Wikipedysta:CFCF/brudnopis/Dna moczanowa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Dna moczanowa''' ('''artretyzm''', '''skaza moczanowa'''; zwana także '''podagrą''' gdy obejmuje duże palce u stóp)<ref name=Egg2007/> to [[Choroba|choroba]] zwykle charakteryzująca się nawracającymi ostregą formą [[zapalenie stawów|zapalenia stawów]] — zaczerwienionego, tkliwego, gorącego [[wysięk stawuobrzęk|obrzęku stawu]] stawu. Najczęściej (w ok. 50% przypadków) obejmuje [[staw śródstopno-paliczkowy]] mieszczący się u podstawy [[paluch (palec)|dużego palca stopy]]. Może również występować jako [[guzek|guzki dnawe]], [[kamica nerkowa|kamienie nerkowe]] czy [[uszkodzenie nerek]]. Przyczyną dny jest podwyższony poziom [[kwas moczowy|kwasu moczowego]] we [[krew|krwi]]. Kwas ten krystalizuje się, a jego kryształki odkładają się w stawach, [[ścięgno|ścięgnach]], a także okalającej je [[tkanka (biologia)|tkance]].

Rozpoznanie kliniczne potwierdza obecność charakterystycznych kryształków w płynie stawowym. Leczenie poprzez podawanie [[Niesteroidowe leki przeciwzapalne|niesteroidowych leków przeciwzapalnych]] (ang. NSAID - nonsteroidal anti-inflammatory drugs), [[sterydy anaboliczne|sterydów]] czy [[kolchicyna|kolchicyny]] łagodzi objawy. Po ustąpieniu ostrych ataków poziom kwasu moczowego można zwykle obniżyć za sprawą zmian w stylu życia, a u osób, u których występują częste ataki, długoterminowe zapobieganie zapewnia stosowanie [[allopurinol|allopurinolu]] lub [[probenecyd|probenecydu]].

W ostatnich dekadach nastąpił wzrost przypadków zapadania na dnę, która obecnie dotyka ok. 1-2% populacji [[Cywilizacja zachodnia|Zachodu]] na jakimś etapie życia. Uważa się, że za przyczynę tego wzrostu odpowiada większa liczba czynników ryzyka w populacji, takich jak [[zespół metaboliczny]], większa [[oczekiwana dalsza długość trwania życia|przewidywana długość życia]] oraz zmiany w sposobie odżywiania się. W przeszłości dnę nazywano „chorobą królów” lub „chorobą ludzi bogatych”.

[[Image:Gout2010.JPG|thumb|alt=side view of a foot showing a red patch of skin over the joint at the base of the big toe|Dna przejawiająca w [[staw śródstopno-paliczkowy|stawie śródstopno-paliczkowym]] [[paluch (palec)|palucha]]: widoczne jest lekkie zaczerwienienie skóry nad stawem.]]

Dna może mieć różne objawy, zwykle jednak jej symptomami są nawracające ataki ostrego [[zapalenie stawów|zapalenia stawów]] (zaczerwienienie, tkliwość, miejscowa gorączka i obrzęk w obrębie stawu).<ref name=Review08/> . Najczęściej chorobą dotknięty jest staw śródstopno-paliczkowy u podstawy [[paluch (palec)|dużego palca]] - dzieje się tak w połowie przypadków.<ref name=PM2010/> . Często też atakowane są inne stawy, takie jak staw skokowy, kolanowy, nadgarstka i palców.<ref name=PM2010/> . Ból stawów zwykle trwa od dwóch do czterech godzin i pojawia się w nocy<ref name=PM2010/> na skutek występującego wtedy obniżenia ciepłoty ciała.<ref name=Egg2007/> . Innymi objawami, które sporadycznie towarzyszą bolesności stawów, są: [[zmęczenie (medyczne)|zmęczenie]] oraz wysoka [[gorączka]].<ref name=Egg2007/><ref name=PM2010/>.

Długotrwałe podwyższenie poziomu [[kwas moczowy|kwasu moczowego]] ([[hiperurykemia]]) może wywoływać inne symptomy, takie jak odkładanie się twardych, niebolesnych kryształków kwasu moczowego, czyli [[guzek|guzków dnawych]]. Duża liczba guzków prowadzić może z kolei do przewlekłego [[artretyzmu]] z powodu nadżerek kostnych.<ref name=Nature2009/>. Przy podwyższonym poziomie kwasu moczowego dojść może również do wytrącenia się jego kryształków w [[nerka|nerkach]], przez co tworzą się [[kamieniekamica nerkowenerkowa|kamienie nerkowe]], a następnie pojawia się [[ostra nefropatia moczanowa|nefropatia moczanowa]].<ref name=German09/>.

Przyczyną dny jest zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi [[hiperurykemia]]. Pojawia się ona z różnych powodów, takich jak dieta, predyspozycje genetyczne lub zmniejszone wydalanie [[kwas moczowy#rozpuszczalność kwasu moczowego i jego soli|moczanu]], soli kwasu moczowego.<ref name=Review08/> . Głównym powodem hiperurykemii jest zmniejszone wydalanie moczanu przez nerki .<ref name=Lancet2010/> . Dna rozwija się u ok. 10% ludzi cierpiących na hiperurykemię.<ref name="pmid18327257">{{citecytuj journalpismo |authorautor=Vitart V, Rudan I, Hayward C,. ''eti alwsp.'' |titletytuł=SLC2A9 is a newly identified urate transporter influencing serum urate concentration, urate excretion and gout |journalpismo=Nat. Genet. |volumewolumin=40 |issuenumer=4 |pagesstrony=437–42 |yearrok=2008 |monthmiesiąc=Aprilkwiecień|pmid=18327257 |doi=10.1038/ng.106 |url=}}</ref>. Ryzyko zależy jednak od stopnia zaawansowania hiperurykemii. Przy poziomie 415-530 μmol/l (7 i 8,9 mg/dl) wynosi ono 0,5% rocznie, natomiast przy poziomie powyżej 535 μmol/l (9 mg/dL) wzrasta do 4,5% rocznie.<ref name=Egg2007/>.

Nieodpowiednia dieta odpowiada za ok. 12% przypadków dny,<ref name=Review08/>, wykazując silny związek z ilością spożywanego alkoholu, napojów słodzonych [[fruktoza|fruktozą]], mięsa i owoców morza.<ref name=Nature2009/><ref>{{citecytuj journalpismo|lastnazwisko=Weaver|firstimię=AL|titletytuł=Epidemiology of gout|journalpismo=Cleveland Clinic journal of medicine|datedata=lipiec 2008 Jul|volumewolumin=75 SupplSuplement 5|pagesstrony=S9–12|pmid=18819329}}</ref>. Innymi czynnikami wywołującymi dnę są [[uraz (medycyna)|urazy fizyczne]] i operacje chirurgiczne.<ref name=Lancet2010/>. Wyniki ostatnich badań wykazały, że czynniki dietetyczne niegdyś uważane za powiązane z dną, w rzeczywistości nie przyczyniają się do jej rozwoju; należą do nich: spożywanie warzyw bogatych w [[puryna|purynę]] (np. fasola, groch, soczewica i szpinak) oraz białko.<ref>{{citecytuj journalpismo|authorautor=Choi HK, Atkinson K, Karlson EW, Willett W, Curhan G |titletytuł=Purine-rich foods, dairy and protein intake, and the risk of gout in men |journalpismo=N. Engl. J. Med. |volumewolumin=350 |issuenumer=11 |pagesstrony=1093–103 |yearrok=2004 |monthmiesiąc=Marchmarzec|pmid=15014182 |doi=10.1056/NEJMoa035700 |url=}}</ref><ref name=Epi2008/>. Czynnikami zmniejszającymi przypuszczalnie ryzyko dny jest spożywanie [[kawa|kawy]], [[witamina C|witaminy C]] oraz [[nabiał|nabiału]], a także aktywność fizyczna.<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Hak AE, Choi HK |titletytuł=Lifestyle and gout |journalpismo=Curr Opin Rheumatol |volumewolumin=20 |issuenumer=2 |pagesstrony=179–86 |yearrok=2008|monthmiesiąc=Marchmarzec |pmid=18349748 |doi=10.1097/BOR.0b013e3282f524a2 |url=}}</ref><ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Williams PT|titletytuł=Effects of diet, physical activity and performance, and body weight on incident gout in ostensibly healthy, vigorously active men |journalpismo=Am. J. Clin. Nutr. |volumewolumin=87 |issuenumer=5 |pagesstrony=1480–7 |yearrok=2008 |monthmiesiąc=Maymaj|pmid=18469274 |doi= |url=}}</ref><ref name=Life2010>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Choi HK |titletytuł=A prescription for lifestyle change in patients with hyperuricemia and gout |journalpismo=Curr Opin Rheumatol |volumewolumin=22 |issuenumer=2 |pagesstrony=165–72|yearrok=2010 |monthmiesiąc=Marchmarzec |pmid=20035225 |doi=10.1097/BOR.0b013e328335ef38 |url=}}</ref> . Uważa się, że częściowo wynika to z ich zdolności do obniżania [[insulinooporność|insulinooporności]].<ref name=Life2010/>.

Występowanie dny jest częściowo uwarunkowane genetycznie. Czynniki genetyczne odpowiadają za około 60% [[Zmienność genetyczna|zmienności]] poziomu kwasu moczowego.<ref name=Lancet2010/>. Odkryto, że z chorobą tą często powiązane są trzy [[gen|geny]]: ''[[SLC2A9]]'', ''[[SLC22A12]]'' oraz ''[[ABCG2]]'', a ich zmienność może w przybliżeniu podwoić ryzyko.<ref>{{citecytuj journalpismo|lastnazwisko1=Merriman|firstimię1=TR|coauthorsnazwisko2=Dalbeth, |imię2=N|titletytuł=The genetic basis of hyperuricaemia and gout.|journalpismo=Joint, bone, spine : revue du rhumatisme|date=2011 Jan|volumewolumin=78|issuenumer=1|pagesstrony=35–40|pmid=20472486|doi=10.1016/j.jbspin.2010.02.027}}</ref><ref name=Reginato2012>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Reginato AM, Mount DB, Yang I, Choi HK |titletytuł=The genetics of hyperuricaemia and gout |journalpismo=Nat Rev Rheumatol |volumewolumin= |issuenumer= |pagesstrony= |yearrok=2012 |monthmiesiąc=SeptemberWrzesień |pmid=22945592 |doi=10.1038/nrrheum.2012.144|url=}}</ref>. Utrata funkcji mutacji genów ''SLC2A9'' oraz ''SLC22A12'' wywołuje hiperurykemię dziedziczną poprzez obniżenie absorpcji moczanu i niekontrolowane jego wydzielanie.<ref name=Reginato2012/>. Dna wywołuje także komplikacje w kilku rzadko występujących zaburzeniach genetycznych, takich jak [[białko TammTamma-Horsfalla|rodzinna młodzieńcza nefropatia hiperurycemiczna]], [[Wielotorbielowatość nerek|rdzeniowa torbielowatość nerek]], nadaktywność [[PRPSAP1|syntetazy fosforybozylopirofosforanu]] oraz niedobór [[fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej]] jak ma to miejsce w [[zespół Lescha-Nyhana|zespole Lescha-Nyhana]].<ref name=Lancet2010/>.

Dna często występuje w połączeniu z innymi problemami zdrowotnymi. [[Zespół metaboliczny]], będący połączeniem [[otyłość brzuszna|otyłości brzusznej]], [[nadciśnienie|nadciśnienia]], [[insulinooporność|insulinooporności]] oraz [[Dyslipidemiahiperlipidemia|nieprawidłowego stężenia lipidów]] występuje w niemal 75% przypadków dny.<ref name=PM2010/> . Do innych chorób, przy których dna wywołuje komplikacje, należą: [[czerwienica]], [[ołowica|zatrucie ołowiem]], [[niewydolność nerek]], [[niedokrwistości hemolityczne|niedokrwistość hemolityczna]], [[łuszczyca]] oraz [[przeszczepianie narządów|przeszczep narządów litych]].<ref name=Lancet2010/><ref name="pmid16392875">{{citecytuj journalpismo |authorautor=Stamp L, Searle M, O'Donnell J, Chapman P |titletytuł=Gout in solid organ transplantation: a challenging clinical problem |journalpismo=Drugs |volumewolumin=65|issuenumer=18 |pagesstrony=2593–611 |yearrok=2005 |pmid=16392875 |doi= |url=}}</ref>. Wskaźnik masy ciała [[BMI]] (ang. Body mass index) równy lub przekraczający 35 trzykrotnie zwiększa u mężczyzn ryzyko wystąpienia dny.<ref name=Epi2008/> . Czynnikami ryzyka jest także przewlekła ekspozycja na ołów i spożywanie alkoholu skażonego ołowiem, ponieważ ołów upośledza funkcjonowanie nerek.<ref>{{citecytuj journalpismo|authorautor=Loghman-Adham M |titletytuł=Renal effects of environmental and occupational lead exposure |journalpismo=Environ. Health Perspect. |volumewolumin=105 |issuenumer=9 |pagesstrony=928–38 |yearrok=1997 |monthmiesiąc=Septemberwrzesień |pmid=9300927 |pmc=1470371 |doi= 10.2307/3433873|publisherwydawca=Brogan & Partners |jstor=3433873}}</ref> . [[Zespół Lescha-Nyhana]] często wiąże się z dną moczanową.

Uważa się, że [[leki moczopędne|diuretyki]] wpływają na ataki dny, jednak [[hydrochlorotiazyd]] w niskich dawkach nie zdaje się podnosić ryzyka.<ref name=CFP09/> . Innymi lekami, co do których przypuszcza się, że wpływają na nasilenie choroby, są: [[witamina B₃niacyna]] oraz [[kwas acetylosalicylowy|aspiryna]] (kwas acetylosalicylowy).<ref name=Nature2009/>. [[Leki immunosupresyjne]] - [[cyklosporyna]] i [[takrolimus]] - także wplywająwpływają na ryzyko wystąpienia dny,<ref name=Lancet2010/>, zwłaszcza ten takrolimus, gdy przyjmowany jest w połączeniu z hydrochlorotiazydem.<ref>{{citecytuj bookksiążkę |editor1redaktor1-firstimię=Gary S. |editor1redaktor1-lastnazwisko=Firestein, MD |editor2redaktor2-firstimię=Ralph C.|editor2redaktor2-lastnazwisko=Budd, MD |editor3redaktor3-firstimię=Edward D. |editor3redaktor3-lastnazwisko=Harris Jr., MD |editor4redaktor4-firstimię= Iain B.|editor4redaktor4-lastnazwisko=McInnes PhD, FRCP |editor5redaktor5-lastnazwisko=Ruddy, MD |editor6redaktor6-lastnazwisko=Sergent, MD |titletytuł=KELLEY'S Textbook of Rheumatology |editionwydanie=8th |yearrok=2008 |publisherwydawca=Elsevier |isbn=978-1-4160-4842-8 |chapterrozdział=Chapterrozdział 87: Gout and Hyperuricemia |editor-first=Shaun |editor3-given=John S.}}</ref>.

Dna jest zaburzeniem [[puryna|metabolizmu puryny]]<ref name=Lancet2010/> i występuje, gdy końcowy metabolit puryny, [[kwas moczowy]], krystalizuje się w postaci moczanu jednosodowego wytrącając się w stawach, na ścięgnach i tkankach otaczających.<ref name=Nature2009/>. Kryształki te następnie wywołują miejscową reakcję o podłożu [[immunologicznym]] - [[zapalenie|stan zapalny]],<ref name=Nature2009/>, w którym jedną z kluczowych protein jest [[interleukina 1|interleukina 1β]].<ref name=Lancet2010/>. Do częstego występowania tej choroby przyczyniła się ewolucyjna utrata [[urykaza|urykazy]], która rozbija kwas moczowy, u ludzi i wyższych [[naczelne|naczelnych]].<ref name=Lancet2010/>.

Nie wiemy dokładnie, co powoduje wytrącanie się kwasu moczowego. Choć może się krystalizować na normalnym poziomie, bardziej prawdopodobna jest jego krystalizacja na poziomie podwyższonym.<ref name=Nature2009/><ref name="pmid17595458">{{citecytuj journalpismo|authorautor=Virsaladze DK, Tetradze LO, Dzhavashvili LV, Esaliia NG, Tananashvili DE |titletytuł=[Levels of uric acid in serum in patients with metabolic syndrome] |languagejęzyk=Russianrosyjski |journalpismo=Georgian Med News |volumewolumin= |issuenumer=146 |pagesstrony=35–7|yearrok=2007 |monthmiesiąc=MayMaj |pmid=17595458 |trans_title=Levels of uric acid in serum in patients with metabolic syndrome}}</ref>. Do innych, uznawanych za ważne, czynników wywołujące ostry artretyzmu należą niskie temperatury, gwałtowne zmiany w poziomie kwasu moczowego, [[kwasica]],<ref name="pmid12672211">{{citecytuj journalpismo| authorautor = Moyer RA, John DS| titletytuł = Acute gout precipitated by total parenteral nutrition| journalpismo = The Journal of rheumatology| volumewolumin = 30| issuenumer = 4|pagesstrony = 849–50| yearyrok = 2003| monthmiesiąc = AprilKwiecień| pmid = 12672211| doi = | url = | issn = }}</ref><ref name="pmid7783706">{{citecytuj journalpismo| authorautor = Halabe A, Sperling O| titletytuł = Uric acid nephrolithiasis| journalpismo = Mineral and electrolyte metabolism| volumewolumin = 20| issuenumer = 6| pagesstrony = 424–31| yearrok = 1994| pmid = 7783706| doi = | url = | issn =}}</ref>, gromadzenie się płynu w stawach oraz białka [[Macierz pozakomórkowa|macierzy pozakomórkowej]], takie jak [[proteoglikany]], [[kolagen|kolageny]] i [[siarczan chondroityny]].<ref name=Lancet2010/>. Nasilone wytrącanie się przy niskich temperaturach może częściowo tłumaczyć, dlaczego najbardziej narażone są stawy stóp.<ref name=Review08/>. Do gwałtownych zmian w kwasie moczowym może dojść z różnych powodów, takich jak wstrząs, zabieg chirurgiczny, [[chemioterapia]], działanie diuretyków czy odstawienie lub rozpoczęcie przyjmowania [[allopurynoluallopurinol|allopurinolu]].<ref name=Egg2007/>. Uważa się, że [[Antagoniści kanału wapniowego|blokery kanałów wapniowych]] i [[losartan]] w mniejszym stopniu podwyższają ryzyko wystąpienia dny niż inne leki przeciwko [[nadciśnieniuleki hipotensyjne]]. <ref name="pmid22240117">{{citecytuj journalpismo| authorautor=Choi HK, Soriano LC, Zhang Y, Rodríguez LA| titletytuł=Antihypertensive drugs and risk of incident gout among patients with hypertension: population based case-control study. | journalpismo=BMJ | yearrok= 2012 | volumewolumin= 344 | issuenumer= | pagesstrony= d8190 | pmid=22240117 |doi=10.1136/bmj.d8190 | pmc=3257215 | url= }} </ref>.

[[File:Gichtfuss im Roentgenbild 002.png|thumb|Dna widoczna na [[zdjęcie rentgenowskie|zdjęciu rentgenowskim]] lewej stopy: typowym miejscem występowania objawów dny jest staw dużego palca stopy. Widoczny jest również obrzęk tkanki miękkiej na bocznej granicy stóp.]]

[[File:Fluorescent uric acid.JPG|thumb|alt=numerous multi-colored needle-shaped crystals against a purple background|Ostre, wydłużone kryształki kwasu moczowego z próbki [[maź stawowa|mazi stawowej]] sfotografowane pod mikroskopem korzystającym zeyze [[Polaryzacja (fale)fali| światła spolaryzowanego]]. Osadzanie się kryształków kwasu moczowego w stawach jest powiązane z dną.]]

Dnę można diagnozować i leczyć bez dalszego badania u osób cierpiących na hiperurikemięhiperurykemię i klasyczną podagrę, należy jednak przeprowadzać analizę mazi stawowej w przypadku wątpliwości co do diagnozy.<ref name=Egg2007/>. [[Zdjęcie rentgenowskie|Zdjęcia rentgenowskie]], choć przydatne do rozpoznawania dny przewlekłej, mają niewielkie zastosowanie przy ostrych atakach.<ref name=Lancet2010/>.

O zdiagnozowaniu dny decyduje stwierdzenie obecności [[moczan|kryształków moczanu jednosodowego]] w [[maź stawowa|mazi stawowej]] lub obecnosćobecność [[guzek|guzków dnawych]].<ref name=PM2010>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Schlesinger N |titletytuł=Diagnosing and treating gout: a review to aid primary care physicians |journalpismo=Postgrad Med |volumewolumin=122 |issuenumer=2 |pagesstrony=157–61 |yearrok=2010 |monthmiesiąc=MarchMarzec|pmid=20203467 |doi=10.3810/pgm.2010.03.2133 |url=}}</ref>. Na obecność tych kryształków powinny być przebadane wszystkie próbki mazi stawowej pobrane z niezdiagnozowanych stawów.<ref name=Lancet2010/>. Próbki oglądanepodoglądane pod mikroskopem korzystającym ze [[polaryzacja fali|światła spolaryzowanego]] mają kształkształt przypominający igły oraz wykazują się silną ujemnością [[dwójłomność|dwójłomności]]. Badanie to jest trudne w przeprowadzeniu i zwykle wymaga odpowiednio przeszkolonego obserwatora.<ref name="pmid18299687">{{citecytuj journalpismo |authorautor=Schlesinger N |titletytuł=Diagnosis of gout|journalpismo=Minerva Med. |volumewolumin=98 |issuenumer=6 |pagesstrony=759–67 |yearrok=2007 |monthmiesiąc=DecemberGrudzień |pmid=18299687 |doi= |url=}}</ref>. Badanie płynu musi być przeprowadzone jak najszybciej po jego pobraniu, gdyż na rozpuszczalność wpływa zarówno temperatura jak i pH.<ref name=Lancet2010/>.

[[Hiperurykemia]] to klasyczna właściwość dny; niemniej jednak nie stwierdza się jej w niemal połowie przypadków dny, a większość osób, u których występuje podniesionypodniesione poziomstężenie kwasu moczowego, nigdy nie choruje na dnę.<ref name=PM2010/><ref>{{citecytuj journalpismo | authorautor = Sturrock R |titletytuł = Gout. Easy to misdiagnose | journalpismo = [[British Medical Journal|BMJ]] | volumewolumin = 320 | issuenumer = 7228 | pagesstrony = 132–33 | yearrok = 2000 | pmid = 10634714 |url=http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/320/7228/132 | doi = 10.1136/bmj.320.7228.132 | pmc = 1128728}}</ref>. Z tego powodu mierzeniepomiar poziomustężenia kwasu moczowego ma niewielkie zastosowanie w diagnozowaniu.<ref name=PM2010/>. Hiperurykemię[[Hiperurykemia]] występuje, gdy poziomstężenie moczanu w [[osocze krwi|osoczu]] przekracza 420 μmol/l (7,0 mg/dl) u mężczyzn i 360 μmol/l (6,0mg/dl) u kobiet.<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Sachs L, Batra KL, Zimmermann B |titletytuł=Medical implications of hyperuricemia |journalpismo=Med Health R I |volumewolumin=92 |issuenumer=11 |pagesstrony=353–55|yearrok=2009 |monthmiesiąc=NovemberListopad |pmid=19999892 |doi= |url=}}</ref>. Do innych często przeprowadzanych badań należy [[WBC (medycyna)|badanie poziomuliczby białych krwinek]], [[elektrolitów]], sprawdzenie [[czynności nerek]] ([[Współczynnik przesączania kłębuszkowego|współczynnika rzesączaniaprzesączania kłębuszkowego) oraz [[odczyn Biernackiego|wskaźnika opadania erytrocytów]] (odczyn Biernackiego, OB); jednakże zarówno badanie poziomuliczby białych krwinek, jak i opadu erytrocytów mogą dać podwyższony wynik z powodu dny przy braku zakażenia.<ref>{{citecytuj webstronę|url=http://emedicine.medscape.com/article/329958-diagnosis |titletytuł=Gout: Differential Diagnoses & Workup - eMedicine Rheumatology |work= |accessdate=}}</ref><ref>{{citecytuj webstronę |url=http://emedicine.medscape.com/article/808628-diagnosis|titletytuł=Gout and Pseudogout: Differential Diagnoses & Workup - eMedicine Emergency Medicine |work= |accessdate=}}</ref>. Udokumentowano przypadek, gdy liczba krwinek białych wynosiła 40,0×10⁹/l (40,000/mm³).<ref name=Egg2007/>.

Najważniejszym objawem wykorzystywanym w [[diagnostyka różnicowa|diagnostyce różnicowej]] w dnie jest [[septyczne zapalenie stawów]].<ref name=PM2010/><ref name=Lancet2010/>. Należy brać je pod uwagę u pacjentów z objawami infekcji lub tych, u których leczenie nie daje poprawy.<ref name=PM2010/>. Diagnozę można wspomóc wykonaniem [[barwienie metodą Grama|barwienia metodą Grama]] i hodowlą na próbce mazi stawowej.<ref name=PM2010/>. Inne choroby, które dają podobne objawy, to [[chondrokalcynoza|dna rzekoma]] oraz [[reumatoidalne zapalenie stawów]].<ref name=PM2010/>. Guzki dnawe, szczególnie gdy nie są zlokalizowane w stawie, mogą być mylnie wzięte za [[Rak podstawnokomórkowy skóry|raka podstawnokomórkowego]]<ref>{{citecytuj journalpismo|authorautor=Jordan DR, Belliveau MJ, Brownstein S, McEachren T, Kyrollos M |titletytuł=Medial canthal tophus |journalpismo=Ophthal Plast Reconstr Surg |volumewolumin=24 |issuenumer=5 |pagesstrony=403–4 |yearrok=2008 |pmid=18806664 |doi=10.1097/IOP.0b013e3181837a31|url=}}</ref> lub inne [[nowotwór|nowotwory]].<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Sano K, Kohakura Y, Kimura K, Ozeki S |titletytuł=Atypical Triggering at the Wrist due to Intratendinous Infiltration of Tophaceous Gout |journaljpismo=Hand (N Y) |volumewolumin=4 |issuenumer=1|pagesstrony=78–80 |yearrok=2009 |monthmiesiąc=Marchmarzec |pmid=18780009 |doi=10.1007/s11552-008-9120-4 |url= |pmc=2654956}}</ref>.

Obniżenie poziomu kwasu moczowego może nastąpić w wyniku zarówno wprowadzenia zmian w stylu życia, jak i przyjmowania leków. W przypadku diety i stylu życia skuteczne okazuje się ograniczenie spożywania takich produktów, jak mięso i owoce morza, przyjmowanie odpowiedniej ilości [[witamina C|witaminy C]], ograniczenie [[napój alkoholowy|alkoholu]] i [[fruktoza|fruktozy]] oraz wystrzeganie się [[otyłość|otyłości]].<ref name=Review08/>. [[Dieta niskokaloryczna]] stosowana przez osoby otyłe zmniejsza poziom kwasu moczowego o 100 µmol/l (1,7 mg/dl).<ref name=CFP09/>. Przyjmowanie 1500 mg witaminy C dziennie obniża ryzyko zachorowania na dnę o 45%.<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Choi HK, Gao X, Curhan G |titletytuł=Vitamin C intake and the risk of gout in men: a prospective study |journalpismo=Arch. Intern. Med. |volumewolumin=169 |issuenumer=5 |pagesstrony=502–7 |yearrok=2009|monthmiesiąc=Marchmarzec |pmid=19273781 |doi=10.1001/archinternmed.2008.606 |url= |pmc=2767211}}</ref>. Ze zmniejszonym prawdopodobieństwem wystąpienia tej choroby wiąże się także picie [[kawa|kawy]] - ale nie [[herbata|herbaty.]]<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Choi HK, Curhan G |titletytuł=Coffee, tea, and caffeine consumption and serum uric acid level: the third national health and nutrition examination survey|journalpismo=Arthritis Rheum. |volumewolumin=57 |issuenumer=5 |pagesstrony=816–21 |yearrok=2007 |monthmiesiąc=JuneCzerwiec |pmid=17530681|doi=10.1002/art.22762 |url=}}</ref>. Dna może występować wtórnie przy [[Zespół bezdechu śródsennego|bezdechu sennym]] z powodu wydzielania [[puryna|puryn]] przez pozbawione tlenu komórki. Leczenie bezdechu może przyczynić się do zmniejszenia częstotliwości ataków.<ref name="pmid16171252">{{citecytuj journalpismo|authorautor=Abrams B |titletytuł=Gout is an indicator of sleep apnea |journalpismo=Sleep |volumewolumin=28 |issuenumer=2 |pagestrony=275|yearrok=2005 |monthmiesiąc=FebruaryLuty |pmid=16171252|doi= |url=}}</ref>.

Początkowym celem leczenia jest złagodzenie objawów ostrych ataków.<ref name="pmid16707532">{{citecytuj journalpismo|authorautor=Zhang W, Doherty M, Bardin T,. ''eti alwsp.'' |titletytuł=EULAR evidence based recommendations for gout. Part II: Management. Report of a task force of the EULAR Standing Committee for International Clinical Studies Including Therapeutics (ESCISIT) |journalpismo=Ann. Rheum. Dis. |volumewolumin=65 |issuenumer=10 |pagesstrony=1312–24 |yearrok=2006 |monthmiesiąc=OctoberPaździernik|pmid=16707532 |pmc=1798308 |doi=10.1136/ard.2006.055269}}</ref>. Nawracającym atakom można zapobiegać stosując różne leki na obniżenie poziomu kwasu moczowego w surowicy.<ref name="pmid16707532"/>. Ból można złagodzić przykładając woreczki z lodem na 20 do 30 minut kilkakrotnie w ciągu dnia.<ref name=Review08/><ref name="pmid11838852">{{citecytuj journalpismo |authorautor=Schlesinger N ''eti alwsp.''|titletytuł=Local ice therapy during bouts of acute gouty arthritis |journalpismo=J. Rheumatol. |volumewolumin=29 |issuenumer=2 |pagesstrony=331–4|yearrok=2002 |pmid=11838852 |doi=10.1093/rheumatology/29.5.331}}</ref>. Możliwości leczenia ostrych ataków obejmują przyjmowanie [[Niesteroidowe leki przeciwzapalne|niesteroidowych leków przeciwzapalnych]] (NLPZ), [[kolchicyna|kolchicyny]] oraz [[sterydy anaboliczne|sterydów]];<ref name=Review08/>; natomiast do leków przyjmowanych zapobiegawczo należą [[allopurinol]], [[febuksostat]] i [[probenecyd]]. Obniżanie poziomu kwasu moczowego może doprowadzić do wyleczenia choroby.<ref name=Lancet2010/> . Ważne jest również leczenie [[współchorobowość|chorób współistniejących]].<ref name=Lancet2010/>.

NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) są zwykle pierwszymi lekami stosowanymi w celu leczenia dny; żaden konkretny lek z tej grupy nie jest bardziej skuteczny niż inne.<ref name=Review08/>. Poprawa następuje po ok. 4 godzinach, a zalecany czas leczenia wynosi od jednego tygodnia do dwóch.<ref name=Review08/><ref name=Lancet2010/> . Nie zaleca się jednak stosowania tych leków przy pewnych problemach zdrowotnych, takich jak [[krwawienie z przewodu pokarmowego]], [[niewydolność nerek]] bądź [[niewydolność serca]].<ref name=JFP09/>. Chociaż najczęściej stosowanym NLPZ była [[indometacyna]], lepsze mogą okazać się zamienniki takie jak [[ibuprofen]] ze względu na mniejsze skutki uboczne, jadnakjednak przy braku wysokiej skuteczności.<ref name=CFP09>{{citecytuj journalpismo|authorautor=Laubscher T, Dumont Z, Regier L, Jensen B |titletytuł=Taking the stress out of managing gout |journalpismo=Can Fam Physician |volumewolumin=55 |issuenumer=12 |pagesstrony=1209–12 |yearrok=2009 |monthmiesiąc=DecemberGrudzień |pmid=20008601 |doi= |url=|pmc=2793228}}</ref>. Osobom, u których istnieje ryzyko wystąpienia żołądkowych skutków ubocznych w wyniku przyjmowania NLPZ, można podać [[inhibitory pompy protonowej|inhibitor pompy protonowej]].<ref name="CKS-NLH">{{citecytuj webstronę |authorautor=Clinical Knowledge Summaries |titletytuł=Gout - Management -- What treatment is recommended in acute gout?|url=http://cks.library.nhs.uk/gout/management/detailed_answers/managing_acute_gout/treatment |publisherwydawca=[[National Library for Health]]|accessdatedata dostępu=2008-10-26}}</ref>.

[[Kolchicyna]] stanowi alternatywę dla osób nietolerujących NLPZ.<ref name=Review08/>. Ograniczeniem dla jej stosowania są skutki uboczne (głównie zaburzenia żołądkowo-jelitowe).<ref name=" FDA Warning ">{{citecytuj webstronę | titletytuł=Information for Healthcare Professionals: New Safety Information for Colchicine (marketed as Colcrys) |url=http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/PostmarketDrugSafetyInformationforPatientsandProviders/DrugSafetyInformationforHeathcareProfessionals/ucm174315.htm| publisherwydawca= [[Agencja Żywności i Leków|U.S. Food and Drug Administration]]}}</ref>. Zaburzenia te zależne są jednak od dawki, a ryzyko ich wystąpienia można zmniejszyć stosując dawki niższe, choć wciąż skuteczne.<ref name=CFP09/>. Kolchicyna może wchodzić w interakcje z innymi powszechnie stosowanymi lekami, m.in. [[atorwastatyna|atorwastatyną]] i [[erytromycyna|erytromycyną]].<ref name="Ostrzeżenie wydane przez FDA" />.

[[Glukokortykoidy|Glukokortykoid]] jest równie skuteczny jak NLPZ<ref name="pmid17276548">{{citecytuj journalpismo |authorautor=Man CY, Cheung IT, Cameron PA, Rainer TH |titletytuł=Comparison of oral prednisolone/paracetamol and oral indomethacin/paracetamol combination therapy in the treatment of acute goutlike arthritis: a double-blind, randomized, controlled trial|journalpismo=Annals of Emergency Medicine |volumewolumin=49 |issuenumer=5 |pagesstrony=670–7 |yearrok=2007 |pmid=17276548|doi=10.1016/j.annemergmed.2006.11.014}}</ref> i może być stosowany w przypadkach, gdy istnieją przeciwwskazania dla NLPZ.<ref name=Review08/>. Daje także poprawę, gdy jest [[zastrzyk dostawowy|wstrzykiwany dostawowo]]; należy jednak najpierw wykluczyć [[septyczne zapalenie stawów|infekcję stawu]], ponieważ starydysterydy ją pogarszają.<ref name=Review08/>.

[[Pegloticase]] (Krystexxa) został w 2010 r. zatwierdzonym w USA lekiem stosowanym przy dnie.<ref name=FDA2010>{{citecytuj webstronę|url=http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm225810.htm |titletytuł=FDA approves new drug for gout|workwydawca=FDA |accessdate=}}</ref>. Jest alternatywą dla tych 3% osób, u których występuje nietolerancja innych leków.<ref name=FDA2010/>. Pegloticase jest podawany jako wlew dożylny co dwa tygodnie i <ref name=FDA2010/> skutecznie obniżajaobniża wśród tych osób poziomstężenie kwasu moczowego.<ref>{{citecytuj journalpismo|lastnazwisko=Sundy|firstimię=JS|coauthorswspółautorzy=Baraf, HS, Yood, RA, Edwards, NL, Gutierrez-Urena, SR, Treadwell, EL, Vázquez-Mellado, J, White, WB, Lipsky, PE, Horowitz, Z, Huang, W, Maroli, AN, Waltrip RW, 2nd, Hamburger, SA, Becker, MA|titletytuł=Efficacy and tolerability of pegloticase for the treatment of chronic gout in patients refractory to conventional treatment: two randomized controlled trials.|journalpismo=JAMA: the Journal of the American Medical Association|datedata=17.08.2011 Aug 17|volumewolumin=306|issuenumer=7|pagesstrony=711–20|pmid=21846852|doi=10.1001/jama.2011.1169}}</ref>.

Istnieje wiele leków, które można stosować w celu zapobiegania kolejnym epizodom dny. Są to m.in.: [[inhibitory oksydazy ksantynowej ]] (w tym [[allopurynolallopurinol]] i [[febuksostat]]) oraz [[leki urykozuryczne]] (takie jak [[probenecyd]] czy [[sulfinpirazon]]). Zwykle nie wprowadza się ich wcześniej niż tydzień do dwóch od chwili ustąpienia ostrego ataku z powodu teoretycznej możliwości jego pogorszenia;<ref name=Review08/>; często też przez pierwsze trzy do sześciu miesięcy są stosowane w połączeniu z NLPZ albo kolchicyną.<ref name=Lancet2010/>. Są zalecane dla osób, u których wystąpiły przynajmniej dwa ataki dny,<ref name=Review08/>, chyba że występują destrukcyjne zmiany w stawach, guzki bądź [[Ostra nefropatia moczanowa|nefropatia moczanowa]],<ref name=German09>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Tausche AK, Jansen TL, Schröder HE, Bornstein SR, Aringer M, Müller-Ladner U |titletytuł=Gout--current diagnosis and treatment |journalpismo=Dtsch Arztebl Int |volumewolumin=106 |issuenumer=34–35|pagesstrony=549–55 |yearrok=2009 |monthmiesiąc=Augustsierpień |pmid=19795010 |pmc=2754667 |doi=10.3238/arztebl.2009.0549 }}</ref>, gdyż wcześniejsze stosowanie leków uważane jest za nieopłacalne.<ref name=Review08/>. Należy zwiększyć stosowanie środków obniżających poziomstężenie moczanu do chwili, gdy spadnie onono poniżej 300–360 µmol/l (5,0-6,0 mg/dl), po czym kontynuować je na czas nieokreślony.<ref name=Review08/><ref name=Lancet2010/>. Jeśli leki te są stosowane calycały czas w chwili ataku, zaleca się zaprzestanie podawania.<ref name=PM2010/>. Gdy nie można sprowadzić poziomustężenia kwasu moczowego poniżej 6,0 mg/dl i ataki nawracają, leczenie uważa się za nieskuteczne lub dany przypadek dny jest oporny na leczenie.<ref>{{citecytuj journalpismo|lastnazwisko=Ali|firstimię=S|coauthorswspółautorzy=Lally, EV|titletytuł=Treatment failure gout.|journalpismo=Medicine and health, Rhode Island|datedata=2009listopad Nov2009|volumewolumin=92|issuenumer=11|pagesstrony=369-71|pmid=19999896}}</ref>. Probenecyd jest ogólnie mniej skuteczny niż allopurynol.allopurinol<ref name=Review08/> .

[[Leki urykozuryczne]] są zwykle preferowane wtedy, gdy niedobór wydzielania kwasu moczowego stwierdzony na podstawie moczu pobieranego przez 24 godziny przyczynia się do stężenia kwasu na poziomie poniżej 800 mg.<ref name=agabegi2nd251>{{citecytuj bookksiążkę|author=Elizabeth D Agabegi; Agabegi, Steven S. |titletytuł=Step-Up to Medicine (Step-Up Series) |publisherwydawca=Lippincott Williams & Wilkins |locationmiejsce=Hagerstwon, MD |yearrok=2008 |pagesstrony=251 |isbn=0-7817-7153-6 |oclc= |url=http://books.google.ca/books?id=y13wgJyQwkEC&pg=PA251}}</ref>. Nie są jednak zalecane, gdy dana osoba miała [[kamica nerkowa|kamienie nerkowe]].<ref name=agabegi2nd251/>. Jeżeli w ciągu 24 godzin wydalane jest więcej niż 800 mg, co wskazuje na nadprodukcję, skuteczniejszy okazuje się [[inhibitory oksydazy ksantynowej|inhibitor oksydazy ksantynowej]].<ref name=agabegi2nd251/>.

Inhibitory te, takie jak allopurynol[[allopurinol]] czy [[febuksostat]]), blokują wytwarzanie kwasu moczowego, a długoterminowa terapia z ich wyorzystaniemwykorzystaniem jest bezpieczna, dobrze tolerowana i może być stosowana u osób z niewydolnością nerek lub u których występują kamienie kwasu moczowego. AllopurynolAllopurinol w niewielu przypadkach stał się przyczyną nadwrażliwości;<ref name=Review08/>; w takimptakim przypadku zaleca się zmianę na febuksostat.<ref>{{citecytuj webstronę|url=http://guidance.nice.org.uk/TA164/Guidance/Considerations_1 |titletytuł=Febuxostat for the management of hyperuricaemia in people with gout (TA164) Chapter 4. Consideration of the evidence |publisherwydawca=Guidance.nice.org.uk|date= |accessdatedata dostępu=2011-08-20}}</ref>.

Nieleczony ostry atak dny ustępuje zazwyczaj w przeciągu pięciu do siedmiu dni. W 60% przypadków w przeciągu roku następuje jednak drugi atak.<ref name=Egg2007/>. Osoby cierpiące na dnę należą do grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia [[Nadciśnienie tętnicze|nadciśnienia tętniczego]], [[cukrzyca|cukrzycy]], [[zespół metaboliczny|zespołu metabolicznego]] oraz [[choroby układu krążenia|chorób układu krążenia]] i chorób nerek, znajdują się więc w grupie zwiększonego ryzyka zgonu.<ref name=Lancet2010/><ref name=Rh2008>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Kim SY, De Vera MA, Choi HK |titletytuł=Gout and mortality|journalpismo=Clin. Exp. Rheumatol. |volumewolumin=26 |issuenumer=5 Suppl 51 |pagesstrony=S115–9 |yearrok=2008 |pmid=19026153 |doi= |url=}}</ref>. Może to być częściowo spowodowane związkiem z [[insulinooporność|insulinoopornością]] i [[otyłość|otyłością]], jednak zwiększone ryzyko wydaje się w pewnym stopniu niezależne.<ref name=Rh2008/>.

Nieleczone ostre ataki dny mogą prowadzić do dny przewlekłej, która powoduje uszkodzenie powierzchni stawów, deformacje stawów i powstawanie bolesnych guzków dnawych.<ref name=Lancet2010/>. Guzki te występują u 30% pacjentów nieleczonych przez okres pięciu lat, często na [[obrąbek (ucho)|obrąbku]] ucha, [[wyrostku łokciowym]] lub na [[Ścięgno Achillesa|ścięgnie Achillesa]].<ref name=Lancet2010/>. Agresywne leczenie może spowodować ich zanik. Do częstych komplikacji należy [[kamica moczowanerkowa]], która dotyka od 10 do 40% osób i spowodowana jest niskim pH moczu, co przyczynia się do wydzielania kwasu moczowego.<ref name=Lancet2010/>. Mogą wystąpić również inne formy [[niewydolność nerek|przewlekłej niewydolności nerek]].<ref name=Lancet2010/>.

Dna dotyka ok. 1-2% zachodniej populacji na pewnym etapie życia i staje się coraz bardziej powszechna.<ref name=Review08>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Chen LX, Schumacher HR |titletytuł=Gout: an evidence-based review |journalpismo=J Clin Rheumatol |volumewolumin=14 |issuenumer=5 Suppl |pagesstrony=S55–62 |yearrok=2008 |monthmiesiąc=Octoberpaździernik |pmid=18830092|doi=10.1097/RHU.0b013e3181896921 |url=}}</ref><ref name=Lancet2010>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Richette P, Bardin T|titletytuł=Gout |journalpismo=Lancet |volumewolumin=375 |issuenumer=9711 |pagesstrony=318–28 |yearrok=2010 |monthmiesiąc=Januarystyczeń |pmid=19692116|doi=10.1016/S0140-6736(09)60883-7 |url=}}</ref>. Od 1990 do 2010 r. liczba zachorowań praktycznie się podwoiła.<ref name=Nature2009>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Terkeltaub R |titletytuł=Update on gout: new therapeutic strategies and options|journalpismo=Nat Rev Rheumatol |volumewolumin=6 |issuenumer=1 |pagesstrony=30–8 |yearrok=2010 |monthmiesiąc=Januarystyczeń |pmid=20046204|doi=10.1038/nrrheum.2009.236 |url=}}</ref>. Istnieje przekonanie, że wzrost liczby przypadków spowodowany jest wydłużeniem średniej długości życia, zmianą diety i częstszym występowaniem schorzeń skojarzonych z dną, takich jak [[zespół metaboliczny]] i [[nadciśnienie tętnicznetętnicze]].<ref name=Epi2008>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Weaver AL |titletytuł=Epidemiology of gout |journalpismo=Cleve Clin J Med |volumewolumin=75 SupplSuplement 5|issuenumer= |pagesstrony=S9–12 |yearrok=2008 |monthmiesiąc=Julylipiec |pmid=18819329 |doi= |url=}}</ref>. Stwierdzono, że na występowanie dny wpływa szereg czynników, w tym wiek, pochodzenie etniczne i pora roku. Odsetek dotkniętych chorobą mężczyzn powyżej 30 roku życia i kobiet powyżej 50 roku życia wynosi 2%.<ref name=JFP09>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Winzenberg T, Buchbinder R |titletytuł=Cochrane Musculoskeletal Group review: acute gout. Steroids or NSAIDs? Let this overview from the Cochrane Group help you decide what's best for your patient |journalpismo=J Fam Pract |volumewolumin=58 |issuenumer=7 |pagesstrony=E1–4 |yearrok=2009 |monthmiesiąc=Julylipiec |pmid=19607767|doi= |url=}}</ref>.

W Stanach Zjednoczonych prawdopodobieństwo wystąpienia dny u Afroamerykanów płci męskiej jest dwa razy większe niż u Amerykanów pochodzenia europejskiego.<ref>{{citecytuj webstronę| authorautor=Rheumatology Therapeutics Medical Center | titletytuł=What Are the Risk Factors for Gout? |url=http://www.arthritisconsult.com/gout.html#risk | accessdatedata dostępu=2007-01-26}}</ref>. Odnotowano również wiele przypadków choroby wśród mieszkańców Wysp Australii i Oceanii i [[Maorysi|Maorysów]] z Nowej Zelandii, choć choroba jest rzadka u Aborygenów australijskich pomimo wysokiego średniego stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi w tej grupie.<ref name="pmid10225809">{{citecytuj journalpismo|authorautor=Roberts-Thomson RA, Roberts-Thomson PJ |titletytuł=Rheumatic disease and the Australian aborigine |journalpismo=Ann. Rheum. Dis. |volumewolumin=58 |issuenumer=5 |pagesstrony=266–70 |yearrok=1999 |monthmiesiąc=MayMaj |pmid=10225809 |pmc=1752880 |url=http://ard.bmjjournals.com/cgi/content/full/58/5/266 |doi=10.1136/ard.58.5.266}}</ref>. Dna stała się powszechna w Chinach, na Polinezji i na obszarach miejskich Afryki Subsaharyjskiej.<ref name=Lancet2010/>. Niektóre badania wykazały, że ataki dny częściej mają miejsce wiosną. Przypisuje się to sezonowej zmianie diety, spożyciu alkoholu, aktywności fizycznej i temperaturze.<ref>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Fam AG |titletytuł=What is new about crystals other than monosodium urate? |journalpismo=Curr Opin Rheumatol |volumewolumin=12 |issuenumer=3 |pagesstrony=228–34 |yearrok=2000 |monthmiesiąc=MayMaj |pmid=10803754 |doi= 10.1097/00002281-200005000-00013|url=}}</ref>.

[[File:Anton van Leeuwenhoek.png|thumb|alt=A man wearing a long, curly wig and a full robe is sitting, looking out. His left arm rests on a small table, with his left hand holding a box. Behind him is a globe.|[[Antoni van Leeuwenhoek]] w 1679 r. opisał wygląd kryształów kwasu moczowego pod mikroskopem.<ref name="Pillinger"/>.]]

Dna moczanowa znana jest od starożytności. W przeszłości nazywano ją „królową chorób i chorobą królów”<ref name=Lancet2010/><ref>Kubitz possibly has gout.{{citecytuj webstronę|url=http://www.forbes.com/2003/04/01/cx_cd_0401feat.html |titletytuł=The Disease Of Kings - Forbes.com |workwydawca=Forbes|accessdate=}}</ref> lub „chorobą bogaczy”.<ref>{{citecytuj webstronę|url=http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Rich+Man%27s+Disease |titletytuł=Rich Man's Disease - definition of Rich Man's Disease in the Medical dictionary - by the Free Online Medical Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia |work=|accessdate=}}</ref> . Pierwsza wzmianka o tej chorobie pochodzi z Egiptu z 2600 r. p.n.e. i zawiera opis artretyzmu palucha stopy. [[Starożytna Grecja|Grecki]] lekarz [[Hipokrates]] napisał o chorobie ok. 400 r. p.n.e. w swoich ''[[Aforyzmach]]'', zauważając, że choroba nie dotyka [[eunuch|eunuchów]] i kobiet w okresie [[przedmenopauzalnymprzedmenopauzalny]].<ref name="Pillinger">{{citecytuj journalpismo |lastnazwisko=Pillinger | firstimię=MH | coauthorswspółautorzy=Rosenthal P, Abeles AM | titletytuł=Hyperuricemia and gout: new insights into pathogenesis and treatment | journalpismo=Bulletin of the NYU Hospital for Joint Diseases | volumewolumin=65 | issuenumer=3 |pagesstrony=215–221 | yearrok=2007 | url=http://www.nyuhjdbulletin.org/Permalink.aspx?permalinkId=0c3ec9d1-8cc8-49d5-850d-4c5a55cb0669 | pmid=17922673 }}</ref><ref>{{citecytuj webstronę|url=http://classics.mit.edu/Hippocrates/aphorisms.6.vi.html |titletytuł=The Internet Classics Archive Aphorisms by Hippocrates |work= |accessdate=Julydata dostępu=27, .07.2010}}</ref>. [[Aulus Cornelius Celsus]] (30 r. n.e.) opisał związek z alkoholem i z problemami z nerkami oraz późniejszy początek choroby u kobiet:

<blockquote>Gęsty mocz, którego osady mają barwę białą, oznacza, że w stawach lub we wnętrznościach pojawi się ból i choroba.... Bóle stawów dłoni i stóp są bardzo częste i uporczywe, tak jak dzieje się to w przypadkach podagry i chiragry. Rzadko atakują one eunuchów lub chłopców, którzy nie obcowali jeszcze z kobietą, albo też kobiety, u których zanikł cykl miesięczny... niektórzy zapewnili sobie wolność od choroby na całe życie, powstrzymując się od wina, miodu i [[stosunek płciowy|stosunków cielesnych]].<ref>{{citecytuj webstronę|url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Celsus/4*.html |titletytuł=LacusCurtius • Celsus — On Medicine — Book IV |work= |accessdate=}}</ref>.</blockquote>

<blockquote>Pacjenci cierpiący na dnę to generalnie albo starsi mężczyźni, albo mężczyźni, którzy prowadzili w młodości wyniszczający tryb życia i przedwcześnie zestarzeli się przez swe rozwiązłe zwyczaje, z których żaden nie jest powszechniejszy niż przedwczesne i nadmierne oddawanie się uciechom cielesnym albo inne podobnie wyczerpujące pasje. Ofiara choroby kładzie się spać i śpi w dobrym zdrowiu. Około drugiej nad ranem budzi ją ostry ból w dużym palcu; rzadziej w pięcie, kostce lub na podbiciu. Ból przypomina zwichnięcie, a mimo to chore miejsca sprawiają takie wrażenie, jakby polewano je zimną wodą. Po tym następują dreszcze i nieduża gorączka... Noc mija w męczarniach, bezsenności, obracaniu bolącej części ciała i nieustannych zmianach pozycji; chory miota się bez ustanku, tak samo jak bez ustanku trwa ból w męczonym stawie, wzmacniając się wraz z nadejściem ataku. <ref>{{citecytuj webstronę |url=http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A11102491 |titletytuł=BBC - h2g2 - Gout - The Affliction of Kings |workwydawca=BBC |accessdate=Julydata dostępu=27, .07.2010}}</ref>.</blockquote>

Holenderski naukowiec [[Antoni van Leeuwenhoek]] w 1679 r. opisał po raz pierwszy wygląd kryształów kwasu moczowego pod mikroskopem.<ref name="Pillinger"/>. W 1848 r. angielski lekarz [[Alfred Baring Garrod]] zdał sobie sprawę, że nadmiar kwasu moczowego we krwi jest przyczyną dny moczanowej.<ref name="pmid11600751">{{cite journalcytuj pismo| authorautor=Storey GD |titletytuł=Alfred Baring Garrod (1819-1907) |journalpismo=Rheumatology (Oxford, England) |volumewolumin=40 |issuenumer=10 |pagesstrony=1189–90 |yearrok=2001 |monthmiesiąc=Octoberpaździernik|pmid=11600751 | url=http://rheumatology.oxfordjournals.org/cgi/content/full/40/10/1189 |doi=10.1093/rheumatology/40.10.1189 }}</ref>.

U większości innych gatunków dna występuje rzadko ze względu na ich zdolność produkowania enzymu [[oksydaza moczanowa|oksydazy moczanowej]], który rozkłada kwas moczowy.<ref name=Animals01>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Agudelo CA, Wise CM |titletytuł=Gout: diagnosis, pathogenesis, and clinical manifestations |journalpismo=Curr Opin Rheumatol |volumewolumin=13 |issuenumer=3 |pagesstrony=234–9 |yearrok=2001 |monthmiesiąc=MayMaj |pmid=11333355 |doi= 10.1097/00002281-200105000-00015|url=}}</ref>. Ludzie i inne [[człowiekowate]] nie posiadają tej zdolności, dlatego też często zapadają na dnę moczanową.<ref name=Egg2007>{{citecytuj journalpismo |authorautor=Eggebeen AT |titletytuł=Gout: an update |journalpismo=Am Fam Physician |volumewolumin=76|issuenumer=6 |pagesstrony=801–8 |yearrok=2007 |monthmiesiąc=Septemberwrzesień |pmid=17910294 |doi= |url=}}</ref><ref name=Animals01/>. Uważa się jednak, że na dnę cierpiał okaz gatunku ''[[Tyrannosaurus rex]]'' znany jako "[[Suedinozaur (dinozaur)|Sue]]".<ref name="Rothschild">{{citecytuj journalpismo | lastnazwisko=Rothschild | firstimię=BM | coauthorswspółautorzy=Tanke D, Carpenter K |title=Tyrannosaurs suffered from gout | journalpismo=Nature | volumewolumin=387 | issuenumer=6631 | pagestrona=357 | yearrok=1997 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v387/n6631/abs/387357a0.html | doi=10.1038/387357a0 | pmid=9163417 }}</ref>.

Obecnie prowadzone są badania nad wieloma nowymi lekami na dnę moczanową, w tym [[anakinra|anakinrą]], [[canakinumab|canakinumabem]] i [[rilonacept|rilonaceptem]].<ref>{{citecytuj webstronę |url=http://www.musculoskeletalnetwork.com/gout/content/article/1145622/1533314|titletytuł=New therapeutic options for gout here and on the horizon - The Journal of Musculoskeletal Medicine |work=|accessdate=}}</ref>. Dostępny jest również [[Rekombinacja DNAgenetyczna|rekombinowany]] enzym [[oksydaza moczanowa|oksydazy moczanowej]] ([[rasburykaza]]); możliwości jego stosowania są jednak ograniczone, ponieważ wywołuje reakcję [[reakcja autoimmunologiczna|reakcję autoimmunologiczną]]. Trwają też prace nad wersjami w mniejszym stopniu opartymi na [[antygen|antygenach]].<ref name=Egg2007/>.

=={{Przypisy==|2}}