Lipa drobnolistna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q158746
Meecoy (dyskusja | edycje)
m →‎Zastosowanie: ort., lit.
Linia 40:
* '''[[Surowiec zielarski]]:''' Kwiatostan lipy (''Inflorescentia Tiliae'') syn. kwiat lipowy (''Flos Tiliae''). Surowca dostarczają 2 gatunki lip: drobnolistna i [[Lipa szerokolistna|szerokolistna]]. [[Kwiatostan]] jest barwy żółtawozielonej, złożony zwykle z 2-7 kwiatów o średnicy do 15mm z 5 działkami kielicha oraz płatkami korony<ref name="FP8">{{cytuj książkę|nazwisko=Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne |tytuł=Farmakopea Polska VIII|rok=2008 |wydawca=Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych |miejsce=Warszawa |isbn=978-8388157-53-0 |strony=3491}}</ref>. Zapach aromatyczny, przyjemny i delikatny, smak słaby śluzowato-słodki. Surowiec zawiera jako główne składniki czynne związki [[Flawonoidy|flawonoidowe]] (około 1%), [[Śluz roślinny|śluz]] (około 3%) oraz [[olejek eteryczny]]. Dotychczas poznano ponad 20 związków flawonoidowych występujących w kwiatostanie lipy – są to głównie pochodne [[Glikozydy|glikozydowe]] [[Kwercetyna|kwercetyny]], [[kemferol]]u i [[Akacetyna|akacetyny]]. Na specjalną uwagę zasługuje [[tilirozyd]]. Olejek eteryczny występuje w ilości 0,02-0,05%. W jego skład wchodzi przyjemnie pachnący [[farnezol]] (0,3-5%), kilka [[Związki alifatyczne|węglowodorów alifatycznych]] (do 50%), [[geraniol]], [[eugenol]] oraz inne związki. Pewne znaczenie ma również śluz, z którego podczas hydrolizy powstają [[kwasy uronowe]] (do 40%), metylopentozy (około 12%) i [[heksozy]] (około 50%). Ponadto surowiec zawiera do 2% [[Garbniki roślinne|garbników]] i [[leukoantocyjanidyny]].
* '''Działanie:''' Preparaty wykonane z tego surowca są tradycyjnie używane jako środki napotne w postaci [[napar]]ów szczególnie w lekkich [[Przeziębienie|przeziębieniach]]. Właściwości napotne oraz przeciwzapalne mogą być związane z zawartością wszystkich wymienionych składników (szczególnie flawonoidów i śluzu). W przypadku choroby przebiegającej z [[Gorączka|gorączką]] napary lub [[odwar]]y z kwiatów lipy łagodnie zwiększają wydzielanie potu i poprawiają nieco [[Transpiracja (medycyna)|transpirację]] i [[Perspiracja|perspirację]] skóry. Lipa skutecznie działa napotnie nie tylko po wypiciu naparu, ale także użyta do kąpieli. Działanie to polega częściowo na bezpośrednim pobudzeniu czynności [[Gruczoł potowy|gruczołów potowych]], a także, w pewnym stopniu, na zwiększeniu ich wrażliwości na bodźce przekazywane przez nerwy [[Układ współczulny|układu współczulnego]] [[Układ pokarmowy|przewodu pokarmowego]] i [[Żeński układ płciowy|narządów rodnych kobiet]]. Zmniejszają one nieznacznie napięcie [[Tkanka mięśniowa gładka|mięśni gładkich]], pobudzają w niewielkim stopniu wydzielanie [[Sok żołądkowy|soku żołądkowego]], wzmagają przepływ [[Żółć|żółci]] do [[Dwunastnica|dwunastnicy]], wydalanie [[mocz]]u, wpływają na konsystencję [[Krew|krwi]], obniżają nieznacznie jej lepkość i przeciwdziałają agregacji [[Erytrocyt|krwinek czerwonych]]. Znane są również właściwości lipy jako dobrego środka uspokajającego, który znosi napięcie i nadmierne pobudzenie [[Układ nerwowy człowieka|układu nerwowego]].
* '''Dawkowanie:''' Napar z kwiatów lipy przygotowywujeprzygotowuje�� się zalewając 2 szklankami wrzącej wody 1,5 łyżki surowca i 15 minutowe zaparzanie pod przykryciem. Po kolejnych 10min należy napar przecedzić. Pić po ½ szklanki 3 razy dzieniedziennie po jedzeniu.
* '''Zbiór i suszenie:''' Do celów leczniczych kwiatostany lipy (z podsadkami) zbiera się podczas kwitnienia pod koniec czerwca lub w lipcu, w czasie suchej pogody. Zbiór jest przeprowadzany z dziko rosnących lub sadzonych drzew. Obcina się szczyty galązekgałązek, a następnie ręcznie obrywa kwiatostany, które suszy się w miejscu zacienionym i przewiewnym w temperaturze do 40°C.
 
=== Inne zastosowania ===
* Z drewna wypala się [[węgiel drzewny]] stosowany w lecznictwie.