Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
BlackBot (dyskusja | edycje)
m →‎Przykłady: WP:ZdB: IPA3 --> IPA poprawka
BlackBot (dyskusja | edycje)
m poprawa nawiasów w szablonie IPA
Linia 7:
|sound=voiceless labiodental fricative.ogg
}}
'''Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna''' – rodzaj dźwięku [[spółgłoska|spółgłoskowego]] występujący w [[język (mowa)|językach naturalnych]]. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej [[Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny|IPA]] oznaczana symbolem: [{{IPA|[f]}}]. Głoska ta była obca językowi prasłowiańskiemu, a w języku polskim znalazła się dzięki zapożyczeniom z [[języki germańskie|języków germańskich]] i [[łacina|łaciny]]. W najstarszych zapożyczeniach zastępowana przez [[Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna|[p]]] lub [[Spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna|[b]]], np. niem. ''Farbe'' → pol. ''barwa''.
 
== Artykulacja ==
=== Opis ===
W czasie [[artykulacja (fonetyka)|artykulacji]] podstawowego wariantu [{{IPA|[f]}}]:
* modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga [[mechanizm przepływu powietrza|inicjacji]] płucnej i [[mechanizm przepływu powietrza|egresji]],
* tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, [[spółgłoska ustna|prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną]],
Linia 21:
=== Warianty ===
Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
* wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o '''spółgłosce zmiękczonej''' ([[palatalizacja|spalatalizowanej]]): [{{IPA|[]}}]
* wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy o '''spółgłosce [[welaryzacja|welaryzowanej]]''': [{{IPA|[]}}]
* zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o '''[[labializacja|spółgłosce labializowanej]]'''[{{IPA|[]}}]
 
=== Przykłady ===