Metoda D’Hondta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 1:
'''Metoda D'Hondta''' – metoda stosowana do podziału [[mandat]]ów w [[głosowanie|systemach wyborczych]] opartych na proporcjonalnej reprezentacji z listami partyjnymi (inne nazwy to Jefferson's method oraz Bader–Ofer method). Jej nazwa pochodzi od nazwiska [[Belgia|belgijskiego]] [[matematyka]] [[Victor d'Hondt|Victora D'Hondta]].
W metodzie tej dla każdego komitetu wyborczego, który przekroczył [[próg wyborczy]], obliczane są kolejne [[iloraz|ilorazy]] pomiędzy całkowitą liczbą głosów uzyskanych przez dany komitet a następującymi po sobie [[Liczby naturalne|liczbami naturalnymi]]. Można to przedstawić wzorem:
Faworyzuje ona duże ugrupowania w większym stopniu niż druga spośród najpopularniejszych metod przeliczania głosów – [[metoda Sainte-Laguë]]. Metodę D'Hondta stosuje się przy podziale mandatów m.in. w wyborach parlamentarnych w [[Austria|Austrii]], [[Finlandia|Finlandii]], [[Izrael]]u (nosi tam nazwę [[metoda Bader-Ofera|metody Bader-Ofera]]), [[Holandia|Holandii]] i [[Hiszpania|Hiszpanii]]. W Polsce stosowano ją m.in. w parlamentarnych [[ordynacja wyborcza|ordynacjach wyborczych]] [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] (do [[1935]] r.), a także w [[III Rzeczpospolita|III Rzeczypospolitej]] (z wyłączeniem [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1991 roku|wyborów w 1991 r.]] oraz [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2001 roku|wyborów w 2001 r.]]) przy podziale mandatów do [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]] oraz w wyborach samorządowych (do [[rada gminy|rad gmin]] liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, [[rada powiatu|rad powiatów]] oraz [[sejmik województwa|sejmików województw]]).▼
<math>I={L \over n}</math>
gdzie:
W przypadku gdy kilka komitetów uzyskało takie same ilorazy stosuje się różne metody dodatkowego szeregowania. W Polsce wybrano następujący sposób – jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.▼
'''I''' - to wielość danego ilorazu,
'''L''' - to całkowita liczba głosów oddana na dany komitet wyborczy w danych wyborach,
'''n''' - to kolejne liczby naturalne '''≥ 1'''.
Tak więc dla każdego komitetu ilość uzyskanych przezeń głosów jest dzielona kolejno przez '''1,2,3,..,n'''. W ten sposób uzyskuje się malejące wielkości liczbowe, które po porównaniu ich ze wszystkimi pozostałymi wynikami (także z wynikami innych komitetów wyborczych) decydują o podziale mandatów. Odbywa się to poprzez przyporządkowanie mandatów kolejnym największym z obliczonych wartości '''I''', aż do momentu, gdy ilość dostępnych miejsc zostanie wyczerpana.
▲== Przykład ==
Mamy komitety A, B i C, które otrzymały kolejno 720, 300 i 480 głosów, do obsadzenia jest 8 mandatów.
'''1 krok''': obliczenie ilorazów
{| class="wikitable"
!
Dzielnik
!
Komitet A
!
Komitet B
!
Komitet C
|-
|1
|300 (czwarty)
|480 (drugi)
|-
|2
|360 (trzeci)
|150
|240 (szósty)
|-
|3
|240 (piąty)
|100
|160 (ósmy)
|-
|4
|75
|120
|-
|5
|144 |60 |96 |}
'''2 krok''': ułożenie ilorazów w kolejności malejącej (w nawiasach komitet):
# (A) – 720
# (C) – 480
Linia 38 ⟶ 68:
W związku z tym, że do rozdzielenia jest 8 mandatów, 4 mandaty otrzymuje komitet A (ilorazy 720, 360, 240 i 180), 1 mandat – komitet B (iloraz 300) oraz 3 mandaty – komitet C (ilorazy 480, 240 i 160).
▲W przypadku gdy kilka komitetów uzyskało takie same ilorazy stosuje się różne metody dodatkowego szeregowania. W Polsce wybrano następujący sposób – jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.
▲
== Bibliografia ==
| |||