Rada królewska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Rada królewska w Polsce: drobne redakcyjne
Linia 5:
== Rada królewska w Polsce ==
[[Plik:Wiec Kazimierz Wielki.jpg|266px|thumb|right|Rada królewska Kazimierza Wielkiego]]
W Polsce we wczesnym średniowieczu skład Rady zależał wyłącznie od woli monarchy - powoływał on do niej ludzi, których darzył swym zaufaniem. Z czasem zaczęto przyjmować, że niektórzy najwyżsi urzędnicy ([[kanclerz wielki koronny|kanclerz]], [[podkanclerzy]], marszałek i [[Podskarbi wielki koronny|podskarbi]], [[urzędy ziemskie|dygnitarze ziemscy]], [[arcybiskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]] i [[Arcybiskupi lwowscy obrządku łacińskiego|lwowski]] oraz biskupi katoliccy) wchodzą do niej z racji sprawowanych funkcji, zaś król ma prawo powoływać do rady nowych członków wedle swego uznania.
 
Z czasem zaczęto przyjmować, że niektórzy najwyżsi urzędnicy wchodzą do niej z racji sprawowanych funkcji, zaś król ma prawo powoływać do rady nowych dodatkowych członków wedle swego uznania.
Urzędnicy wchodzący do rady na stałe:
* [[kanclerz wielki koronny]]
* [[podkanclerzy koronny]]
* [[marszałek wielki koronny]]
* [[Podskarbi wielki koronny|podskarbi wielki koronny]]
* [[urzędy ziemskie|dygnitarze ziemscy]]
* [[arcybiskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]]
* [[Arcybiskupi lwowscy obrządku łacińskiego|arcybiskup lwowski]]
* biskupi katoliccy
 
Rada zajmowała się decydowaniem o najważniejszych sprawach państwa. Jej prawa nie były prawnie ustalone - określał je zwyczaj i praktyka. Jedyna prawna regulacja kompetencji Rady pochodzi z [[1422]] r., gdy postanowiono, iż król musi uzyskać zgodę rady w sprawach dotyczących bicia monety. W czasach panowania Władysława III Warneńczyka wzrosła jej rola na skutek małoletniości króla, a później jego nieobecności w Królestwie Polskim po 1440 r.