Constantin Brâncuși: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę 41 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q153048
→‎Biografia: drobne merytoryczne
Linia 25:
 
Urodził się w miejscowości Hobița w Rumunii. W latach 1894–1898 studiował na ''Școala de Arte și Meserii (Szkoła Sztuki i Rzemiosła)'' w [[Krajowa|Krajowej]], potem, w latach 1898–1901, uczył się w ''Școala Națională de Arte Frumoase (Narodowa Szkoła Sztuk Pięknych)'' w [[Bukareszt|Bukareszcie]]. Następnie opuścił Rumunię i przemierzał pieszo Europę, odwiedzając [[Budapeszt]], [[Wiedeń]], [[Monachium]], [[Zurych]], [[Bazylea|Bazyleę]] i na końcu [[Paryż]], w którym się osiedlił i skończył edukację na ''École nationale supérieure des beaux-arts'' (1905–1907). Jego prace zwróciły uwagę francuskiego rzeźbiarza [[Auguste Rodin|Augusta Rodina]]. W Paryżu zaprzyjaźnił się także z innymi artystami tamtego okresu m.in. z [[Henri Matisse]]m i [[Marcel Duchamp|Marcelem Duchampem]].
 
Początkowo rzeźbił w stylu naturalistycznym, jednak z czasem zaczął odrzucać wszelkie realistyczne detale. W kolejnych portretach sprowadzał kształt głowy do formy jajka, które stało się dla niego symbolem niejako wszelkiego życia i myślę przewodnią wielu rzeźb. Świadczą o tym prace powstałe w latach 1911-1924 takie jak: Prometeusz, Nowo narodzony, Początek świata. To ostatnie dzieło jest po prostu dosłownym jajkiem, wyrzeźbionym z marmuru.
 
Brăncusi stworzył podstawy nowoczesnej rzeźby. Śpiącą muzą z 1909 roku zapoczątkował abstrakcję organiczną nawiązującą do form biologicznych. Zwrócił również uwagę na sam materiał poprzez cyzelerską wprost jego obróbkę. Postępując z każdym materiałem inaczej, starał się wydobyć w różnoraki sposób jego wartości ekspresyjne i uzyskać efekty świetlne, co ujawniło się w pracach z latach 1912-1930: Księżna X, Mademoiselle Pogany, Ryba, Maiastra.
 
W 1913 roku na Armory Show w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] Brâncuși pokazał pięć ze swoich prac z tamtego okresu, które eksponował potem prawie do końca życia. W latach 20.-40. XX wieku Brancusiego interesował szczególnie jeden temat, a mianowicie ptak w locie. Wyrzeźbił w sumie 27 takich dzieł, w tym pięć [[marmur]]owych i dziewięć [[Odlewnictwo|odlewów]] z [[Brązy|brązu]]. Najsłynniejszą z nich jest ''Ptak w przestrzeni'', znajdujący się w [[Metropolitan Museum of Art]] w Nowym Jorku<ref>[http://www.metmuseum.org/works_of_art/collection_database/modern_art/Bird_in_Space/viewObject.aspx?&OID=210006973&PgSz=1 Metropolitan Museum of Art: Bird in Space, 1923.] {{lang|en}}</ref>.
 
Brâncuși – z usposobienia samotnik – nie starał się wiązać z żadnym ruchem artystycznym (np. [[kubizm|kubistami]]), chociaż we wczesnych [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]] związany był z niektórymi [[dadaizm|dadaistami]], a w 1924 został mianowany przez [[Theo van Doesburg]]a "starszym sprawy" grupy [[De Stijl]], po odejściu z niej [[Piet Mondrian|Pieta Mondriana]]. W latach trzydziestych odwiedził [[Indie]] i [[Egipt]], chcąc poznać sztukę tych kultur tak samo dobrze, jak europejską. W 1935 roku zlecono mu zbudowanie pomnika wojny dla parku w [[Târgu Jiu]] w Rumunii. Zaprojektował kompleks wrót, tablic, stołków i ''Niekończącą się kolumnę''. Po 1939 roku kontynuował swoją pracę w Paryżu, a dziesięć lat później ukończył swoją ostatnią pracę ''Grand Coq'' (Kogut).
 
W 1952 roku otrzymał francuskie obywatelstwo. Zmarł w Paryżu w marcu 1957 roku.
Pomijając a rzeźbie wszystkie treści psychologiczne oraz naturalizm formy, twórca dążył do uzyskania maksymalnej syntezy, uproszczenia i abstrakcyjności kształtu. Należy pamiętać, że jego dzieła powstały z obserwacji natury, na zasadzie przetworzenia jej w najbardziej ogólne symbole, o nader prostych formach, oddających najistotniejszy sens otaczającej rzeczywistości. Rzeźby z cykli: Ptaki, Ryby, Ledy, Głowy, pokazywały rozwój formy bardzo uproszczonej, która nie zrywała jeszcze z figuratywnością. Dopiero motyw Ptaków w przestrzeni z 1940 roku był wyrazem krańcowo abstrakcyjnych przedstawień. Ptak był bowiem dla Brăncusiego symbolem wzlotu duchowego nierzadko wracał do tego motywu i opracowywał go w różnych materiałach. W pionowym charakterze tych kompozycji chciał zamknąć jak gdyby istotę lotu w przestrzeń.
 
W 1952 roku otrzymał francuskie obywatelstwo. Zmarł w Paryżu w marcu 1957 roku. Swoją pracownię zapisał Francji.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.guggenheimcollection.org/site/artist_bio_22.html Guggenheim Collection: Constantin Brancusi Biography.] {{lang|en}}