Jodła pospolita: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
→‎Ekologia: uzupełnienia
MBi (dyskusja | edycje)
drobne techniczne, źródła/przypisy
Linia 21:
| wikispecies = Abies alba
}}
'''Jodła pospolita''', jodła biała (''Abies alba'' Mill.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[drzewo|drzew]] z rodziny [[sosnowate|sosnowatych]]. Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej [[Europa|Europy]]. Nie rośnie w [[Skandynawia|Skandynawii]], [[Anglia|Anglii]] i na [[Półwysep Iberyjski|Półwyspie Iberyjskim]] (z wyjątkiem [[Pireneje|Pirenejów]]). W [[Polska|Polsce]] przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez [[Nowa Sól|Nową Sól]], [[Ostrów Wielkopolski|Ostrów Wlkp.]], [[Łódź]], [[Lublin]] i [[Zamość]]. W kraju najokazalsze bory jodłowe rosną w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]] ([[Świętokrzyski Park Narodowy|Puszcza jodłowa]]) i [[Karpaty|Karpatach]], m.in. na [[Babiogórski Park Narodowy|Babiej Górze]]. W polskich [[Tatry|Tatrach]] dochodzi do wysokości 1400 m n.p.m. (pojedyncze osobniki znaleziono nawet na wysokościach 1440-1450 m n.p.m.), natomiast po słowackiej stronie Tatr w grupie Łomnicy drzewiaste formy jodły rosną jeszcze na wysokości ok. 1500 m n.p.m.<ref name="Myczk">[[Stefan Myczkowski|Myczkowski Stefan]]: ''O pionowym zasięgu jodły pospolitej'' (Abies alba ''Mill.'') ''w Tatrzańskim Parku Narodowym'', w: "Wierchy" R. 34, Kraków 1966, s. 214-216;</ref> W [[Alpy|Alpach]] i Pirenejach jodła sięga do 2000 m n.p.m.
 
=== Morfologia ===
Linia 38:
 
=== Ekologia ===
Drzewo cieniolubne, szczególnie młode egzemplarze (cienka kora), o dużych wymaganiach wilgotnościowych, zarówno co do powietrza, jak i gleby. Lubi gleby świeże, głębokie. Bardzo wrażliwa na zanieczyszczenie powietrza. Wrażliwa na niskie temperatury (u nas częstokroć przemarza na stanowiskach naturalnych). Tworzy drzewostany lite lub mieszane z [[buk zwyczajny|bukiem]], rzadziej z [[sosna zwyczajna|sosną]] lub [[świerk pospolity|świerkiem]]. [[Gatunek charakterystyczny]] dla [[zespół roślinności|zespołu]] ''[[Abietetum polonicum]]''<ref>{{cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Matuszkiewicz |tytuł=Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski |miejsce=Warszawa |rok=2006 |wydawca= Wyd. Naukowe PWN|isbn = 83-01-14439-4}}</ref>. W Karpatach i Sudetach lasy jodłowo-bukowo-świerkowe stanowiły naturalne drzewostany regla dolnego, sięgającego do wysokości 1100 - 125-1250 m n.p.m.
 
Najwyższy zapas drewna - ponad 1200 m³ na powierzchni 1 ha - wykazywały jedliny w [[Gorgany|Gorganach]] w Karpatach Wschodnich. Lasy na zbliżonych siedliskach w Karpatach Zachodnich zawierają z reguły 600-800 m³ grubizny na powierzchni 1 ha.<ref name="Myczk"/>
 
Prawdopodobnie najpotężniejszym okazem jodły pospolitej w Polsce była "[[Gruba Jodła]]", rosnąca kiedyś na północnych stokach [[Babia Góra|Babiej Góry]]. Aktualnie najgrubsza jodła w Polsce rośnie w nadleśnictwie Stuposiany. Ma obwód 517 cm i wysokość 40 m<ref>[http://dzieci.erys.pl/index/?id=e369853df766fa44e1ed0ff613f563bd Jodła pospolita<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.