyrektora wykonawczego panafrykańskiej organizacji kobiecej ''Women Peace and Security Network'' ([[WIPSEN-Africa]]).
 
Leymah Gbowee jest matką sześciorga dzieci, w tym jednego adoptowanego, laureatką licznych nagród za działalność na rzecz pokoju i praw kobiet w Afryce, bohaterką filmu dokumentalnego ''Pray the Devil Back to Hell'' (2008) oraz autorką książki ''Mighty Be Our Powers'' (2011).
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://leymahgbowee.com Strona Leymah Gbowee] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://enwww.wikipedianobelprize.org/wikinobel_prizes/Leymah_Gboweepeace/laureates/2011/press.html LeymahOficjalna Gboweestrona -Nagrody WikipediaNobla] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://wwwnobelwomensinitiative.guardian.co.ukorg/world/2011/oct/07meet-the-laureates/leymah-gbowee-profile/ Leymah Gbowee - profileprofil na stronie ''Nobel Women’s Initiative''] {{lang|en}} [dostęp 109 październikaczerwca 20112012]
* [http://www.nobelprizeguardian.orgco.uk/nobel_prizesworld/peace2011/laureatesoct/201107/press.htmlleymah-gbowee-profile TheLeymah OfficialGbowee Web- Siteprofil ofna thestronie Nobel''The PrizeGuardian''] {{lang|en}} [dostęp 210 czerwcapaździernika 20122011]
* [http://praythedevilbacktohell.com/ ''Pray the Devil Back to Hell'' (2008) - o filmie] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://www.youtubeleymahgbowee.com/watch?v=XVd8zsA4c_M Praybook.html The''Mighty DevilBe BackOur toPowers'' Hell- o videoksiążce] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://leymahgbowee.com/book.html Mighty Be Our Powers - o książce] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Women_of_Liberia_Mass_Action_for_Peace Women of Liberia Mass Action for Peace - Wikipedia] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
* [http://www.wipsen-africa.org/wipsen/ WIPSEN-Africa] {{lang|en}} [dostęp 10 października 2011]
* [http://www.gnwp.org/members/wipnet WIPNET] {{lang|en}} [dostęp 10 października 2011]
* [http://www.pbs.org/wnet/women-war-and-peace/tagfeatures/leymahthe-gboweepresident-will-see-you-now/ ''Leymah Gbowee] atin Her Own Words'', 13 września 2011, ''Women, War & Peace''] na atstronie [[PBS]] {{lang|en}} [dostęp 10 października 2011]
* [http://wwwarticles.huntalternativeslatimes.orgcom/pages2008/7352_leymah_gboweenov/16/entertainment/ca-devil16 S.cfm LeymahLinden, Gbowee''Once -again, they won't be ignored'', "Los profileAngeles atTimes", Hunt16 Alternativeslistopada Fund2008] {{lang|en}} [dostęp 29 czerwca 2012]
* [http://www.usip.org/publications/women-s-role-liberia-s-reconstruction D. Bekoe,C. Parajon, ''Women’s Role in Liberia’s Reconstruction'', ''United States Institute of Peace''] {{lang|en}} [dostęp 9 czerwca 2012]
 
* [http://www.huntalternatives.org/pages/7352_leymah_gbowee.cfm Leymah Gbowee - profil na stronie ''Hunt Alternatives Fund''] {{lang|en}} [dostęp 2 czerwca 2012]
 
{{Nobel Pokojowy}}