Piotr Wrangel: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q108260
JarektBot (dyskusja | edycje)
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Pyotr Nikolayevich Wrangel.; zmiany kosmetyczne
Linia 6:
|zwycięstwa =
|grafika = Wrangel Pyotr 3.jpg
|opis grafiki = Piotr Wrangel<br />[[Plik:Wrangel COA.jpg|150px]]<br />Herb rodzinny
|stopień grafika = Russian Imperial Army OF8 General-Lejtnant.png
|stopień = generał lejtnant
Linia 17:
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[wojna rosyjsko-japońska]]<br />[[I wojna światowa]]<br />[[wojna domowa w Rosji]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = [[Plik:RUS Order św. Anny (baretka).svg|40px|link=Order św. Anny|Order św. Anny 3 st.]] [[Plik:RUS Order św. Anny (baretka).svg|40px|link=Order św. Anny|Order św. Anny 4 st. za bohaterstwo]] [[Plik:POL Order Świętego Stanisława BAR.svg|40px|link=Order św. Stanisława (Rosja)|Order św. Stanisława 2 st.]] [[Plik:POL Order Świętego Stanisława BAR.svg|40px|link=Order św. Stanisława (Rosja)|Order św. Stanisława 3 st. z mieczami]] {{order|ŚJ|4}} {{order|ŚW|3}} {{order|ŚW|4}}
Linia 25:
 
W lipcu [[1917]] r. mianowany został dowódcą [[7 Dywizja Kawalerii Imperium Rosyjskiego|7 Dywizji Kawalerii]].
Od [[4 kwietnia]] [[1920]] r. Głównodowodzący [[Siły Zbrojne Południa Rosji|Sił Zbrojnych Południa Rosji]], twórca [[Rząd Południa Rosji|Rządu Południa Rosji]]. Był jednym z najznakomitszych białych dowódców podczas [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej]] - w czerwcu [[1919]] r. zdobył pozostający do tej pory poza zasięgiem białych Carycyn ([[Wołgograd]]). Jego nazwisko było postrachem bolszewików, którzy nazywali go "czarnym baronem" (ze względu na noszoną przez niego czarną [[Czerkiesi#Kultura|''czerkieskę'']]). Wrangel był reformatorem "białego" ruchu, jego rząd jako jedyny przeprowadził na obszarach pod swoją kontrolą reformę rolną, oddającą chłopom ziemię (na [[Krym]]ie i w tzw. Taurydzie Północnej). Piotr Wrangel jako pierwszy odstąpił od idei "jednej i niepodzielnej Rosji", której kurczowo trzymali się [[Aleksander Kołczak]] i [[Anton Denikin]]. W lipcu 1920 r. z pomocą chłopów wyszedł z Krymu i zajął [[Zagłębie Donieckie|zagłębie Donieckie]]. Desantami próbował opanować [[Kubań (kraina)|Kubań]]. We wrześniu ponownie operował już tylko na Krymie.
 
Piotr Wrangel uważał, że przyszła Rosja powinna być dobrowolną federacją narodów byłego imperium carów. Uznał prawo do niepodległości Polski i Ukrainy. Nie chciał, by swoje państwo mieli [[Tatarzy krymscy]] i [[Kozacy dońscy]], [[Kozacy kubańscy|kubańscy]], [[Kozacy terscy|terscy]] i [[Kozacy astrachańscy|astrachańscy]]. Skutecznie bronił Krymu przed [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] od kwietnia do listopada 1920 r. wykorzystując jej maksymalne zaangażowanie na frontach [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. Do walki z bolszewikami Piotr Wrangel chciał wykorzystać Armię Powstańczą [[Nestor Machno|Nestora Machny]]. Jednak próby nawiązania sojuszu wranglowsko-machnowskiego nie powiodły się. Po [[Traktat ryski (1921)|rozejmie polsko-bolszewickim]] (który według niego był zdradą walczących na Krymie białogwardzistów) uległ przeważającym siłom [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] prowadzącym [[Operacja perekopsko-czongarska 1920|operację perekopsko-czongarską]] i ewakuował większość kadr swojej armii do [[Konstantynopol]]a. Położyło to faktyczny kres wojnie domowej [[Biali (Rosja)|białych]] z [[bolszewicy|czerwonymi]].
Linia 39:
* Dariusz Wierzchoś, ''Generał Piotr Wrangel. Działalność polityczna i wojskowa w latach rewolucji i wojny domowej w Rosji'', Wydawn. Avalon, Kraków 2008 r.
* [http://hrono.ru/biograf/bio_we/vrangel_pn.php Biogram ''Piotr Wrangel'' na portalu hrono.ru]
 
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=14948283|TYP=p}}
 
{{DEFAULTSORT:Wrangel, Piotr}}