Antoninus Pius: Różnice pomiędzy wersjami

Po odbyciu [[kwestor|kwestury]] i [[pretor|pretury]] Antoninus uzyskał konsulat w 120 roku. Zwrócił na siebie uwagę cesarza Hadriana i został wybrany jednym z czterech prokonsulów administrujących Italią. Był członkiem cesarskiego consilium, czyli nieformalnej rady Hadriana. Niedługo potem został prokonsulem [[Prowincje rzymskie|Azji]] (134-135). Hadrian adoptował go 25 lutego 138 roku, pod warunkiem usynowienia przez Antoninusa Marka Enniusza Werusa (późniejszego cesarza Marka Aureliusza), syna jego szwagra i Lucjusza Enniusza Werusa (późniejszego cesarza Lucjusza Werusa).

Obejmując ster państwa rzymskiego 10 lipca 138 roku Antoninus liczył sobie 52 lata. Jego doświadczenie w sprawach publicznych było niewielkie, tak samo jak znajomość terytoriów poza Italią. Brakowało mu także obycia w sprawach wojskowych.

Pierwszym oficjalnym aktem Antonina była deifikacja pośmiertna [[Hadrian]]a, do której z trudem namówił Senat. Dzięki temu nowy cesarz uzyskał przydomek Pius. Cesarz desygnował Marka Enniusza Werusa na swego następcę, w 139 roku został desygnowany na kwestora, a rok później na [[konsul rzymski|konsula]]; uzyskał także tytuł cezara, władzę trybuńską i imperium prokonsularne. Antoninus Pius pozostawił większość urzędników mianowanych przez Hadriana na zajmowanych stanowiskach, dokonując tylko kilku zmian. Nowym prefektem miasta mianował Gaiusa Bruttiusa Praesensa. Stanowisko [[prefekt pretorianów|prefekta pretorianów]] zajmował do 157 roku Marek Gavius Maximus.

Mimo, że panowanie Antonina Piusa przebiegało pod znakiem powszechnego pokoju, to w latach 138-161 można odnotować kilka znaczących kampanii. Namiestnik [[Brytania|Brytanii]] Quintus Lollius Urbicus najechał tereny Kaledonii odnosząc zwycięstwa nad miejscowymi plemionami. Rozpoczęto w tym rejonie budowę nowej, umocnionej granicy na linii [[Clyde (rzeka)|Clyde]] – [[Forth (rzeka)|Forth]]. Umocnienia te znane są jako [[Mur Antoninusa]].

Źródła donoszą o niepokojach w Dacji w latach 157-159, które wymagały wysłania tam większych sił wojskowych, prawdopodobnie w postaci oddziałów wydzielonych z legionów. Po uśmierzeniu zaburzeń Dację podzielono na trzy odrębne prowincje.

Antoninus Pius wyznaczył królów państwom klientelnym Imperium Rzymskiego, m.in. [[Armenia|Armenii]] i [[Kwadowie|Kwadom]]. W 140 roku król [[Iberia kaukaska|Iberii Kaukaskiej]] złożył cesarzowi wizytę w Rzymie.

W latach 145-150 Cesarstwo musiało się zmierzyć z poważną rewoltą w [[Mauretania|Mauretanii]]. Do prowincji musiano wysłać dodatkowe oddziały pod dowództwem nowego senatorskiego namiestnika, który zastąpił [[ekwici|ekwickich]] [[prokurator]]ów. W połowie lat pięćdziesiątych II w. stłumiono powstanie [[Bryganci|Bygantów]] w Brytanii.

Za panowania Antonina Piusa wzrosła pozycja greckich elit w Cesarstwie. Dwaj Ateńczycy, Lucjusz Stacjusz Kwadratus i [[Herod Attyk|Herodes Atticus]] zostali konsulami w roku 142. W 143 roku [[retoryka|retor]] [[Eliusz Arystydes]] wygłosił w Rzymie słynne przemówienie będące pochwałą Imperium Rzymskiego i rządów Antoninów. Grecy doceniali politykę cesarza w dziedzinie sądownictwa i wspierania helleńskiej edukacji. W 145 roku wykryto i zlikwidowano spisek przeciw cesarzowi zawiązany przez Korneliusza Priscianusa i Atiliusa Titianusa. Źródła informują, że po skazaniu bezpośrednich winnych cesarz zabronił dalszego śledztwa w sprawie domniemanej próby obalenia legalnej władzy. W roku 148 obchodzono hucznie dziewięćsetną rocznicę założenia [[Rzym]]u. W roku 141 cesarz polecił wybudować w Rzymie świątynię ku czci swej żony [[Faustyna Starsza|Faustyny]]. W 145 roku Antoninus Pius wzniósł w Rzymie świątynię boskiego [[Hadrian]]a, czyli Hadrianeum.

Za czasów Antoninus Piusa żył opisany przez [[Lukian z Samosat|Lukiana z Samosat]] filozof i przywódca religijny działający w Grecji i Azji Mniejszej [[Peregrinos Proteus|Proteusz Peregrinos]]. Prawdopodobnie w tych właśnie czasach w Abonuteichos w Azji Mniejszej zaczął się rozwijać kult [[Glykon]]a zapoczątkowany przez [[Aleksander z Abonuteichos|Aleksandra z Abunoteichos]]. Najprawdopodobniej za panowania Antonina poniósł męczeńską śmierć biskup Smyrny św. [[Polikarp ze Smyrny|Polikarp]]. Św. [[Justyn Męczennik]] skierował do cesarza jedną ze swych Apologii. Na lata czterdzieste II wieku datuje się także działalność [[Marcjon|Marcjona z Synopy]], chrześcijańskiego przywódcy religijnego i założyciela odłamu zwanego [[marcjonizm]]em. Rozpowszechniały się kulty i religie obiecujące nieśmiertelność i zbawienie, nastawione na zaspokojenie religijnych potrzeb jednostki. Rozwijał się kult [[Izyda|Izydy]] i [[chrześcijaństwo]]. Wobec chrześcijan Antoninus Pius konsekwentnie kontynuował linię polityki religijnej Hadriana. Jedynie zadenuncjowanym chrześcijanom groziła [[kara śmierci]].

Politykę ekonomiczną Antonina Piusa cechowała daleko idącą oszczędność w wydatkach państwowych. W miastach gnębionych kłopotami finansowymi niekiedy umieszczał na krótki czas specjalnych urzędników zwanych curatores rei publicae, by zlikwidować problemy ekonomiczne. Założył instytucję ratio privata dla pokrywania wydatków cesarza i jego rodziny. Pozostawił swoim następcom sporą nadwyżkę w skarbie. Jego rządy są często uważane za szczytowy okres rozwoju i pomyślności Cesarstwa Rzymskiego w niemal wszystkich dziedzinach. Gospodarka państwa Rzymskiego, oparta na rolnictwie, rzemiośle i handlu osiągnęła apogeum rozwoju. Bogacące się warstwy wyższe Imperium podnosiły swój status i podkreślały zamożność poprzez fundowanie okazałych budynków w miastach na terenie całego Cesarstwa. W okresie panowania Antoninusa Piusa działał najwybitniejszy astronom i geograf starożytności, [[Klaudiusz Ptolemeusz]] z Aleksandrii. Około 140 roku napisał on swoje najważniejsze dzieło: [[Almagest|Mathematike Syntaxis]], w ktorym sformułował główne tezy astronomii geocentrycznej. Na lata 50. II wieku przypadają także początki działalności lekarza i uczonego [[Galen|Galena z Pergamonu]], który zaczynał swą karierę jako lekarz gladiatorów. W dziedzinie literatury zaznaczyła się działalność [[Apulejusz (pisarz)|Apulejusza z Madaury]], autora powieści Metamorfozy.