|
[[Plik:Popcorn02.jpg|thumb|Uprażone ziarna kukurydzy – popcorn]]
[[Plik:Ab food 06.jpg|thumb|Ziarna kukurydzy przed uprażeniem]]
'''Popcorn''' ([[język polski|pol.]] '''prażona kukurydza''') – przekąska z prażonych w wysokiej [[temperatura|temperaturze]] [[Ziarniak|ziaren]] [[kukurydza|kukurydzy]], co powoduje ich "spuchnięcie"„spuchnięcie” i wyrzucenie z wnętrza miękkiej, chrupiącej, [[białko]]wo-[[skrobia|skrobiowej]] masy.
== Historia ==
Według odkryć [[archeologia|archeologicznych]] na terenach obecnego [[Meksyk]]u, prażenie kukurydzy mogło być jednym z pierwszych sposobów jej przyrządzania. Prażenie kukurydzy było znane także wśród [[Aztecy|Azteków]], [[Inkowie|Inków]] i innych plemion [[Indianie|Indian]] północnoamerykańskich<ref name="mcgee" />. Na stanowiskach archeologicznych w [[Peru]] znaleziono resztki prażonej kukurydzy z 4700 roku [[p.n.e.]]<ref>{{cytuj pismo|autor=Alexander Grobman, Duccio Bonavia, Tom D. Dillehay, Dolores R. Piperno, José Iriarte, Irene Holst|tytuł=Preceramic maize from Paredones and Huaca Prieta, Peru|czasopismo=Proceedings of the National Academy of Sciences USA|rok=2012|numer=5|wolumin=109|doi=10.1073/pnas.1120270109}}</ref>.
W Ameryce w [[XIX wiek|XIX w.]] popcorn był podawany na śniadanie w formie "owsianki"„owsianki” czy "kaszki"„kaszki”, [[pudding]]ów, [[ciasto|ciast]], a także jako dodatek do [[zupa|zup]], [[sałatka|sałatek]] i innych dań. Zmieszany z [[melasa|melasą]] był pierwowzorem słodkiej przekąski [[Cracker Jack]]. W [[USA]] w [[Lata 80. XIX wieku|latach 80. XIX w.]] był popularną przekąską, a później stał się nieodłącznym elementem [[kino|kin]], a następnie seansów [[telewizja|telewizyjnych]] w domu<ref name="mcgee" />.
== Prażenie ==
Zdolność do "puchnięcia"„puchnięcia” pod wpływem prażenia posiada większość gatunków kukurydzy, ale najlepiej nadają się do tego wyselekcjonowane w tym celu odmiany. Zdolność ta związana jest z mniejszym ziarnem tych odmian, zawierającym jednocześnie więcej [[Bielmo (botanika)|bielma]]. Także gęstsze upakowanie włókien [[celuloza|celulozy]] w łupinach ([[perykarp]]ie) takich nasion sprawia, że o wiele lepiej przewodzą one ciepło niż łupiny innych odmian, a także dzięki większej [[gęstość|gęstości]] i grubości dłużej stawiają opór. Wskutek tego ciepło jest efektywniej przekazywane do wnętrza bielma, a także łupina dłużej utrzymuje rosnące [[ciśnienie]] wewnątrz ziarna<ref name="mcgee" />.
Popcorn można przyrządzać w gorącym [[Oleje roślinne|oleju]], za pomocą urządzeń wykorzystujących gorące powietrze czy w [[kuchenka mikrofalowa|kuchenkach mikrofalowych]]. W [[XXI wiek]]u większość popcornu sprzedawana jest w postaci umożliwiającej przyrządzenie w kuchence mikrofalowej, gdzie istotnym elementem są odbijające i skupiające promieniowanie torby, w których zachodzi proces<ref name="mcgee" />.
Popcorn "puchnie"„puchnie” najlepiej w temperaturze ok. 190 °C. Gdy temperatura wewnątrz ziarna osiągnie [[Wrzenie (fizyka)|punkt wrzenia]] wody i przekroczy go, zawarte w bielmie białka i skrobia miękną, a woda zamienia się w [[para wodna|parę]], co dodatkowo zmiękcza skrobię. Para uwięziona w mikroporach skrobii wywiera coraz silniejsze ciśnienie na łupinę, aż ta pęka. Mikropory z parą gwałtownie rozszerzają się, powodując "puchnięcie"„puchnięcie” i wyrzucenie na zewnątrz ziarna białej, miękkiej masy skrobiowo-białkowej. Masa ochładzając się sztywnieje i staje się chrupiąca. Efekt ten jest zależny od szczelności naczynia w którym przeprowadza się proces. Szczelne naczynia, uniemożliwiające ucieczkę nagromadzonej pary, powodują że bielmo przyrządzanych w nich ziaren zatrzymuje więcej wilgoci, co sprawia że popcorn jest twardszy i mniej chrupki<ref name="mcgee" />.
{{przypisy|przypisy=
|
