Hejtus: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodanie faktu ze źródłem
Dodanie kilku zdań - tłumaczenie wskazanego źródła
Linia 29:
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo gdańskie (1975-1998)|województwa gdańskiego]].
 
1 km na zachód od Pomieczyna Królewskiego znajduje się osada Hejtus. Nazwa osady w 1773 roku została zapisana jako ''Heytuss'', w 17891789r. ''Heitus'', w 18651865r. ''Heytus''. Od 19211921r. nazywa się ''Hejtus''. Podobnych osad powstawało wiele w XVII i XVIII w. W 17731773r. pustkowie opuścił zarządca Deynert i otrzymał je Andrzej Cirocki. W 18201820r. stały tutaj 2 królewskie gburstwa, mieszkało tu 12 osób. Jeszcze w 18851885r. osada należała do [[Sianowska Huta|Sianowskiej Huty]]. W 1885Wówczas w 8 domach mieszkałymieszkało 4475 osobyosób.<ref>J.Belgrau,fragment książki „Wśród dolin i wzgórz”, belgrau.republika.pl</ref>
 
Według lustracji królewszczyzn z 1664 r. osada Hejtus należała do starostwa mirachowskiego i była królewszczyzną, stanowiła własność króla. W 1701 r. żyło tu 8 luteran i odnotowano dolnoniemiecką nazwę Hejtus, tzn. ''dom na siano''. W 1701r. w osadzie-pustkowiu Heytus(Hytus) odnotowano hutę szkła. Najpierw została tu wybudowana buda na siano, a następnie gospodarstwo i huta szkła. Od 1775r. Sianowo prowadziło księgi parafialne i do tej parafii należał Heytus.<ref name=":1">Jerzy Schroeder, Pomieczyno.Z dziejów wsi i parafii, Pomieczyno 2006, s.14</ref>. W 1765 r. mieszkał tu Mikołaj Paszeta, który płacił z tego pustkowia 50 złotych pruskich. Jego budynki były w dobrym stanie. Jeśli chodzi o tacę, to ze wsi Pomieczyna i pustkowia Hejtuza każdy powinien dać do Strzepcza księdzu po wiertlu żyta, tyleż owsa.<ref>belgrau.republika.pl</ref>
W 1765r. miejscowość należała do powiatu mirachowskiego, natomiast w 1773r. Heytuss należał do powiatu kartuskiego.<ref>W.Heidn, "Die Ortschaften des Kreises Karthaus Westpreussen in der Vergangenheit, Marburg-Lahn 1965</ref>
 
W 1848 r. Heytusem zarządzał Urząd Domen w Kartuzach, stały tu 3 budynki, mieszkało 31 katolików. Obszar wsi zajmował 1 włókę (1 włóka "nowopolska" (od 1819 r.) = 30 morg = 16,79616 ha). W 1852 r. Joseph Miotk posiadał grunty na Heytusie i w Pomieczynie Królewskim. W 1881 r. jego areał w Pomieczynie Królewskim wynosił 1,69ha.
W 1852 r. Joseph Miotk posiadał grunty na Heytusie i w Pomieczynie Królewskim. Do 1882 r. jego areał ziemi ornej na Heytusie wynosił 1,69ha, zaś w Pomieczynie Królewskim 6,83ha. Ziemie te, wraz z budynkiem mieszkalnym na Heytusie, małym podwórkiem z ogrodem o powierzchni 3/4 morga(ok.0,42ha)oraz stodołą, na mocy umowy sądowej z 24.03.1882r. weszły w skład wspólności ustawowej małżeńskiej Albrechta i Marianny Wilczewskich. Umowa opiewała na rentę dożywotnią na kwotę 1200 marek dla Josepha Miotk i Magdalene z d. Meise. Wspomniane gospodarstwo rolne Wilczewscy sprzedali jakiś czas później Johannowi Schulz. Środki ze sprzedaży pozwoliły im nabyć majątek o powierzchni 82 mórg za zgodą pruskich władz od niemieckiego osadnika Brücknera. Część tego majątku pochodziła od rodziny Hoenego z Pępowa(Pempau). Wskutek pruskich prześladowań Wilczewscy zdecydowali się opuścić Heytus w 1904r.<ref>http://wolffamilie.wordpress.com/familie-wolf/linie-mahlkau/</ref> Po 1904r. część gospodarstwa po Wilczewskich na Heytusie nabyło małżeństwo Joseph Schroeder i Rosalia z d. Hoeft.
W latach 1867-1905 dzieci z Hejtusa pobierały naukę (początkowo w języku polskim, a od 1873 r. usuwano polski ze szkolnictwa) w elementarnej szkole katolickiej w Pomieczynie Szlacheckim (budynek Jakuba Konkola naprzeciwko obecnego kościoła). Od 1905 r. dzieci z Hejtusa uczyły się w nowej ceglanej szkole elementarnej w Pomieczynie (obecnie ul.Kartuska 16)<ref>Jerzy Schroeder, Pomieczyno...,s.22 i następne</ref>. W 1905r. mieszkało tu 75 osób. <ref>www.westpreussen.de</ref>