Fundusz Obrony Narodowej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie |
uściślenia |
||
Linia 1:
'''Fundusz Obrony Narodowej''', FON, utworzony na mocy dekretu Prezydenta RP z 9 kwietnia 1936 roku w celu uzyskania dodatkowych środków na dozbrojenie armii i wojskowy program inwestycyjny. Gromadził środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości i ruchomości stanowiących własność państwa, a pozostających pod zarządem wojska, dotacji skarbu państwa (głównie z pożyczki uzyskanej przez rząd we Francji) oraz darów i zapisów osób prywatnych i instytucji. Zbierano go w postaci gotówkowej i rzeczowej (nieruchomości, kosztowności, a nawet zboże).
Łącznie na FON zgromadzono około 1 mld złotych, z czego wartość wpłat i darowizn od ludności wyniosła do maja 1939 roku około 37,7 mln złotych. Środki gotówkowe zużyto na dozbrajanie armii, dary rzeczowe w złocie i srebrze wywieziono 1939 za granicę. Tam podzielono go na część "srebrną" i "złotą". 210 kg złota z głównego transportu zawarte w dziewięciu skrzyniach<ref>spotkać też można informację o 8 skrzyniach z 220 kg złota</ref> trafiło do [[Chartum]]u w [[Sudan]]ie , gdzie zdeponowane u Polaka - właściciela hotelu i współpracownika polskiego wywiadu przetrwało wojnę i pod koniec 1944 zostało przekazane do kwatery dowództwa [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie]] w [[Londyn]]ie. Natomiast 61 skrzynek [[srebro|srebra]] (2408 kg kruszcu zapakowane w [[Bukareszt|Bukareszcie]]) przewiezione zostało jako bagaż dyplomatyczny rumuńskim statkiem najpierw do polskiej ambasady w [[Rzym]]ie, a następnie w lutym 1940 [[Urząd konsularny|konsul generalny RP]] w [[Marsylia|Marsylii]] Jan Rozwadowski złożył je w skarbcu miejscowego oddziału [[Bank Francji|Banku Francji]]. W 1943 srebro to przeniesione zostało do Castres, a po wojnie do [[Tuluza|Tuluzy]]. W czerwcu 1945 [[Ministerstwo Obrony Narodowej|minister obrony narodowej]] gen. [[Marian Kukiel]] przeznaczył je na pomoc dla ofiar wojny w Polsce za pośrednictwem "[[Caritas (organizacja)|Caritasu]]" - co ostatecznie nie doszło do skutku.
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zbiórkę na FON kontynuowano głównie wśród [[Polonia w Stanach Zjednoczonych|Polonii amerykańskiej]] i [[Polonia w Kanadzie|kanadyjskiej]]. Zgromadzono w ten sposób 130 kilogramów złota oraz 2,5 miliona dolarów, które przetransportowali do [[Londyn]]u specjalni kurierzy. W czerwcu [[1945]] roku minister obrony narodowej [[Rząd RP na uchodźstwie|rządu RP na uchodźstwie]] gen. [[Marian Kukiel]] przeznaczył środki "złotego" FON na pomoc dla byłych żołnierzy [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] i pozostałych po nich rodzin.
Funduszem zarządzał jako powiernicy tzw. '''Komitet Trzech''' (generał [[Stanisław Tatar]], pułkownik [[Stanisław Nowicki (pułkownik)|Stanisław Nowicki]], podpułkownik [[Marian Utnik]]), który w [[1947]] roku podjął decyzję o przekazaniu darów rzeczowych w złocie i srebrze oraz pozostałych środków finansowych [[Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza|rządowi Józefa Cyrankiewicza]] w Warszawie. W lipcu 1948 roku [[Bolesław Bierut]] odznaczył generała Tatara [[Order Odrodzenia Polski|Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski]] IV klasy, pułkownika Nowickiego Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski V klasy, a podpułkownik Utnik rozkazem marszałka [[Michał Rola-Żymierski|Michała Roli-Żymierskiego]] został awansowany do stopnia pułkownika<ref>W lipcu 1947 w londyńskim hotelu "Rubens" Tatar przekazał
[http://www.qazeta.pl/polityka/w-wsi-znaleziono-skarb-z-fon-i-afery-elazo/ Gazeta Wyborcza 29.01.2007]</ref>. Złoto przywieziono do Polski
{{Przypisy}}
|