Podskarbi nadworny litewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Podskarbi nadworny litewski''', '''podskarbi dworny''' ([[Łacina|łac.]] ''vicethesaurarius'', ''subthesaurarius magni ducis Lithuaniae'') – [[urzędy centralne|urząd centralny]] ministerialny [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]].
 
=== Historia urzędu ===
Urząd pojawił się u schyłku panowania [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza IV Jagiellończyka]]. Formalnie jego kompetencje określił dopiero statut króla [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] z [[1504]]. Według tych postanowień urząd podskarbiego nadwornego był równoważny [[podskarbi wielki litewski|podskarbiemu wielkiemu litewskiemu]] i obaj podskarbiowie mieli przebywać przy królu. W rzeczywistości był uważany za zastępcę wielkiego. Do [[1569]] roku wchodził w skład rady hospodarskiej. Po unijnym sejmie lubelskim nie wszedł w skład wspólnego [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatu]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]<ref>Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 159.</ref>. W [[1590]], gdy [[sejm walny|sejm]] oddzielił skarb państwowy od królewskiego podskarbi nadworny objął pieczę nad skarbem monarchy. W [[Historia Polski 1697-1763|czasach saskich]] stanął na czele kamery, będącej izbą skarbową, która przejęła jego obowiązki. Dopiero w [[1775]] wszedł w skład [[senat (I Rzeczpospolita)|senatu]].
 
=== Zakres kompetencji ===
Linia 16:
 
* [[Podskarbi nadworny koronny]]
 
{{Przypisy}}
 
{{Podskarbiowie nadworni litewscy}}