Derwisz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał no:Dervisj
polskie znaki
Linia 15:
"Wy pożądacie dóbr tego świata, podczas gdy Allach chce wam dać dobra drugiego świata" – głosi ósma sura Koranu, na którą powoływali się zawsze wszyscy sufici. Nie ulega wątpliwości, że ruch derwiszów wyrósł z gleby sufizmu i ascetyzmu, z mistyki muzułmańskiej. Gdy mowa o sufizmie, może to być sufizm ludowy lub intelektualny albo jeden i drugi. Nazwa sufi wywodzi się od suf, okrycia z grubej wełny, które nosili asceci muzułmańscy, naśladujący chrześcijańskich [[Nestorianizm|nestorian]]. Ruch ten rozwinął się w średniowieczu, w X wieku w Iraku, chociaż niektórzy doszukują się początków już w ósmym stuleciu naszej ery<ref>J. Bielawski: Islam, w: Zarys dziejów religii</ref>. Pierwsze grupki sufich pojawić się bowiem miały już w VIII stuleciu w [[Al-Kufa|Kufie]], w [[Basra|Basrze]], a następnie w [[Bagdad]]zie. Ludowy rodowód sufizmu wyrażał się tym, że była to forma protestu przeciwko bogactwu, nierównościom społecznym i luksusowemu trybowi życia elity. W sufizmie doktryna islamu rozwijała się pod wpływem filozofii [[neoplatonizm]]u, chrześcijaństwa, a nawet [[hinduizm]]u i [[buddyzm]]u. Stąd tendencje do przedstawiania Boga jako jedynego źródła wszelkiej rzeczywistości ziemskiej, świata zaś – jako jego odbicia (zwierciadła). Sufizm stał się najpierw wyzwaniem dla sunnitów, a następnie dla szyitów muzułmańskich. Rozpoczęły się prześladowania jego zwolenników.
 
Gdy w 922 roku skłaniający się ku [[panteizm]]owi mistyk imieniem Mansur [[al-Halladż]] wyznał publicznie "Ana al-Haqq" ("Jestem Absolutną Rzeczywistością"), został skazany na śmierć i zamordowany. Ale sufizm rozwijał się dalej, usiłując przekształcić islam – religię prawa i rozumu – w religiereligię serca, uczucia i wyobraźni. Nowy impuls przyniosło przystąpienie do sufich wybitnego teologa al-Kuszajniego (zmarłego w 1072 roku), a następnie najwybitniejszego teologa i mistyka muzułmańskiego, którym był [[al-Ghazali]] (1058-1111), porównywany do św. [[Tomasz z Akwinu|Tomasza z Akwinu]].
 
Charakterystyczną cechą rytuału zakonnego derwiszów jest wspólna modlitwa, podczas której wymienia się chóralnie i recytuje rytmicznie "najpiękniejsze imiona Allacha". Jest to rodzaj litanii. [[Różaniec]], zwany tu ''subha'' lub ''tasbih'', składa się ze stu ziarn (paciorków) i przypomina różańce katolickie. Po wypowiedzeniu każdego imienia Allacha trzeba przesunąć jeden z paciorków różańca. Bractwem zakonnym kieruje jak gdyby wielki mistrz, który kultywuje tradycję i cześć żywioną dla założyciela danego zakonu derwiszów. Założyciel ten to święty. Właśnie kult świętych jest sprzeczny z doktryną rygorystycznego jedynobóstwa (monoteizmu) wyłożoną w Koranie. Było to jedną z głównych przyczyn konfliktów derwiszów z teologami ortodoksyjnymi.
 
Wydaje się, że stanowi to pewnapewną prawidłowość tych religii, które każą swym wyznawcom oddawać cześć dalekiemu, bo wyposażonemu we wszystkie atrybuty doskonałości i jedyności Bogu. Po pewnym czasie pojawia się nurt ludowy, który antropomorfizuje bóstwo, wprowadza orszak świętych, pośredników, zbawicieli, cudotwórców i uzdrowicieli. Tak było w buddyjskiej hinajanie, zmajoryzowanej później przez mahajanę i wadźrajanę, nie inaczej też rozstrzygnięto ten problem w islamie – pod wpływem sufickiej mistyki, ascetyzmu oraz monastycyzmu, czyli ideologii życia klasztornego.
{{Przypisy}}