Żmudź: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dexbot (dyskusja | edycje)
m Removing Link FA template (handled by wikidata)
m MalarzBOT: porządkowanie poziomów nagłówków
Linia 15:
'''Żmudź''' ([[łacina|łac.]] ''Samogitia'', [[język żmudzki|żmudz.]] ''Žemaitėjė'', [[język litewski|lit.]] ''Žemaitija'') – jeden z pięciu [[regiony etnograficzne Litwy|regionów etnograficznych współczesnej Litwy]], a także [[kraina historyczna|historyczna]] nazwa Dolnej Litwy. Dawna jednostka podziału terytorialnego [[Podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów|(starostwo równoważne województwu)]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], jako [[Księstwo Żmudzkie]] należące do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Od [[1918]] r. część [[Litwa|Republiki litewskiej]].
 
=== Geografia ===
Pod względem geograficznym tworzy [[Pojezierze Żmudzkie]] (zwane także ''Wysoczyzną Żmudzką'') o charakterze [[morena|morenowym]], do 230 m wysokości [[n.p.m.]], w zachodniej części Litwy. Ziemie równinne, średnio urodzajne.
 
=== Historia ===
Od [[XIII wiek]]u najeżdżana od strony północnej przez [[Kawalerowie mieczowi|zakon kawalerów mieczowych]], który w 1236 roku został pokonany przez Żmudzinów w [[Bitwa pod Szawlami|Bitwie pod Szawlami]]. Wkrótce na Żmudź rozpoczęły się od południa najazdy zakonu krzyżackiego.
 
Linia 52:
W 1915 roku została zajęta przez Cesarstwo Niemieckie, a w 1918 roku władzę w niej obejmuje [[Pierwsza Republika Litewska]]. W latach 1940-1941 pod okupacją radziecką, następnie do 1944 roku pod okupacją niemiecką, a następnie do 1990 roku w składzie ZSRR (jako część [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|LSRR]]). Od 1990 roku Żmudź wchodzi w skład [[Litwa|Republiki Litewskiej]].
 
=== Siedziby ziemiańskie<ref>Roman Aftanazy, ''Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej'', Tom 3, s. 175-299.</ref> ===
* [[Bejsagoła]] – pałac rodziny Komarów
* [[Berżany]] – pałac Adolfa Czapskiego z ok. 1840 r.
Linia 66:
* [[Syrutyszki]] – pałac Szymona Komorowskiego z pocz. XX wieku
 
=== Wielcy książęta ===
'''Wielki książę'''
* [[Kgwinðbunt]]
Linia 76:
* [[Narymont]] [[XIII wiek]]
 
=== Zobacz też ===
* [[Żmudzini]]
* [[Księstwo Żmudzkie]]