Trałowce typu Jaskółka: Różnice pomiędzy wersjami

 

=== ORP "Jaskółka" ===

[[Plik:ORP Jaskółka model bok.jpg|thumb|250px|Model ORP "Jaskółka" w [[Pomorskie Muzeum Wojskowe|Pomorskim Muzeum Wojskowym]]]]

Okręt został wcielony w skład marynarki wojennej 27 lipca 1935. Uroczyste podniesienie bandery miało miejsce 27 sierpnia 1935. Pierwszym dowódcą okrętu został kpt. mar. [[Wiktor Łomidze]]. Do końca sierpnia 1939 jednostka przechodziła intensywne szkolenie. Po rozpoczęciu działań wojennych trałowiec pod dowództwem kpt. mar. [[Tadeusza Borysiewicza]]<ref name="Sawicki">{{cytuj książkę|tytuł=Kadry morskie Rzeczypospolitej. Tom II|strony=241}}</ref>, brał udział w bitwie powietrzno-morskiej na [[Zatoka Gdańska|Zatoce Gdańskiej]]. Przeszedł na [[Hel (miasto)|Hel]], a następnie do [[Jastarnia|Jastarni]]<ref name="Pertek">{{cytuj książkę|nazwisko=Pertek|imię=Jerzy|tytuł=Wielkie dni małej floty|strony=68-71}}</ref>. 7 września w czasie patrolu zestrzelił niemiecki bombowiec Junkers Ju-87. 10 i 13 września przeprowadził operację minowania wód Zatoki Gdańskiej. 11, 12 oraz 14 września wspierał ogniem artyleryjskim oddziały [[Lądowa Obrona Wybrzeża|Lądowej Obrony Wybrzeża]]<ref name="Kosiarz">{{cytuj książkę|nazwisko=Kosiarz|imię=Edmund|tytuł=Wojna na Bałtyku 1939|strony=346-347}}</ref>. 14 września w wyniku nalotu na port w Jastarni został zatopiony. Po zakończeniu [[Kampania wrześniowa|Kampanii wrześniowej]] wrak okrętu został złomowany przez Niemców<ref name="Twardowski2" />.

 

=== ORP "Mewa" ===

[[Plik:ORP Mewa Morze8-37.jpg|thumb|250px|ORP "Mewa" w 1937]]

Okręt wszedł do służby 25 października 1935. Do wybuchu wojny prowadził szkolenie na wodach Zatoki Gdańskiej i [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]]. Po wybuchu wojny pod dowództwem kpt. mar. [[Wacław Lipkowski|Wacława Lipkowskiego]]<ref name="Sawicki" /> wziął udział w bitwie powietrzno morskiej na Zatoce Gdańskiej. W wyniku eksplodujących bomb został uszkodzony ster okrętu. Zginęło 9 członków załogi, a 8 zostało rannych. Niezdolny do walki minowiec odholowano na Hel, gdzie został rozbrojony. 3 września, podczas nalotu na port helski, "Mewa" została zatopiona bombami<ref name="Pertek" />. Po zajęciu portu przez Niemców, okręt został wydobyty i wyremontowany, a następnie wcielony do Kriegsmarine pod nazwą "Putzig". Po przebudowie w 1940 na [[poławiacz torped]], nazwę zmieniono na TFA 7. Po zakończeniu wojny został odnaleziony przez polską misję wojskową w [[Travemünde]] i ponownie wcielone do Polskiej Marynarki Wojennej jako "Mewa". W 1949 okręt przebudowano na [[Korweta|dozorowiec]] D-46; w tej roli jednostka służyła do 1970. Następnie został wycofany i przekształcony na pozbawioną napędu barkę koszarową o oznaczeniu BK-2. Pocięty na złom w 1981<ref name="Twardowski2" />.

 

=== ORP "Rybitwa" ===

Banderę wojenną na ORP "Rybitwa" podniesiono 21 grudnia 1935, a pierwszym dowódcą został mianowany kpt. mar. [[Jerzy Kossakowski (oficer marynarki)|Jerzy Kossakowski]]. Trałowiec wraz z bliźniaczymi jednostkami odbył szereg szkoleń na Bałtyku. Okręt 1 września 1939 po południu, pod dowództwem kpt. mar. [[Kazimierz Miładowski|Kazimierza Miładowskiego]]<ref name="Sawicki" /> wziął udział w odpieraniu ataku niemieckich bombowców na Zatoce Gdańskiej. Po zakończeniu walki, odholował na Hel uszkodzoną "Mewę". Następnie przeszedł do Jastarni<ref name="Pertek" />. Stamtąd trzykrotnie – 11, 12, 14 września – wychodził w celu ostrzelania niemieckich pozycji na wybrzeżu. Dwukrotnie – 10, 13 września – uczestniczył w zaminowywaniu Zatoki Gdańskiej<ref name="Kosiarz" />. 14 września w czasie nalotu niemieckich bombowców na port w Jastarni został trafiony bombą, która przebiła rufowy pokład nie wybuchając. Po dokonaniu prowizorycznych napraw okręt odpłynął na Hel, gdzie 17 września opuszczono na nim banderę. Po kapitulacji Helu okręt zdobyli Niemcy i wcielili go do floty pod nazwą "Rixhöft". Jednostka początkowo służyła jako trałowiec, a następnie została przebudowana na poławiacz torped TFA 8. Po wojnie odnaleziony w Travemunde i powtórnie wcielony do PMW, jako "Rybitwa". Dowódcą okrętu został ponownie kmdr ppor. Kazimierz Miładowski. W 1949 okręt przeklasyfikowano na dozorowiec D-47. W 1951 okręt przeszedł remont. Ostatecznie został wycofany ze służby w 1966 i przekształcony na pozbawioną napędu barkę koszarową o oznaczeniu BK-3, stacjonującą w Gdyni. Złomowany od 1972<ref name="Twardowski2" />.

 

=== ORP "Czajka" ===

"Czajka" weszła do służby 10 lutego 1936. Podobnie jak pozostałe okręty tej klasy, do końca sierpnia 1939 prowadziła intensywne szkolenia. Była okrętem flagowym Dywizjonu Minowców. W momencie wybuchu II wojny światowej trałowcem dowodził kpt. mar. [[Aleksy Czerwiński]]<ref name="Sawicki" />. 1 września 1939 wzięła udział w bitwie z bombowcami niemieckimi na Zatoce Gdańskiej, a następnie przeszła do Jastarni<ref name="Pertek" />. 11, 12 oraz 14 września "Czajka" prowadziła ostrzał artyleryjski pozycji niemieckich, wspierając Lądową Obronę Wybrzeża. 10 i 13 września uczestniczył okręt w akcji zaminowywania Zatoki Gdańskiej<ref name="Kosiarz" />. Ocalał po silnym bombardowaniu portu w Jastarni 14 września. Tego samego dnia przeszedł na Hel, gdzie opuszczono na nim banderę. Zdobyty przez Niemców i wcielony do Kriegsmarine jako "Westerplatte" w początkowym okresie służył jako trałowiec, następnie jako okręt pomocniczy, aż w 1943 został przebudowany na poławiacz torped i nazwany TFA 11. Odnaleziony w Travemünde i rewindykowany do polskiej marynarki pod nazwą "Czajka". W 1949 przeklasyfikowany na dozorowiec D-45. Okręt w 1966 został wycofany ze służby i przekształcony na pozbawioną napędu barkę koszarową o oznaczeniu BK 1. Pocięty na złom w Gdyni w 1977<ref name="Twardowski2" />.

 

=== ORP "Czapla" ===

Należał do trałowców drugiej serii. Trudności w wyposażaniu, a zwłaszcza problemy z [[maszyna sterowa|maszynką sterową]] spowodowały, że niewykończony okręt został wcielony w skład floty tuż przed wybuchem wojny. Nie jest znana dokładna data wejścia do służby. Pierwszym i jedynym dowódcą okrętu został, mianowany jeszcze w trakcie budowy, kpt. mar. [[Eligiusz Ceceniowski]]<ref name="Sawicki" />. Kampanię wrześniową okręt rozpoczął w składzie Dywizjonu Minowców. Brał udział w bitwie powietrzno-morskiej na Zatoce Gdańskiej<ref name="Pertek" />. Następie przeszedł do Jastarni. Z powodu awarii steru nie brał udziału w dalszych akcjach Dywizjonu. Używany jako pływająca bateria przeciwlotnicza, został zatopiony 14 września w wyniku silnego nalotu lotnictwa niemieckiego na port w Jastarni. Bomby pierwszej fali samolotów wybuchły blisko okrętu, powodując liczne uszkodzenia. W wyniku nalotu drugiej fali samolotów, okręt został bezpośrednio trafiony i przełamał się na pół. Po zajęciu Jastarni Niemcy wydobyli wrak i pocięli go na złom<ref name="Twardowski2" />.

 

=== ORP "Żuraw" ===

Okręt należał do trałowców drugiej serii. Do służby wcielony tuż przed wybuchem wojny, choć dokładna data nie jest znana. Organizacyjnie należał do Dywizjonu Minowców. W jego składzie, 1 września, pod dowództwem kpt. mar. [[Robert Kasperski|Roberta Kasperskiego]]<ref name="Sawicki" /> wziął udział w odpieraniu ataków samolotów niemieckich na wodach Zatoki Gdańskiej. Następnie bazował z resztą trałowców w Jastarni. Z powodu awarii steru nie uczestniczył w akcjach bojowych. 14 września przeszedł do portu na Helu, gdzie opuszczono banderę wojenną, a załoga dołączyła do obrony półwyspu<ref name="Pertek" />. Po zakończeniu walk przejęty przez Niemców i wcielony do Kriegsmarine pod nazwą "Oxhöft". Początkowo służył jako trałowiec, a następnie jako [[okręt hydrograficzny]]. Okręt przetrwał wojnę i został odnaleziony w Travemünde, gdzie 25 stycznia 1946 podniesiono na nim polską banderę. W 1947 został przeniesiony do Oddziału Hydrograficznego Marynarki Wojennej. W następnym roku okręt przebudowano i przeklasyfikowano na [[okręt hydrograficzny]]. 8 sierpnia 1951 część załogi na pokładzie okrętu uciekła do Szwecji. Po powrocie do kraju zmieniono nazwę okrętu na ORP "Kompas". Gruntowną modernizację okrętu przeprowadzono w latach 1959-1963. W grudniu 1971 jednostkę wycofano ze służby i przeklasyfikowano na barkę koszarową BK-4 w Gdyni. Przeznaczona do skasowania w 1977 i zezłomowana na Helu w 1981<ref name=Twardowski2 />.