Wigilia św. Jana: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Zobacz też: Commonscat: zmiana
drobne techniczne
Linia 16:
'''Wigilia św. Jana''', ''Noc Świętojańska''<ref>„Dzień św. Jana Chrzciciela, zwłaszcza wieczór wigilijny i noc świętojańska, skrzyżowały się ze starożytnymi pogańskimi tradycjami letniego przesilenia słonecznego, z tradycjami najdłuższego dnia w ciągu roku.” w: Henryk Paszkiewicz. Polska i jej dorobek dziejowy w ciągu tysiąca lat istnienia: Zarys. cz. 1. Ziemia i człowiek. cz. 2. Historia.</ref> – [[święto]] obchodzone w nocy z [[23 czerwca|23]] na [[24 czerwca]] w wigilię [[Jan Chrzciciel|świętego Jana Chrzciciela]], będące próbą zasymilowania przez [[katolicyzm]] [[pogaństwo|pogańskich]] obrzędów związanych z letnim przesileniem słońca.
 
W obrzędowości [[Prawosławie|prawosławnej]] jako ''Święto Iwana Kupały'' (ukr. ''Свято Івана Купала''; ros. ''Иван Купала'') obchodzone jest na Ukrainie, Białorusi i Rosji w dniu [[7 lipca]] i posiada wiele zapożyczeń z wcześniejszego, pogańskiego święta [[Noc Kupały|święta Kupały]]<ref>„na ziemi nowogródzko-wileńskiej, [[Białoruś|Białorusi]] i Ukrainie w kalendarzu wschodnim z [[6 lipca|6]] na [[7 lipca]] w: Włodzimierz Wilczyński. Leksykon kultury ukraińskiej. 2000. s. 168; „Na Rusi Kupała ma poświadczenie już z wieku XIII (jako ''kupalija'' – Litopis ipatiewski 1262) i XIV (jako l. mn. Kupały), potem występuje Kupała i Kupało. [[Aleksander Gieysztor]]. Mitologia Słowian. 1982.</ref><ref>„Na [[Podlasie|Podlasiu]] i [[Mazowsze|Mazowszu]] zwie się „kupalnocką”, a na Rusi „kupałą”.” w: Ilustrowana encyklopedja Trzaski, Everta i Michalskiego. 1928 zob. Sobótka; „Podlasie i Lubelskie, ale też Sieradzkie i Kaliskie z postaciami ''kupalonecka, kopernacka, kupałnocka''” w: Franciszek Sławski. Słownik etymologiczny języka polskiego: Zeszyt 4-5 str. 375.</ref>.
 
W krajach anglosaskich pod nazwą ''Midsummer'', w germańskich ''Mittsommerfest''. W Polsce [[Kościół katolicki|Kościół]], nie mogąc wykorzenić z obyczajowości ludowej corocznych obchodów „pogańskiej” Sobótki<ref>„w Polsce południowej i na [[Śląsk]]u – sobótka” w: [[Aleksander Gieysztor]]. Mitologia Słowian. 1982; „Nazwa obrzędu – sobótka – kojarzonego przede wszystkim z wigilią św. Jana, ale obchodzonego też w wigilię św. Piotra i Pawła oraz [[Zielone Świątki|Zielonych Świątek]] według jednych pochodzi od dnia poprzedzającego święto, czyli soboty, według innych zaś od słowa sob oznaczającego coś odludnego i samotnego (sobótki odprawiane były w miejscach odosobnionych).” w: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, tom 1. PWN. 2004 str. 69.</ref>, podjął próbę zasymilowania święta z obrzędowością chrześcijańską.