Bunt na okręcie (film): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot: Przenoszę linki interwiki (16) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q5435430 |
Przerobiono fabułę. Poprawiono obsadę. |
||
Linia 30:
'''Bunt na okręcie''' ([[język angielski|ang.]] ''The Caine Mutiny'') - amerykański dramat wojenny z [[1954 w filmie|1954]] roku w reżyserii [[Edward Dmytryk|Edwarda Dmytryka]]. Ekranizacja powieści [[Herman Wouk|Hermana Wouka]] o tym samym tytule.
Pochodzący z zamożnej rodziny Willis Seward „Willie” Keith kończy szkołę oficerów rezerwy [[US Navy|marynarki]] i po uzyskaniu stopnia podporucznika otrzymuje przydział na USS ''Caine'', który jest starym [[niszczyciel]]em przebudowanym na [[trałowiec]]. W życiu osobistym Keith jest w związku z młodziutką piosenkarką May Wynn, czego nie akceptuje apodyktyczna matka (ojciec nie żyje).
Po przybyciu na okręt „Willie” jest rozczarowany wyglądem okrętu (podniszczony etc.) oraz wyglądem i zachowaniem załogi; marynarze wyglądują niechlujnie (np. wszyscy noszą koszule niewpuszczone do spodni) oraz nie zachowują nawet pozorów zewnętrznej dyscypliny — np. zwracają się do siebie za pomocą pseudonimów takich jak np. „Meatball” (ang. ''Klopsik'') czy „Horrible” (ang. ''Szkarada''). Jest rozczarowany także postawą dowódcy, komandora porucznika Williama H. deVriessa, który taki stan rzeczy akceptuje. Poznaje również zastępcę dowódcy, prostolinijnego porucznika Steve'a Maryka i oficera łączności cynicznego porucznika Thomasa Keefera, który zajmuje się pisaniem powieści oraz stale krytykuje porządki w marynarce. Keith poza tym [[dysonans poznawczy|nie może pogodzić się z tym]], że ''Caine'' jest jednym z najlepszych okrętów w działaniach bojowych, a załoga jest doskonale wyszkolona i chętna do poświęceń (w czasie ćwiczeń Maryk rzuca się wpław, żeby odzyskać utracony element trału parawanowego). Niedługo po przybyciu „Willie” otrzymuje informację, że matka dzięki swoim kontaktom może wystarać się o przeniesienie Keitha do służby sztabowej, ale ostatecznie ten odmawia i zostaje na okręcie. Keith otrzymuje jako część obowiązków opiekę nad tajną korespondencją. Niestety gubi depeszę, za co otrzymuje naganę od dowódcy, którego następnie krytykuje.
Depesza zawiera informację, że dowództwo okrętu ma przejąć komandor porucznik Philipp Francis Queeg. Po przekazaniu dowództwa nowy kapitan zaczyna egzekwować dyscyplinę wśród załogi. Pierwszym rozkazem jest nakazanie noszenia koszul wpuszczonych do spodni oraz mianowanie Keitha oficerem ds. dyscypliny. Niedługo potem dochodzi do incydentu podczas ćwiczeń artyleryjskich (''Caine'' holuje cel, do którego strzelają inne okręty). Po zakończeniu ćwiczeń Queeg przyłapuje jednego marynarza na noszeniu koszuli niewpuszczonej do spodni i zamiast dowodzić okrętem udziela długiej reprymendy winowajcy i Keithowi. Niedowodzony okręt zatacza koło i przecina hol. Po tym incydencie okręt zostaje skierowany do portu w [[San Francisco]]. Queegowi udaje się ukryć kulisy incydentu i utrzymać dowództwo. Podczas pobytu w porcie Keith spędza z May Wynn romantyczny [[weekend]] i proponuje jej [[małżeństwo]], ale okazuje się, że nie jest jeszcze na siłach przeciwstawić się matce.
''Caine'' otrzymuje przydział do uczestnictwa w [[desant|inwazji]] na wyspę zajętą przez Japończyków. Zadaniem okrętu jest podprowadzenie łodzi desantowych w pobliże plaży. Podczas tego Japończycy otwierają ogień, a wtedy Queeg wydaje rozkaz wylania do morza żółtej farby (miała oznaczać miejsce, skąd łodzie miały zacząć atak, a które wg rozkazów miał zająć ''Caine'') i szybkiego odpłynięcia. Po tym incydencie załoga zaczyna nazywać dowódcę „Old Yellowstain” (ang. ''Stara żółta plama'') oraz śpiewać o nim piosenki wykpiwające jego tchórzostwo.
Niedługo potem dochodzi do kolejnego incydentu. Queeg stwierdza, że jakiś marynarz dorobił sobie klucz od spiżarni okrętowej i zjadł zapasy mrożonych truskawek przeznaczonych dla oficerów. W rezultacie nakazuje przeprowadzenie dokładnego przeszukania okrętu oraz rewizję osobistą całej załogi w poszukiwaniu owego klucza, która kończy się fiaskiem. Oficerom wyjaśnia, że przed laty wykrył taki klucz u marynarza na innym okręcie. Podporucznik Barney Harding, który schodził z przyczyn osobistych z okrętu wyjaśnił, że widział, jak część truskawek zjedli marynarze z mesy (ówcześnie byli to Murzyni, bo obowiązywała segregacja rasowa i nie mogli oni służyć na okrętach poza mesą) przygotowujący deser dla oficerów. Było to drobne wykroczenie dyscyplinarne znacznie mniej istotne od dorobienia klucza. Harding poprosił, żeby jego wypowiedzi nie ujawniać, zanim nie odleci, bo Queeg mógłby złośliwie wstrzymać jego zejście z okrętu. Po tym incydencie Keefer powiedział Marykowi, że Queeg może mieć [[osobowość paranoiczna|paranoję]], więc należałoby go pozbawić dowództwa; poradził także Marykowi, aby prowadził dzienniczek, w którym opisywałby różne incydenty (polegające na błędach w dowódzeniu, próbach obarczania innych odpowiedzialnością i stosowaniu nieuzasadnionych kar).
Po pewnym czasie Maryk i Keefer udali się do admirała zameldować o problemach z kapitanem, ale Keefer ostatecznie namówił Maryka do rezygnacji. Niedługo potem ''Caine'' dostał się w obręb [[tajfun]]u, który uszkodził okręt. Queeg początkowo próbował wykonywać niektualne rozkazy dowództwa, co pogarszało sytuację, a potem popadł w odrętwienie. Wtedy Maryk stwierdził, że kapitan jest chory i przejął dowództwo a następnie uratował okręt.
Maryk stanął przed sądem wojennym pod zarzutem buntu. Obrony podjął się porucznik Barney Greenwald, który w cywilu był wziętym [[adwokat]]em. Keefer zeznał, że nigdy nie sugerował Marykowi pozbawienia Queega dowództwa. Następnie psychiatra doktor Max Dickson zeznał, że stan zdrowia Queega nie uzasadniał pozbawienia go dowództwa, choć przyznał, że nie był on kompetentnym oficerem. Greenwald doprowadził jednak do tego, że lekarz zeznał, że Queeg cierpi na paranoję, ale w stopniu pozwalającym na dowodzenie okrętem, ale Greenwald doprowadził do zeznania, że psychiatra tak naprawdę nie zna warunków dowodzenia okrętem. Następnie zeznawał Queeg. Greenwald zadając mu stresujące pytania doprowadził do tego, że ten zaczął mówić nieskładnie, potem toczyć w ręce kulki łożyskowe i w końcu popadł w odrętwienie. Na podstawie zachowania Queega sąd uniewinnił Maryka.
Gdy oficerowie świętowali wyrok, zjawił się Greenwald, który ich skrytykował, że może nie doszłoby do całej sytuacji, gdyby wspierali Queega. Następnie powiedział, że tak naprawdę winny jest Keefer, który manipulował wszystkimi tak, że pozbył się niechcianego dowódcy, a winą obarczony został prostolinijny zastępca, a on sam może kontynuować karierę. Potem oblał twarz Keefera szampanem i razem ze wszystkimi oficerami zostawił go samego.
Po procesie Keith ożenił się z May Wynn. Następnie otrzymał awans na stopień porucznika i przydział na świeżo wybudowany niszczyciel. Po przybyciu na okręt zobaczył, że dowódcą jest deVriess awansowany na komandora. Kapitan stwierdził, że Keith dorósł teraz do roli kompetentnego oficera i pozwolił mu samodzielnie dowodzić manewrem wyjścia z portu.
== Obsada ==
* [[Humphrey Bogart]] – komandor porucznik Philipp Francis Queeg
* [[José Ferrer]] – porucznik Barney Greenwald
* [[Van Johnson]] – porucznik Steve Maryk
* [[Fred MacMurray]] – porucznik Tom Keefer
* [[Robert Francis (aktor)|Robert Francis]] –
* [[May Wynn]] – May Wynn
* [[Tom Tully]] – komandor porucznik (potem
* [[E. G. Marshall]] – prokurator porucznik (John) Challee
* [[Arthur Franz]] – porucznik H. Paynter Jr.
* [[Lee Marvin]] –
* [[Warner Anderson]] –
* [[Claude Akins]] –
* [[Katherine Warren]] –
* [[Jerry Paris]] –
* [[Whit Bissell]] – psychiatra dr Max Dickson
{{Przypisy}}
| |||