Dniepr: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Prik (dyskusja | edycje)
rozmiar przedsięwzięcia
Prik (dyskusja | edycje)
projektanci
Linia 49:
Wypływa z [[Wałdaj (wyżyna)|Wałdaju]], płynie w kierunkach przeważnie południowych przez rozległe tereny [[Nizina Wschodnioeuropejska|Niziny Wschodnioeuropejskiej]], uchodzi do [[Liman Dnieprzańsko-Buski|Limanu Dnieprzańsko-Buskiego]]; najważniejsze miasta nad rzeką: [[Smoleńsk]] (Rosja), [[Mohylew]] (Białoruś), [[Kijów]], [[Dniepropetrowsk]] i [[Zaporoże (miasto)|Zaporoże]] (Ukraina).
 
Podobnie jak [[Wołga]] został wykorzystany do utworzenia [[kaskada elektrowni wodnych na Dnieprze|szeregu obszernych sztucznych zbiorników wodnych]]; znajdują się one w środkowym i dolnym biegu, na odcinku między granicą białorusko-ukraińską i Morzem Czarnym; zbiorniki te to: [[Zbiornik Kremieńczucki|Kremieńczucki]] (2252 km²), [[Zbiornik Kachowski|Kachowski]] (2155 km²), [[Zbiornik Kijowski|Kijowski]] (922 km²), [[Zbiornik Dnieprodzierżyński|Dnieprodzierżyński]] (567 km²), [[Zbiornik Dnieprowski|Zaporoski]] (410 km²) i [[Zbiornik Kaniowski|Kaniowski]] (582 km²); ich utworzenie miało zgubny wpływ na naturalną ekologię rzeki. Zaporę zaplanowano w 1905, lecz zbudowano dopiero w latach 1927-1932. Budową zapory i elektrowni, przygotowanej przez zespół prof. Iwana Aleksandrowa, kierował inż. Aleksander Winter. Konieczne było jedak sprowadzenie ze Stanów Zjedoczonych hydrogeneratorów. Do użytku "Dnieprostroj" (skrót od: Dieprowsjaja Gławnaja Elektriczeskaja Stancja) oddany został w październiku 1932. Obok Magnitogorska byłbyła to sztandarowa inwestycja pierwdzejpierwszej radzieckiej "pięciolatki". Była to największa zapora w Europie o długości 760 m i wyskości 60 m.<ref>Marek Henzler ''Dnieprowskie tsunami'' "Polityka" 2014 nr 33 s. 56-58.</ref>
 
Na odcinku między [[Dniepropetrowsk]]iem a [[Zaporoże (kraina)|Zaporożem]], na Dnieprze znajdowało się 9 skalnych [[próg rzeczny|progów rzecznych]], [[porohy Dniepru|porohów Dniepru]]. W 1932 porohy zostały zatopione przez wody Zaporoskiego [[zbiornik retencyjny|zbiornika retencyjnego]].