Ganeśa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał ro:Ganesha
Xqbot (dyskusja | edycje)
m r2.7.3) (Robot dodał as:গণেশ, be:Ганеша, eo:Ganeŝo; zmiany kosmetyczne
Linia 12:
Przedstawiany jest zwykle jako czteroręki mężczyzna o głowie [[Słoniowate|słonia]] z jednym kłem (drugi posłużył mu za [[rylec (narzędzie)|rylec]] do pisania, bądź został mu odrąbany przez [[Paraśurama|Paraśuramę]]) i o złotej (lub czerwonej) skórze. W jednej z rąk trzyma zwykle naczynie ze słodyczami.
 
=== Głowa słonia ===
Najpopularniejsze mity o Ganeśi opisują jego narodziny, wyjaśniają pochodzenie słoniowej głowy, brak kła oraz ukazują jego moce związane z usuwaniem przeszkód.
 
=== Jeden kieł ===
Przedstawiany jest zwykle z jednym kłem - drugi posłużył mu za [[rylec (narzędzie)|rylec]] do pisania, bądź został mu odrąbany przez [[Paraśurama|Paraśuramę]]) .
 
== Postacie powiązane ==
* Małżonki Ganeśi to [[Buddhi]] (''inteligencja'') i [[Siddhi]] (''sukces'').
* Czasem towarzyszy mu [[szczur]], jego [[wahana]].
*Według Według mitologii indyjskiej przewodzi klasie pośrednich bóstw o nazwie gana (ganowie)
 
== Recepcja w nurtach hinduistycznych ==
Ganeśa jest niezwykle popularnym bóstwem w Indiach, zarówno południowych, jak i północnych. Cześć oddają mu [[wisznuizm|wisznuci]] i [[śiwaizm|śiwaici]], członkowie wszystkich [[kasta|kast]] i [[System kastowy|dźati]]. Pełni także istotną rolę w [[śaktyzm]]ie, [[smartyzm]]ie i [[Tantryzm|tantryzmie]].
Pod imieniem Ganeśa zaczął być czczony w [[hinduizm]]ie od [[V wiek]]u. Kult Ganesi osiągnął pełnię ok. [[VI wiek|VI]]-[[VII wiek]]u, kiedy zyskał szczególną popularność wśród warstw kupieckich.
 
== Kult ==
Linia 32:
=== Święta ===
[[Plik:Ganesh (musée d'art asiatique de Berlin).jpg|thumb|250px|Ganeśa na myszy]]
* Najpopularniejsze święto Ganeśi to [[Ganeś Ćaturthi]] obchodzone szczególnie w [[Maharashtra|Maharasztrze]] (dosł. ''czwarte ([[tithi]]) Ganeśi'') – pamiątka jego narodzin. Obchody trwają ok. 10 dni. Wypadają na przełomie sierpnia i września. Ostatniego dnia w morzu lub w rzece topi się posąg Ganeśi.
 
== Recepcja w innych religiach ==
* Ganeśa nie jest bóstwem wedyjskim, lecz prawdopodobnie wywodzi się z wcześniejszego, niearyjskiego, ludowego kultu słonia, powszechnego w całej południowo-wschodniej [[Azja|Azji]]. Ganeśa jednak jest dewą radosnym, kochającym i sympatycznym, w przeciwieństwie do dzikiego i wściekłego słonia czczonego przez ludy przedaryjskie.
* Ganeśa zyskał też znaczą popularność wśród [[Dżinizm|dźinistów]] i [[buddyzm|buddystów]]. Na jego kult można natrafić w [[Nepal]]u, [[Tybetański Region Autonomiczny|Tybecie]], [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], [[Mongolia|Mongolii]], [[Japonia|Japonii]] oraz w Azji Południowo-Wschodniej.
 
== Zobacz też ==
Linia 60:
[[als:Ganesha]]
[[ar:غانيشا]]
[[as:গণেশ]]
[[bn:গণেশ]]
[[be:Ганеша]]
[[bh:गणेश]]
[[bg:Ганеша]]
Linia 71 ⟶ 73:
[[en:Ganesha]]
[[es:Ganesha]]
[[eo:Ganeŝo]]
[[fa:گانش]]
[[fr:Ganesh]]