Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Artykuł jest w trakcie uzupełniania, więc proszę go jeszcze nie przejrzeć.
Artykuł jest w trakcie uzupełniania, więc proszę go jeszcze nie przejrzeć.
Linia 14:
|stopniE=22|minutE=34|sekundE=11
| commons = Brama Grodzka – Teatr NN
| wikinews =
| source =
| quote =
| strona = http://teatrnn.pl/
}}
 
'''Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN”''' (potocznie '''Brama Grodzka''' lub '''Teatr NN''') – samorządowa instytucja kultury powstała w 1998 roku w [[Lublin|Lublinie]]ie. Działa na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji.
 
Do jego głównych działań należy realizacja programów takich jak Historia Mówiona, Ikonografia Lublina, Edukacja i Animacja, Nowe Media, Wydawnictwo. Ośrodek prowadzi Podziemia Lubelskie oraz Dom Słów. Corocznie organizuje festiwale: [[Festiwal Miasto Poezji|Miasto Poezji]], Zaczarowany Lublin - Spotkania z Opowiadaczami Świata, Śladami Singera.
Linia 28:
Założycielem i dyrektorem Ośrodka jest [[Tomasz Pietrasiewicz]], zaś wicedyrektorem – Witold Dąbrowski.
 
== Historia Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” ==
=== Historia budynkupowstania Ośrodka ===
{{cytat|...nie chcemy brać udziału w wyścigu o sławę, wątpliwą popularność i wątpliwe sukcesy. Właśnie ten wyścig zabija Sztukę i spycha ją na przegrane pozycje. Stąd pozwalamy sobie na rozpaczliwy gest wyniosłości wobec zgiełku i hałasu tego świata, jednocześnie pytając: Cóż warta jest Sztuka, która nie ma swojej temperatury, swojego własnego szaleństwa i która przestaje oświetlać drogę w Ciemności?<ref name="Książka 1990-2010">{{Cytuj pismo | autor = Tomasz Pietrasiewicz| tytuł = Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN": 1990-2010| oznaczenie = Tom 1| strony = 3| rok = 2010| miejsce = Lublin| isbn = 978-83-61064-14-5 }}</ref>}}
U podstaw działalności Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” leży działalność Teatru NN, który powstał w 1990 roku w Lubelskim Studio Teatralnym<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1678/tomasz_pietrasiewicz_subiektywna_historia_o%C5%9Brodka_brama_grodzka_teatr_nn Subiektywna historia Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN"]</ref>. Od 1992 roku, po przekształceniu się LST w obecnie istniejące [[Centrum Kultury w Lublinie]]<ref>[http://ck.lublin.pl/pl/o-nas/opis-centrum-kultury/ Centrum Kultury w Lublinie. Opis Centrum Kultury]</ref><ref>[http://teatrnn.pl/leksykon/node/4177/lubelskie_studio_teatralne Lubelskie Studio Teatralne]</ref>, Teatr NN stał się gospodarzem Bramy Grodzkiej i przyległych do niej kamienic (ul. Grodzka 21, 34 oraz część 36<ref>{{Cytuj pismo | autor = Arkadiusz Bagłajewski| tytuł = Kilka uwag o projekcie kulturowej lokalności. O działniach Teatru NN| url = http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/9365/brama.pdf| czasopismo = Brama |strony = 16-20 }}</ref>), jednak budynki wymagały generalnego remontu<ref>{{Cytuj pismo | autor = Tomasz Pietrasiewicz| tytuł = Odkrywanie Miejsca - materialne i duchowe dziedzictwo kulturowe w działaniach Ośrodka "Brama Grodzka – Teatr NN" w Lublinie| url = http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1453/historia_o%C5%9Brodka_brama_grodzka_teatr_nn| czasopismo = Renowacje i Zabytki| strony = 129| rok = 2011 }}</ref>. W 1998 roku Ośrodek decyzją Rady Miasta uzyskał status samorządowej instytucji kultury<ref>{{Cytuj pismo | autor = Joanna Zętar| tytuł = Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” – odbudowa i kształtowanie tożsamości miejsca| url = http://www.pan-ol.lublin.pl/wydawnictwa/TArch2/Zetar.pdf| czasopismo = Lubelski Oddział Polskiej Akademii Nauk| strony = 193-202| rok = 2006 }}</ref>. W tym samym czasie zakończyły się prace renowacyjne, dzięki czemu budynki mogły być w pełni wykorzystane do działalności kulturalnej i edukacyjnej.
 
=== Historia powstaniabudynku Ośrodka===
{{cytat|...nie chcemy brać udziału w wyścigu o sławę, wątpliwą popularność i wątpliwe sukcesy. Właśnie ten wyścig zabija Sztukę i spycha ją na przegrane pozycje. Stąd pozwalamy sobie na rozpaczliwy gest wyniosłości wobec zgiełku i hałasu tego świata, jednocześnie pytając: Cóż warta jest Sztuka, która nie ma swojej temperatury, swojego własnego szaleństwa i która przestaje oświetlać drogę w Ciemności?<ref name="Książka 1990-2010">{{Cytuj pismo | autor = Tomasz Pietrasiewicz| tytuł = Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN": 1990-2010| oznaczenie = Tom 1| strony = 3| rok = 2010| miejsce = Lublin| isbn = 978-83-61064-14-5 }}</ref>}}
U podstaw działalności Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” leży działalność Teatru NN, który powstał w 1990 roku w Lubelskim Studio Teatralnym<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1678/tomasz_pietrasiewicz_subiektywna_historia_o%C5%9Brodka_brama_grodzka_teatr_nn Subiektywna historia Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN"]</ref>. Od 1992 roku, po przekształceniu się LST w obecnie istniejące [[Centrum Kultury w Lublinie]]<ref>[http://ck.lublin.pl/pl/o-nas/opis-centrum-kultury/ Centrum Kultury w Lublinie. Opis Centrum Kultury]</ref><ref>[http://teatrnn.pl/leksykon/node/4177/lubelskie_studio_teatralne Lubelskie Studio Teatralne]</ref>, Teatr NN stał się gospodarzem Bramy Grodzkiej i przyległych do niej kamienic (ul. Grodzka 21, 34 oraz część 36<ref>{{Cytuj pismo | autor = Arkadiusz Bagłajewski| tytuł = Kilka uwag o projekcie kulturowej lokalności. O działniach Teatru NN| url = http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/9365/brama.pdf| czasopismo = Brama |strony = 16-20 }}</ref>), jednak budynki wymagały generalnego remontu<ref>{{Cytuj pismo | autor = Tomasz Pietrasiewicz| tytuł = Odkrywanie Miejsca - materialne i duchowe dziedzictwo kulturowe w działaniach Ośrodka "Brama Grodzka – Teatr NN" w Lublinie| url = http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1453/historia_o%C5%9Brodka_brama_grodzka_teatr_nn| czasopismo = Renowacje i Zabytki| strony = 129| rok = 2011 }}</ref>. W 1998 roku Ośrodek decyzją Rady Miasta uzyskał status samorządowej instytucji kultury<ref>{{Cytuj pismo | autor = Joanna Zętar| tytuł = Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” – odbudowa i kształtowanie tożsamości miejsca| url = http://www.pan-ol.lublin.pl/wydawnictwa/TArch2/Zetar.pdf| czasopismo = Lubelski Oddział Polskiej Akademii Nauk| strony = 193-202| rok = 2006 }}</ref>. W tym samym czasie zakończyły się prace renowacyjne, dzięki czemu budynki mogły być w pełni wykorzystane do działalności kulturalnej i edukacyjnej.
 
===Historia budynku===
Brama Grodzka powstała w 1342 roku jako jeden z pierwszych murowanych elementów obwarowań Lublina wniesionych po zezwoleniu [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]]. Pod koniec XVIII wieku przeprowadzono remont obiektu, którego projekt wykonał architekt [[Dominik Merlini]]. Aż do połowy XX wieku Brama Grodzka była również zwana Bramą Żydowską, ponieważ stanowiła przejście pomiędzy Starym Miastem Lublina a jego dzielnicą żydowską<ref name="Brama Leksykon">[http://teatrnn.pl/leksykon/node/121/brama_grodzka_w_lublinie Brama Grodzka w Lublinie]</ref>. Dzielnica ta uległa całkowitemu zniszczeniu w [[Getto lubelskie|latach 1942-43]].
 
Podobnie jak inne mienie żydowskie, w 1945 roku Brama została przekazana Zarządowi Miejskiemu. Jej ostatnią właścicielką była Perla Goldberg, której spadkobiercy w 1948 roku sprzedali budynek wraz z nieruchomością przy ul. Grodzkiej 21 Janowi Kowalikowi. Pozostała część obiektu przypadła Ajzie i Lai Fernsztendlik<ref name="Brama Leksykon">< /ref>. Po remoncie budynku w 1954 roku został on oddany do użytku Liceum Sztuk Plastycznych. Po 1979 roku mieściły się tam instytucje kulturalne, takie jak [[Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych]], Towarzystwo Kultury Teatralnej czy Lubelskie Studio Teatralne<ref name="Brama Leksykon">< /ref>.
 
Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” użytkuje obiekt od 1992 roku. Renowacja odbyła się w latach 1994-2000. Prace remontowe zostały przeprowadzone w budynku Bramy Grodzkiej oraz przyległych jej kamienicach; polegały m.in. na podbiciu fundamentów, wymianie dachu i adaptacji poddasza, wykonaniu elewacji, montażu instalacji elektrycznej i ciepłowniczej, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej<ref>{{Cytuj pismo | autor = Waldemar Sulisz| tytuł = Teatr marionetek albo Don Kichot z Grodzkiej Bramy| url = http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/43236/Teatr_marionetek.pdf| czasopismo = Na Przykład| strony = 6| rok = 1996 }}</ref>.
 
Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” użytkuje obiekt od 1992 roku. Renowacja odbyła się w latach 1994-2000. Prace remontowe zostały przeprowadzone w budynku Bramy Grodzkiej oraz przyległych jej kamienicach; polegały m.in. na podbiciu fundamentów, wymianie dachu i adaptacji poddasza, wykonaniu elewacji, montażu instalacji elektrycznej i ciepłowniczej, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej<ref>{{Cytuj pismo | autor = Waldemar Sulisz| tytuł = Teatr marionetek albo Don Kichot z Grodzkiej Bramy| url = http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/43236/Teatr_marionetek.pdf| czasopismo = Na Przykład| strony = 6| rok = 1996 }}</ref>.
==Działania związane z dziedzictwem kulturowym i edukacyjne==
 
== Działania związane z dziedzictwem kulturowym i edukacyjne ==
=== Spotkania Kultur ===
Jednym z pierwszych programów historyczno-edukacyjnych prowadzonych przez Teatr NN przed powstaniem instytucji Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” były Spotkania Kultur. Źródłem inspiracji projektu była wielokulturowa historia Lublina oraz nawiązanie do symbolicznego znaczenia Bramy Grodzkiej jako spotkania kultur, tradycji oraz religii. Program tworzony był w skali lokalnej, jednak przyczynił się do rozbudowania kontaktów międzynarodowych i kulturowego wzbogacenia Lublina<ref name="Festiwal Kultur">[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/997/spotkania_kultur Spotkania Kultur: Kaldenarium Teatru NN]</ref>.
 
Na początku lat 90. Teatr NN nawiązał bliskie kontakty z instytucjami i środowiskami z [[Lwów|Lwowa]] i [[Kijów|Kijowa]], w efekcie czego zorganizowane zostały liczne dyskusje, spotkania oraz wystawy<ref name="Festiwal Kultur">< /ref>. W 1992 roku zorganizowana została międzynarodowa sesja “Bruno Schulz 1892-1942” (Lwów-[[Drohobycz]]), poświęcona Bruno Schulzowi w rocznicę jego śmierci. W sesji wzięło udział kilkudziesiąt osób, w tym wybitni badacze twórczości [[Bruno Schulz|Bruno Schulza]]a z Polski i z zagranicy. Materiały z sesji opublikowane zostały w języku ukraińskim, jako pierwsza publikacja mająca na celu popularyzację osobę i twórczość Bruno Schulza na Ukrainie<ref name="Festiwal Kultur">< /ref>.
 
W ramach projektu “Spotkania Kultur” do Lublina zapraszani byli artyści z całej Europy Środkowej: Ukrainy, Białorusi, Czech, Słowacji, Węgier, oraz Niemiec, w tym muzycy folkowi i zespoły klezmerskie. Zorganizowane zostały dwie edycje Festiwalu Spotkania Kultur. Elementem projektu była również działalność wydawnicza, w ramach której opublikowane zostały broszury, książki, zbiory poezji, albumy i pisma<ref name="Festiwal Kultur">< /ref>.
 
=== Lublin Józefa Czechowicza ===
[[Plik:Spacer z Czechowiczem.jpg|mały|prawo|Książka, mapa i trasa Spaceru z Czechowiczem.]]
W Ośrodku regularnie organizowane są wydarzenia upamiętniające osobę [[Józef Czechowicz|Józefa Czechowicza]], [[Modernizm w Polsce|modernistycznego]] poety z Lublina. Pierwsze takie wydarzenie, “Czytanie Czechowicza”, odbyło się 10 września 1999 roku w sześćdziesiątą rocznicę śmierci poety<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/21 Czytanie Czechowicza. Kalendarium Teatru NN]</ref>. Każdego roku w dniu 15 marca, w dniu urodzin Czechowicza, o godzinie dziewiątej we wszystkich stacjach radiowych w Lublinie czytane są fragmenty “Poematu o Mieście Lublinie”. O godzinie osiemnastej w siedzibie Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” wybitni mieszkańcy Lublina czytają “Poemat…”.
Linia 56 ⟶ 54:
Od 2003 roku, z inicjatywy [[Władysław Panas|prof. Władysława Panasa]] i Tomasza Pietrasiewicza, w noc pierwszej pełni księżyca lipca jest organizowany tradycyjny spacer po mieście – Spacer z Czechowiczem<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/taxonomy/term/888 Spacer z Czechowiczem]</ref>. Jest on poświęcony pamięci poety, a w szczególności jego “Poematowi o Mieście Lublinie”. Trasa spaceru wiedzie przez miejsca istotne dla życia i pracy Czechowicza: rozpoczyna się przy [[Aleja Solidarności w Lublinie|alei Solidarności]], mija [[Cmentarze przy ul. Lipowej w Lublinie|cmentarz miejski]] i grób poety, dalej wiedzie przez główny urząd pocztowy w Lublinie (w pobliżu którego w 1939 zmarł poeta). Następnie prowadzi na Stare Miasto – przez [[Brama Krakowska w Lublinie|Bramę Krakowską]], rynek, Bramę Grodzką i [[Kaplica Trójcy Świętej w Lublinie|Kaplicę Zamkową]]. Uczestnicy następnie schodzą do miejsca, w którym dawniej znajdowała się ulica Szeroka. Spacer kończy się przy [[Kościół św. Mikołaja na Czwartku|kościele św. Mikołaja]]<ref>[http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/27703/186.pdf Przewodnikiem będzie poeta]</ref>.
 
=== Misteria Pamięci ===
Misteria Pamięci to wydarzenia artystyczne o charakterze spektaklu, które rozgrywają się w przestrzeni miejskiej i miejscu nieistniejącego już miasta żydowskiego<ref>[http://ca.org.pl/nagrody/osrodek-brama-grodzka/ Nagroda im. ks. Stanisława Musiała SJ dla Tomasza Pietrasiewicza i Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie. Collegium Artium]</ref>. Są połączeniem tradycji średniowiecznych misteriów z nowoczesnymi elementami audiowizualnymi. Tematem przewodnim misteriów jest zagłada żydowskiej dzielnicy w Lublinie<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1357/misteria_pami%C4%99ci Misteria Pamięci. Kalendarium Teatru NN]</ref>.
 
Do Misteriów Pamięci zrealizowanych przez Ośrodek należą:
[[Plik:Jedna Ziemia - Dwie Świątynie.jpg|mały|lewo|Misterium Jedna Ziemia - Dwie Świątynie]]
* “Jedna Ziemia – Dwie Świątynie” (2000)<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/244/misterium_pami%C4%99ci_jedna_ziemia_dwie_%C5%9Bwi%C4%85tynie_2000 Misterium Pamięci Jedna Ziemia - Dwie Świątynie. Kalendarium Teatru NN]</ref>. Misterium zostało zorganizowane w ramach I Kongresu Kultury Chrześcijańskiej w 2000 roku. Nawiązywało do historii miejsca, w którym znajduje się Brama Grodzka oraz jego symbolicznej topografii – spotkania chrześcijańskiej części miasta z dzielnicą żydowską.
* “Dzień Pięciu Modlitw” (2000)<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/256/misterium_pami%C4%99ci_%E2%80%9Edzie%C5%84_pi%C4%99ciu_modlitw%E2%80%9D_2000 Misterium Pamięci Dzień Pięciu Modlitw. Kalendarium Teatru NN]</ref>. Misterium zorganizowane zostało na terenie Majdanka. Wzięli w nim udział byli więźniowie obozu koncentracyjnego, duchowni i przedstawiciele pięciu wyznań (katolicy, muzułmanie, prawosławni, protestanci, żydzi) oraz mieszkańcy Lublina, w tym ludzie młodzi.
* “Poemat o Miejscu” (2002, 2007)<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/644/misterium_%E2%80%9Epoemat_o_miejscu Misterium Poemat o Miejscu]</ref>. Od XIV wieku na terenie wokół Zamku Lubelskiego znajdowała się dzielnica żydowska, która uległa całkowitemu zniszczeniu przez Niemców w 1943 roku w ramach likwidacji lubelskiego getta. “Poemat o Miejscu” powstał, aby upamiętnić to wydarzenie, a także życie Żydów w Lublinie. W nocy z 16 na 17 marca na terenie dawnej dzielnicy żydowskiej wyłączone zostało światło, co stworzyło kontrast z oświetloną resztą miasta. Uczestnicy misterium przeszli od Bramy Grodzkiej, poprzez ulicę Zamkową i plac Zamkowy, wzdłuż ulicy u podnóża Wzgórza Zamkowego aż do miejsca, w którym stała dawniej synagoga<ref>[http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/docmetadata?id=26868 Misterium Poemat o Miejscu. Tomasz Pietrasiewicz dla Gazety Wyborczej]</ref>. Innym symbolem istnienia na Podzamczu dzielnicy żydowskiej było w 2004 roku zapalenie latarni przy ulicy Podwale. Jest to latarnia, która przetrwała czasy wojny i dziś pali się w dzień i noc, upamiętniając dawną dzielnicę żydowską<ref>[http://www.mmlublin.pl/372937/latarnia-pamieci-na-podwalu-to-symbol-a-nie-awaria "Latarnia pamięci" na Podwalu: To symbol, a nie awaria]</ref>.
[[Plik:Poemat o Miejscu.JPG|mały|prawo|Poemat o Miejscu]]
* “Misterium Światła i Ciemności” (2002-)<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/taxonomy/term/141 Misterium Światła i Ciemności]</ref> jest upamiętnieniem kolejnych rocznic zagłady lubelskiego getta, która miała miejsce 16 marca 1942 roku. Misterium rozpoczyna się w godzinach wieczornych w Bramie Grodzkiej przez odczytanie setek nazwisk mieszkańców przedwojennej dzielnicy żydowskiej. W przestrzeni dawnego miasta żydowskiego gaśnie światło; w ciemności pali się tylko jedna latarnia, ocalona z miasta żydowskiego “Lampa Pamięci”<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/999/zapalenie_latarni_pami%C4%99ci_2004 Zapalenie Latarni Pamięci. Kalendarium Teatru NN]</ref>.
* “Pamięć Sprawiedliwych – Pamięć Światła” (2008)<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1189/misterium_pami%C4%99ci_pami%C4%99%C4%87_sprawiedliwych_pami%C4%99%C4%87_%C5%9Bwiat%C5%82a_2008 Pamięć Sprawiedliwych - Pamięć Światła. Kalendarium Teatru NN]</ref>. Misterium stanowiło zakończenie projektu “Światła w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” i było połączone z promocją książki o tym samym tytule. Misterium odbyło się w dniach 26-27 września 2008 roku; jego ideą było symboliczne przekazanie pamięci o Sprawiedliwych następnemu pokoleniu, jak również upamiętnienie tragedii zamordowanych mieszkańców miasta żydowskiego.
 
=== Zapomniana Przeszłość - Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny ===
Projekt “Zapomniana Przeszłość – Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny”, realizowany od 1 lutego 2002 do 28 lutego 2003<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1365/projekt_zapomniana_przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87_wielokulturowe_tradycje_lubelszczyzny_sprawozdanie_z_realiza Projekt "Zapomniana Przeszłość - Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny" - sprawozdanie z realizacji projektu]</ref>, został zainicjowany przez Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” w celu popularyzacji dziedzictwa kulturowego regionu lubelskiego. Głównymi adresatami programu byli uczniowie gimnazjów i ich nauczyciele. Realizatorzy projektu skupili się na popularyzacji wiedzy o historii regionu, ze szczególnym naciskiem na wieloetniczność i różnorodność religijną. Celem nadrzędnym programu było przygotowanie młodzieży do rozumienia swojej “Małej Ojczyzny” i aktywnego uczestnictwa w jej życiu. Program miał również walczyć z ksenofobią, nietolerancją, rasizmem i antysemityzmem wśród młodych ludzi<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1363/projekt_zapomniana_przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87_wielokulturowe_tradycje_lubelszczyzny_historia_projektu Projekt "Zapomniana Przeszłość - Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny" - historia projektu]</ref>.
 
=== Spotkania polsko-izraelskie ===
Od 2002 roku Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” w ramach projektu edukacyjnego Brama. Edukacja i Animacja organizuje wspólne spotkania dla uczniów z Polski i Izraela, w których skład mogą wchodzić warsztaty, spotkania, spacery, wymiany, szkolenia, itp<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/brama Brama. Spotkania polsko-żydowskie]</ref>. Spotkania odbywają się w języku angielskim i mają na celu przybliżenie młodzieży tradycji, kultury i historii obu krajów i narodów<ref>[http://www.kurierlubelski.pl/artykul/545837,mlodziez-z-izraela-w-zespole-szkol-im-grabskiego-zdjecia,id,t.html?cookie=1 Młodzież z Izraela w Zespole Szkół im. Grabskiego. Kurier Lubelski online]</ref>.
 
=== Henio Żytomirski ===
{{Osobny artykuł|Henio Żytomirski}}
[[Plik:Henio.jpg|mały|prawo|Ostatnie zdjęcie Henia Żytomirskiego]]
Linia 87 ⟶ 85:
Henryk Żytomirski był jednym z bohaterów wystawy “Elementarz – Dzieci w obozie na Majdanku”.
 
=== Forum Kultury Przestrzeni ===
[http://teatrnn.pl/ulublin/ Forum Kultury Przestrzeni] (FKP) to otwarta, działająca społecznie grupa osób, która inicjuje działania na rzecz poprawy lubelskiej przestrzeni<ref>[http://www.um.lublin.pl/um/index.php?t=200&id=169196 Rada Kultury Przestrzeni]</ref>. Pomysł na jego stworzenie powstał w trakcie promocji numeru pisma “Scriptores” (wydawanego przez Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN”) z 2005 roku pod tytułem ''Rozmowy o kulturze przestrzeni''<ref>{{Cytuj pismo | autor = Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"| tytuł = Rozmowy o kulturze przestrzeni| url = http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/docmetadata?id=17067&from=publication| czasopismo = Scriptores. Pamięć, Miejsce, Obecność| rok = 2005 }}</ref>, który był w dużej mierze poświęcony współczesnemu rozwojowi Lublina<ref name="Marcin Skrzypek rozmowa">[http://tnn.pl/UserFiles/File/forum_przestrzeni/Architektura-inforum.pdf "Rewitalizacja więzi społecznych" - rozmowa z Marcinem Skrzypkiem w "Architekturze"]</ref>. Wkrótce zrodziła się również idea spotkań Forum, zainicjowana przez urbanistę Romualda Dylewskiego. Uczestnicy spotkań wychodzili z pomysłami ich tematów: w trakcie czterech pierwszych dyskusje prowadzono na temat placów w przestrzeni, rzeźb w przestrzeni publicznej, dziedzictwa, perspektyw ruchu rowerowego w Lublinie<ref name="Marcin Skrzypek rozmowa">< /ref>. Forum zostało formalnie utworzone 22 listopada 2005 roku<ref>[http://tnn.pl/k_108_m_3.html Geneza i powstanie Forum Kultury Przestrzeni]</ref>, zaś pierwsze spotkanie odbyło się 23 marca 2006 roku. Zapisy wszystkich spotkań, jak również wycinki prasowe i fotografie, są dostępne na stronach [http://tnn.pl/k_96_m_3.html Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”].
 
Jednym z wielu działań podjętych w ramach FKP było udostępnienie materiałów o lubelskim Podzamczu w celu osiągnięcia jak najwyższej jakości projektów jego zagospodarowania<ref>[http://tnn.pl/k_492_m_3.html Materiały do wizji nowego Podzamcza]</ref>. Strona miała na celu pokazanie, jak ważną grupą interesu mogą być mieszkańcy Lublina zainteresowani edukacją i rozwojem kulturowej tożsamości.
Linia 98 ⟶ 96:
Do działań Ośrodka, które można uznać za działania w kulturze przestrzeni, należą m.in. Noc z Czechowiczem, Ostatnia Lampa Miasta Żydowskiego, czy Misteria Pamięci<ref>[http://tnn.pl/k_97_m_3.html Kultura przestrzeni w TNN]</ref>.
 
=== Światła w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata ===
{{cytat|Ci ludzie, dla nas Żydów, stanowili promień światła w ogólnej ciemności, przywracali wiarę w człowieka stworzonego na podobieństwo Boga. Pamięć o nich pozostanie po wsze czasy w sercu i historii narodu żydowskiego.<br />[[Jicchak Arad]], [[Yad Vashem]]<ref>[http://teatrnn.pl/sprawiedliwi/ Światła w Ciemności. Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata]</ref>}}
Trwający od 2007 roku projekt [http://teatrnn.pl/sprawiedliwi/ “Światła w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”] to inicjatywa podjęta przez Ośrodek, której celem jest dokumentowanie, opracowywanie oraz przywracanie pamięci o [[Sprawiedliwy wśród Narodów Świata|historiach ratowania Żydów]] na Lubelszczyźnie w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]<ref name="Sprawiedliwi w czasie wojny">[http://wiadomosci.onet.pl/projekt-swiatla-w-ciemnosci-sprawiedliwi-wsrod-narodow-swiata/lvv2l Projekt "Światła w ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata"]</ref>. Od 2001 roku Ośrodek gromadził relacje mówione i materiały archiwalne od osób, które pomagały Żydom, a także od uratowanych i ich rodzin<ref name="Sprawiedliwi w czasie wojny">< /ref>. W ramach projektu realizowane są warsztaty edukacyjne dla nauczycieli i uczniów, publikacje, wystawy, misteria i akcje informacyjne w mediach. Zarejestrowane relacje, zdjęcia i dokumenty świadków tych wydarzeń są dostępne w internetowych zbiorach Ośrodka<ref>[http://teatrnn.pl/sprawiedliwi/node/9/Biblioteka Światła w Ciemności - Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata. Biblioteka]</ref>. Ośrodek nawiązał również współpracę z partnerami z Ukrainy, którzy realizują podobny projekt w swoim kraju<ref>[http://teatrnn.pl/sprawiedliwi/node/259/Na_Ukrainę Światła w Ciemności - Sprawiedliwi wśród narodów Świata. Ukraina.]</ref>.
 
Działalność Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” w dziedzinie inicjatyw społecznych promujących dialog chrześcijańsko-żydowski i polsko-żydowski została uhonorowana w 2011 roku Nagrodą im. ks. Stanisława Musiała SJ<ref name="Nagroda Musiała">[http://ca.org.pl/nagrody/osrodek-brama-grodzka/ Nagroda im. ks. Stanisława Musiała SJ dla Tomasza Pietrasiewicza i Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie]</ref>. W uzasadnieniu wyróżniony został projekt “Światła w Ciemności – Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata” ze względu na jego rolę w upamiętnieniu akcji pomocy Żydom w trakcie II wojny światowej, a także znaczenie stworzenia internetowej bazy informacyjnej i możliwości jej wykorzystania w celach edukacyjnych<ref name="Nagroda Musiała">< /ref>.
 
=== Wagon.lublin.pl ===
W lipcu 2005 roku, w 25. rocznicę strajków na Lubelszczyźnie jak i w całej Polsce, odbyła się pierwsza edycja projektu artystyczno-edukacyjnego [http://wagon.lublin.pl/ “wagon.lublin.pl”]<ref name="wagon2005">[http://wagon.lublin.pl/ Wagon.lublin.pl]</ref>. Jego celem było odwiedzenie małych i dużych polskich miejscowości związanych z [[Strajki lubelskie 1980|wydarzeniami lata 1980 roku]]. Wagon Pamięci wyjechał z Lublina 17 lipca, w rocznicę strajku na lubelskiej kolei. Jechała w nim grupa kilkunastu artystów, dziennikarzy i animatorów kultury związanych z Ośrodkiem “Brama Grodzka – Teatr NN”. Po pokonaniu trasy prowadzącej przez całą Polskę wagon ostatecznie dojechał do Gdańska 14 sierpnia, w rocznicę rozpoczęcia strajków w Stoczni Gdańskiej<ref name="wagon2005">< /ref>.
 
Jednym z celów podróży wagonu była idea konfrontacji współczesnej rzeczywistości z ideałami i marzeniami o rewolucji społecznej, które przyświecały wydarzeniom 1980 roku. Podróż wagonu była dokumentowana na bieżąco przez uczestników w ramach “Dziennika Pokładowego”, który został utrwalony w formie publikacji<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1250/akcja_wagon_lublin_pl Akcja wagon.lublin.pl. Kalendarium Teatru NN]</ref>.
Linia 111 ⟶ 109:
W 2010 roku, w 30. rocznicę strajków z 1980 roku, odbyła się druga edycja projekty pod nazwą [http://wagon2010.lublin.pl/ Wagon2010.lublin.pl]<ref>[http://wagon2010.lublin.pl/ Wagon2010.lublin.pl]</ref>. Decyzja o powtórzeniu projektu zapadła dzięki efektowi i rezonansowi społecznemu, jaki wywołał wagon.lublin.pl<ref>[http://teatrnn.pl/wagon2010/node/47/idea_projektu Wagon 2010: Idea Projektu]</ref>. Podobnie jak pięć lat wcześniej, ideą podróży Wagonu Pamięci było studium rzeczywistości Polski na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat. W trakcie tej odsłony projektu udokumentowano ok. 150 relacji dotyczących wydarzeń 1980 roku, wagon odwiedziło około 10000 osób, zaś łączna trasa przejazdu wyniosła 3950km<ref>[http://kultura.lublin.eu/wiadomosci,1,5764.html?locale=pl_PL "wagon2010.lublin.pl" - koniec podróży]</ref>.
 
== Programy ==
=== Historia Mówiona ===
[http://teatrnn.pl/historiamowiona/ Program Historia Mówiona] realizowany jest w Ośrodku od 1998 roku. Polega na [[Historia mówiona|rejestrowaniu, opracowywaniu i upowszechnianiu opowieści]] dotyczących Lublina i Lubelszczyzny, od [[Dwudziestolecie międzywojenne|dwudziestolecia międzywojennego]] do czasów współczesnych<ref>[http://www.kurierlubelski.pl/artykul/1001193,osrodek-brama-grodzkateatr-nn-ponad-66-tys-relacji-w-serwisie-historii-mowionej,id,t.html Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN: Ponad 6,6 tys. relacji w serwisie Historii Mówionej]</ref>. Na kolekcję składają się nagrania audio, wideo oraz fragmenty tekstowe relacji dotyczące m.in.: życia codziennego, wielokulturowości, II wojny światowej, Holocaustu, pomocy Żydom w okresie okupacji, opozycji politycznej po II wojnie światowej, niezależnego ruchu wydawniczego w PRL, oraz życia kulturalnego<ref>[http://teatrnn.pl/historiamowiona/node/1 Program Historia Mówiona]</ref>. Wszystkie relacje są dostępne on-line w [http://biblioteka.teatrnn.pl/ Bibliotece Multimedialnej Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”]. Relacje stanowią źródło wiedzy o historii i kulturze Lublina i są wykorzystywane w reportażach radiowych i prasowych, filmach dokumentalnych, publikacjach i pracach naukowych.
 
=== Ikonografia ===
[http://teatrnn.pl/ikonografia/ Pracownia Ikonografii] gromadzi fotografie, dzieła malarskie i graficzne, plany, mapy, plakaty, reklamy, dokumentacje techniczne i filmy dotyczące historii Lublina. Zbiór historycznych fotografii i innych materiałów ikonograficznych powstał dzięki współpracy z mieszkańcami Lublina, a także instytucjami lokalnymi, państwowymi i międzynarodowymi<ref>[http://teatrnn.pl/ikonografia/leksykon_art/21 Historia Pracowni Ikonografii]</ref>. Materiały z Pracowni Ikonografii posłużyły do zbudowania wystaw i makiet poświęconych przedwojennemu Lublinowi, zaś materiały związane z powojennym Lublinem były gromadzone w ramach projektu www.wagon.lublin.pl. Materiały ikonograficzne są udostępnione w [http://biblioteka.teatrnn.pl/ Bibliotece Multimedialnej Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”].
 
=== Edukacja i animacja ===
Od początku swojej działalności Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” przywiązuje dużą wagę do działań na rzecz edukacji i animacji. W ramach tego programu zbudowano portal internetowy [http://latarnia.teatrnn.pl/ Latarnia Lublin]. Latarnia Lublin, czyli wirtualne centrum edukacji i animacji im. Barbary Koterwas, to serwis internetowy skierowany do osób działających na rzecz edukacji i kultury<ref name="Idea Latarni">[http://latarnia.teatrnn.pl/node/704/idea Idea Latarni]</ref>. Pozwala uczniom i nauczycielom na łatwy dostęp do wiedzy o historii i kulturze miasta. Znajdują się w nim materiały dla nauczycieli, uczniów oraz gotowe scenariusze lekcji i propozycje warsztatów dotyczących edukacji kulturalnej<ref name="Idea Latarni">< /ref>. Projekt Latarnia Lublin realizowany jest na rzecz edukacji młodych ludzi, przy współpracy z organizacjami, instytucjami, nauczycielami, animatorami społecznymi i rodzicami.
 
Do działań edukacyjnych prowadzonych przez Ośrodek należą<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/879/edukacja_teatrnn Edukacja Teatr NN]</ref>:
* Działania cykliczne, takie jak wydarzenia związane z twórczością Józefa Czechowicza, czy Misteria Pamięci<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/3/dzia%C5%82ania_cykliczne Latarnia Lublin. Działania Cykliczne]</ref>.
* Projekty edukacyjno-animacyjne, w ramach których prowadzone są programy Bramy Pamięci, Forum Kultury Przestrzeni, czy też Spotkania Kultur<ref name="Działania edukacyjno-animacyjne">[http://latarnia.teatrnn.pl/node/529 Projekty edukacyjno-animacyjne Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN"]</ref> jak również projekty, m.in. Dom Pamięci, Spotkania Polsko-Izraelskie, Przewodnik Śladami Opowiadań Singera, czy Wagon Pamięci<ref name="Działania edukacyjno-animacyjne">< /ref>.
* Program Brama: Spotkania Polsko-Żydowskie, w ramach których szkoły i nauczyciele zachęcani są do organizowania polsko-żydowskich spotkań młodzieży. “Brama” oferuje pomoc w organizacji spotkań, warsztatów, spacerów, wymian, szkoleń, a także inne materiały edukacyjne<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/brama Brama. Spotkania polsko-żydowskie]</ref>.
* Szkoła Dokumentu, zrzeszająca niezależnie realizowane programy Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” w dziedzinie dokumentu, m.in. spotkania z dokumentem, warsztaty (np. animacja sieci z wykorzystaniem materiałów dokumentalnych), Historia Mówiona, wystawy, pracownia ikonografii, itp <ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/833 Szkoła dokumentu]</ref>.
* “Bądź Odkrywcą Pamięci” – projekt mający na celu przybliżenie młodzieży i zainteresowanym historię Lublina, aby lepiej mogli oni poznać i zrozumieć miejsce, w których żyją. Odkrywając przeszłość miasta uczestnicy mogą stać się Odkrywcami Pamięci. Działania projektu skupiają się w trzech programach: “Środki Świata”, “Lublin – Moje Miasto”, i “Szkolne Kluby Odkrywców – ścieżkami pamięci”<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/706 Latarnia Lublin. Bądź Odkrywcą Pamięci]</ref>.
* Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata
* Historia Mówiona - Edukacja<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/897/edukacja_hm Historia Mówiona - Edukacja]</ref>
* Spotkanie z opowieścią<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/900/spotkanie_z_opowie%C5%9Bci%C4%85 Latarnia Lublin: Spotkanie z opowieścią]</ref>
* Dopisane Losy<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/dopisanelosy Latarnia Lublin: Dopisane Losy]</ref>, symboliczne działanie mające na celu przywrócić pamięć o mieszkańcach Lublina zamordowanych podczas II wojny światowej poprzez dopisywanie krótkich (fikcyjnych) opowieści o tych mieszkańcach <ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/node/923 Dopisane Losy: idea projektu]</ref>.
* Wspólny Lublin<ref>[http://latarnia.teatrnn.pl/wspolnylublin Latarnia Lublin: Wspólny Lublin]</ref>, projekt edukacyjno-animacyjny mający nieodpłatne przekazywanie wiedzy osobom, które wyrażają chęć jej pozyskania. Nabór chętnych do projektu odbywa się na zasadzie wolontariatu.
* "Lublin – wszystkie kolory tęczy" był projektem, który odbył się w 2011 roku w celu integracji dzieci pełno i niepełnosprawnych poprzez pięciu wspólnych warsztatów w siedmiu placówkach<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1431/lublin_wszystkie_kolory_t%C4%99czy Lublin - wszystkie kolory tęczy]</ref>.
* Szkoła z poezją, projekt edukacyjny kierowany do lubelskich szkół w ramach szerszego programu Miasto Poezji. W ramach projektu organizowane są spotkania, rozmowy i warsztaty, w trakcie których uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania<ref>[http://teatrnn.pl/miastopoezji/node/422 Miasto Poezji: Szkoła z poezją]</ref>.
 
=== Lubelska Trasa Podziemna ===
W 2005 roku Ośrodek przejął tzw. [[Lubelska Trasa Podziemna|Lubelską Trasę Podziemną]]<ref>[http://teatrnn.pl/podziemia/ Lubelska Trasa Podziemna]</ref>, która jest zaliczana do głównych atrakcji lubelskiego Starego Miasta. Lubelskie Podziemia są trasą turystyczną o charakterze edukacyjnym, o długości ok. 280 m, która biegnie pod przestrzenią miejską Rynku i Starego Miasta<ref>[http://www.kurierlubelski.pl/artykul/3413899,wedrowka-lubelska-trasa-podziemna-z-osrodkiem-brama-grodzka-teatr-nn,id,t.html Wędrówka Lubelską Trasą Podziemną z Ośrodkiem Brama Grodzka Teatr NN]</ref>. Trasa została stworzona dzięki połączeniu kilkunastu staromiejskich piwnic, datowanych na początek XVI wieku. W podziemnych labiryntach znajduje się pięć makiet, które przedstawiają Lublin w różnych okresach rozwoju<ref>[http://teatrnn.pl/podziemia/node/1 Lubelska Trasa Podziemna: O Trasie]</ref>. Na końcu trasy zbudowano ruchomą makietę [[Pożar Lublina|Wielkiego Pożaru Lublina z 1719 roku]].
 
=== Dom Słów ===
Kolejnym projektem Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” jest [[Dom Słów]]<ref>[http://teatrnn.pl/domslow/ Dom Słów]</ref>, znajdujący się przy ul. Żmigród 1 w Lublinie. Od 2006 roku funkcjonował on jako Izba Drukarstwa, która rozpoczęła działalność przy ul. Żmigród 1 i stanowiła kontynuację Izby Tradycji Drukarstwa Lubelskiego, która z kolei znajdowała się w tym miejscu od 1972 roku do połowy lat 90.<ref>[http://www.izbadrukarstwa.tnn.pl/main.php?id=1 Izba Drukarstwa]</ref>. 3 października 2014 roku nastąpiło ponowne otwarcie instytucji pod nową nazwą<ref>[http://www.kurierlubelski.pl/artykul/966584,ul-zmigrod-w-lublinie-byla-izba-drukarstwa-bedzie-dom-slow-zdjecia,id,t.html Ul. Żmigród w Lublinie: Była Izba Drukarstwa, będzie Dom Słów]</ref>. Dom Słów pełni funkcję muzealną i edukacyjną. Jego program powstał wokół znaczenia słowa – mówionego i drukowanego – w życiu społecznym i kulturze, oraz wolności słowa jako czynnika wpływającego na zmiany społeczne<ref>[http://teatrnn.pl/domslow/o-nas/ Dom Słów: O Nas]</ref>.
 
Linia 147 ⟶ 145:
Poza wystawami i warsztatami organizowanymi w Domu Słów, jest on również inicjatorem cyklu spotkań poświęconych typografii i grafice użytkowej “Typolub”<ref>[http://teatrnn.pl/domslow/1406125401/ Typolub: Lubelskie Spotkania Typograficzne]</ref>. Pierwsza edycja projektu odbyła się w 2013 roku.
 
=== Laboratorium Nowe Media ===
Laboratorium działa w strukturze Ośrodka od 1 stycznia 2009 roku. Jego głównym zadaniem jest opowiadanie o historii i dziedzictwie wielokulturowym Lublina z wykorzystaniem nowych mediów. Podstawowe cele Laboratorium są realizowane w ramach szerszego projektu Lublin. Lokacja 2.0, który rozwija ideę “inteligentnego miasta” poprzez poszerzenie jego definicji o elementy kulturalne i historyczne Te z kolei realizowane przez wykorzystanie nowych mediów i innowacyjnych technologii. Laboratorium Nowe Media promuje również edukację z zakresu innowacji, nowych technologii i nowych sposobów opowiadania historii.
 
Do wcześniejszej działalności Ośrodka w dziedzinie nowych mediów należała m. in. Wirtualna Biblioteka Lublina i Regionu Lubelskiego<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/573/wirtualna_biblioteka_lublina_i_regionu_lubelskiego Wirtualna Biblioteka Lublina i Regionu Lubelskiego]</ref>. Funkcjonowała ona od czerwca 2003 roku<ref>[http://web.archive.org/web/20030620222526/http://tnn.lublin.pl/ Strona główna tnn.lublin.pl w Internet Wayback Machine]</ref> jako część strony tnn.lublin.pl, tworzonej przez Redakcję Internetową – ówczesny odpowiednik Laboratorium. Biblioteka stanowiła jedną z pierwszych bibliotek cyfrowych w Polsce<ref>[http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/39/id/828 Jakość bibliotek cyfrowych - aspekty i kryteria oceny (Ewa Głowacka)]</ref>.
 
[[Plik:Grafika z makietą Lublina na początku XX wieku - Teatr NN.jpg|mały|prawo|Makieta Lublina na początku XX wieku]]
[[Plik:Grafika z makietą Lublina w XVI wieku - Teatr NN.jpg|mały|prawo|Makieta Lublina w XVI wieku]]
[[Plik:Grafika z makietą Lublina na początku XX wieku - Teatr NN.jpg|mały|prawo|Makieta Lublina na początku XX wieku]]
W ramach Laboratorium Nowe Media prowadzoną były lub są projekty:
# [http://biblioteka.teatrnn.pl/ '''Biblioteka Multimedialna'''], należąca do [http://fbc.pionier.net.pl/owoc/list-libs Federacji Bibliotek Cyfrowych] opartych na systemie [[dLibra]], stanowi zbiór wiedzy i informacji zgromadzonych przez Ośrodek “Brama Grodzka - Teatr NN”. Użytkownik ma dostęp do materiałów archiwalnych stanowiących zasoby biblioteki w trzech głównych kategoriach:
#* [http://teatrnn.pl/historiamowiona/ '''Historia Mówiona'''] składa się ze zbiorów świadectw mieszkańców Lublina i osób z nim związanych, którzy opowiadają o swoich doświadczeniach i wspomnieniach dotyczących miasta i jego historii. W zbiorach Historii Mówionej znajdują się nagrania audio i wideo (relacje mówione) oraz kolekcje ikonograficzne.
#* [http://teatrnn.pl/ikonografia/ '''Pracownia Ikonografii'''] gromadzi materiały fotograficzne, malarskie, graficzne, mapy, plany i filmy. Wersje cyfrowe tych materiałów są dostępne poprzez system dLibra, na podstawie którego funkcjonuje Biblioteka Multimedialna.
#* [http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/collectiondescription?dirids=7 '''Teksty''']. Kolekcja gromadzi książki, czasopisma, artykuły i opracowania dotyczące historii i kultury Lublina i Lubelszczyzny oraz dokumentację działalności Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”.
# [http://leksykon.teatrnn.pl/ '''Leksykon Lublin'''] funkcjonuje jako kompendium wiedzy nie tylko Lublina, ale również regionu lubelskiego jak i poszczególnych zagadnień związanych z historią Polski. Jest on encyklopedią, której celem nadrzędnym jest przedstawienie zagadnień istotnych dla Lublina i regionu lubelskiego: profilów biograficznych osób związanych z Lublinem i jego przeszłością, haseł opisujących dziedzictwo kulturowe Lublina w kategoriach historii, kultury i wielokulturowości, architektury i urbanistyki, oraz gospodarki.
# [http://przewodniki.teatrnn.pl/ '''Makiety i przewodniki''']. Projekt “Lublin 2.0 – Interaktywna rekonstrukcja dziejów miasta” miał na celu stworzenie czterech wirtualnych makiet Lublina, obrazujących jego rozwój terytorialny i architekturę w wiekach: XIV, XVI, XVIII oraz w latach 30. XX wieku <ref>[http://teatrnn.pl/przewodniki/strona/71 Projekt „Lublin 2.0 – Interaktywna rekonstrukcja dziejów miasta”]</ref>. Projekt jest realizowany w ramach szerszego programu Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”, związanego z przygotowaniami do obchodów 700. rocznicy lokacji Lublina na prawie magdeburskim. Pierwszym etapem projektu, zakończonym w 2011 roku, była budowa wirtualnej makiety fragmentu Lublina z okresu 20-lecia międzywojennego. Doświadczenie zdobyte podczas realizacji makiety zostało wykorzystane przy tworzeniu czterech wirtualnych makiet Lublina pozwalających zwizualizować miasto w różnych fazach jego rozwoju. Laboratorium Nowe Media Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” stworzyło również wirtualne przewodniki po Lublinie z wykorzystaniem poszerzonej rzeczywistości. Przy użyciu aplikacji mobilnej Layar, użytkownicy mogą na nowo odkryć miasto i poznać jego historię i wielokulturowe dziedzictwo podążąjąc różnymi ścieżkami opracowanymi przez Ośrodek.
# '''Remiks Dokumentalny'''<ref>[ http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1911 Projekt "Remiks dokumentalny"]</ref>. Celem projektu skierowanego do młodzieży były poszukiwania nowych metod kreatywnego wykorzystywania nowych technologii medialnych w tworzeniu cyfrowych narracji opartych na materiałach dokumentalnych. Projekt odbył się między marcem a listopadem 2014 roku. Składały się na niego się warsztaty z remiksu (przetwarzania materiałów cyfrowych), spotkania z dokumentalistami, platforma e-learningowa i kurs internetowy, RemiksLab – trzydniowe spotkanie, którego uczestnicy w czterech grupach warsztatowych pracowali nad wykorzystaniem idei remiksu w scenariuszach zajęć, projektach, aplikacjach, wizualizacjach, itp.<ref>[http://news.o.pl/2014/08/29/remikslab-osrodek-brama-grodzka-teatr-nn-lublin/ RemiksLab – warsztaty kreatywnego przetwarzania cyfrowych dokumentów]</ref> – oraz publikacja multimedialna mająca streścić doświadczenia, zagadnienia merytoryczne i efekty projektu.
# '''THATCamp''' ([http://thatcamp.org/ The Humanities and Technology Camp]) to otwarte, nieformalne spotkania poświęcone związkom między naukami humanistycznymi i technologią. Mają one na celu promowanie humanistyki cyfrowej i integrację polskiego środowiska badaczy kultury cyfrowej<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1625/thatcamp_polska THATCamp Polska. Kalendarium Teatru NN]</ref>. W Polsce spotkania te odbyły się w Lublinie w październiku 2012 roku i kwietniu 2013 roku i były organizowane przez platformę [http://historiaimedia.org/ Historia i Media], [http://wiedzaiedukacja.eu/ Wiedza i Edukacja], Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” oraz [http://5medium.org/ Fundację Piąte Medium]<ref>[http://historiaimedia.org/2013/03/24/thatcamp-polska-lublin-23-24-kwietnia/ THATCamp Polska (Lublin, 23-24 kwietnia). Historia i Media]</ref>.
# '''TechKlub'''<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/taxonomy/term/1425 TechKlub Lublin]</ref>. Laboratorium Nowe Media Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” zajmuje się również koordynacją TechKlubów organizowanych comiesięcznie w Lublinie od 2014 roku. Jest to inicjatywa spotkań z ekspertami w dziedzinie nowych technologii<ref>[http://frsi.org.pl/techkluby-ruszyly-po-raz-pierwszy-w-polsce/ TechKluby ruszyły! Po raz pierwszy w Polsce]</ref>, których uczestnicy rozmawiają na temat technologii i ich wykorzystania w pracy w organizacjach i społecznościach lokalnych.
# '''Lublin w dokumencie'''<ref>[http://teatrnn.pl/lublinwdokumencie/ Lublin w dokumencie]</ref> to wspólny projekt Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” oraz [[Archiwum Państwowe w Lublinie|Archiwum Państwowego w Lublinie]], którego pomysłodawcą jest dr Marcin Pytel. Celem projektu jest popularyzacja historii Lublina w XIV, XV i XVI wieku poprzez udostępnienie – w formie interaktywnej – najstarszych lubelskich dokumentów miejskich przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie. Projekt ma również wartość edukacyjną: dzięki materiałom zawartym w serwisie użytkownicy mogą zdobywać umiejętności czytania i analizy dawnego pisma i dokumentów<ref>[http://archiwa.gov.pl/pl/component/content/article/63-aktualnosci/1518-nowy-serwis-internetowy-qlublin-w-dokumencieq.html Nowy serwis internetowy "Lublin w dokumencie". Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych]</ref>.
 
== Działalność teatralna ==
[[Plik:Brama Grodzka – Teatr NN Inwokacja.jpg|mały|prawo|Artysta Teatru NN podczas spektaklu "Inwokacja"]]
Działalność teatralna leży u podstaw działalności Ośrodka. Teatr NN powstał w 1990 roku; jego twórca, Tomasz Pietrasiewicz, był wcześniej związany z Lubelskim Studio Teatralnym w ramach Grupy Chwilowej. Nazwa teatru jest odniesieniem do łacińskiego skrótu n.n. – [[N.N.|nomen nescio]], “niewiadomego imienia”. Nawiązuje on do pierwotnego zamiaru twórców Teatru NN do powrotu do średniowiecznej tradycji anonimowych artystów, którzy tworzyli [[ad maiorem Dei gloriam]]<ref name="Książka 1990-2010">< /ref>. Do spektakli, które powstały w ramach Teatru NN, należą:
# Wędrówki niebieskie (1990)
# Ziemskie pokarmy (1991)
# Inwokacja (1992)
# Zbyt głośna samotność (1993)
# Tryptyk chasydzki:
## Był sobie raz (2001)
## Jak Fajwł szukał samego siebie (2002)
## Tajbełe i demon (2002)
# Sztukmistrz z Lublina (2011)
# Opowieści z nocy (2014)
 
== Działalność wydawnicza ==
Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” od początku swojej działalności prowadzi program wydawniczy<ref name="Wydawnictwo">[http://teatrnn.pl/node/16 Wydawnictwa Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”]</ref>, w ramach którego publikowane są książki, poematy i zbiory poezji (m.in. twórczość Józefa Czechowicza czy Julii Hartwig), jak również pismo “Scriptores” (wcześniej “Scriptores Scholarum”).
 
Program wydawniczy Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” związany jest z porządkowaniem i popularyzowaniem wiedzy o dziedzictwie kulturowym Lublina<ref name="Wydawnictwo">< /ref>. Lista wszystkich publikacji wydawniczych Ośrodka jest dostępna na jego stronie<ref name="Wydawnictwo">< /ref>, a większość materiałów jest również dostępna online na stronach [http://biblioteka.teatrnn.pl/ Biblioteki Multimedialnej Teatru NN].
 
== Wystawy ==
Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” zrealizował wiele ekspozycji poświęconych głównie historii Lublina i jego mieszkańców. Najważniejszą z nich jest multimedialna wystawa “Lublin. Pamięć Miejsca”. Znajduje się ona w siedzibie Ośrodka od 2011 roku<ref name="Wystawa Pamięć Miejsca">[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1405/wystawa_%E2%80%9Elublin_pami%C4%99%C4%87_miejsca%E2%80%9D_%E2%80%93_opis_wystawy Wystawa „Lublin. Pamięć Miejsca” – opis wystawy. Kalendarium Teatru NN]</ref> i stanowi uzupełnioną i zmodernizowaną formę wystawy “Portret Miejsca”. Wystawa “Portret Miejsca” funkcjonowała we wnętrzu Bramy Grodzkiej od 1999 roku.
 
Wystawa “Lublin. Pamięć Miejsca” poświęcona jest przedwojennemu Lublinowi i jego wielokulturowości. Ekspozycja została zbudowana tak, by wizualnie przypominała wnętrze archiwum, dlatego jej ważnym elementem są metalowe regały z segregatorami. Integralną część wystawy stanowi kilkanaście stanowisk komputerowych, pozwalających na przeglądanie zawartości baz danych (ikonografii, Historii Mówionej, tekstów)<ref name="Wystawa Pamięć Miejsca">< /ref>. Zwiedzający ekspozycję jednocześnie oglądają archiwalne zdjęcia, słuchają wykreowanych dźwięków przedwojennego miasta i mogą znaleźć informacje o konkretnych miejscach – domach, ulicach – w ułożonych na półkach segregatorach.
 
Wystawa ma formę instalacji artystycznej. Pierwsza część opowiada o życiu codziennym lubelskich Żydów (do 1939 roku). Druga część jest poświęcona pamięci o zagładzie społeczności żydowskiej w Lublinie. Ważnym elementem wystawy jest również makieta Starego Miasta i dzielnicy żydowskiej sprzed II wojny światowej <ref name="Wystawa Pamięć Miejsca">< /ref>.
Inne wystawy zorganizowane przez Ośrodek to:
* “Wielka Księga Miasta. Lublin w fotografii do 1939 roku” (1998) – ekspozycja starych fotografii, pokazujących przedwojenny Lublin<ref>[http://teatrnn.pl/leksykon/node/621/wielka_ksi%C4%99ga_miasta_lublin_w_fotografii_do_1939_roku Wielka Księga Miasta. Lublin w fotografii do 1939 roku.]</ref>;
* “Elementarz. Życie dzieci w obozie na Majdanku” (2003) – historia żydowskich, białoruskich i polskich dzieci więzionych i zamordowanych w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Wystawa znajduje się na terenie Muzeum na Majdanku<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1029/wystawa_elementarz_dzieci_w_obozie_na_majdanku Wystawa "Elementarz. Dzieci w obozie na Majdanku"]</ref>;
* “Pamięć Sprawiedliwych – Pamięć Światła” (2008) – dopełnienie wystawy “Portret Miejsca”<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1028/wystawa_%E2%80%9Epami%C4%99%C4%87_sprawiedliwych_%E2%80%93_pami%C4%99%C4%87_%C5%9Bwiat%C5%82a%E2%80%9D Wystawa „Pamięć Sprawiedliwych – Pamięć Światła”]</ref>.
 
Ponadto wystawy Ośrodka są również organizowane w ramach Domu Słów.
 
== Festiwale ==
=== Festiwal Miasto Poezji ===
{{Osobny artykuł|Festiwal Miasto Poezji}}
Ośrodek “Brama Grodzka - Teatr NN” od 2008 roku organizuje festiwal literacki [http://teatrnn.pl/miastopoezji/ “Miasto Poezji”]. Ideą festiwalu jest promowanie Lublina jako miasta poezji i poetów<ref>[http://kultura.lublin.eu/wydarzenia,1,291,Lubelskie_Spotkania_Literackie_-_Miasto_Poezji.html?locale=pl_PL Lubelskie Spotkania Literackie - Miasto Poezji]</ref>. W czasie trwania wydarzenia odbywają się liczne spotkania, spektakle, happeningi, zlokalizowane w przestrzeni miejskiej. Patronem festiwalu jest Józef Czechowicz.
 
=== Międzynarodowy Festiwal Śladami Singera ===
Międzynarodowy festiwal organizowany od 2011 roku przez Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN”. Ideą festiwalu jest podróż śladami opowiadań laureata literackiej Nagrody Nobla, Izaaka Baszewisa Singera<ref>[http://sladamisingera.teatrnn.pl/ Festiwal Śladami Singera]</ref>. Grupa animatorów, artystów i wolontariuszy odwiedza miejscowości na Lubelszczyźnie, w których toczyła się akcja opowiadań Singera, m.in. Tyszowce, Szczebrzeszyn, Bychawę, Lublin, Józefów, Biłgoraj<ref>[http://www.kurierlubelski.pl/artykul/942207,festiwal-sladami-singera-szesc-miasteczek-jak-z-opowiadan-program,id,t.html?cookie=1 Festiwal "Śladami Singera": Sześć miasteczek jak z opowiadań]</ref>. W trakcie imprezy odbywają się spektakle, pokazy filmów, koncerty, parady. Jest to projekt artystyczno-edukacyjny, w ramach którego tworzone są m.in. warsztaty dla młodzieży. W wydarzeniu biorą udział wolontariusze z całego świata, którzy zachęcają mieszkańców do poznawania historii swoich miasteczek i wspólnych działań artystycznych<ref>[http://www.tvp.pl/lublin/aktualnosci/kultura/ruszyl-festiwal-sladami-singera-inauguracja-odbyla-sie-w-bilgoraju/16027646 Ruszył festiwal Śladami Singera. Inauguracja odbyła się w Biłgoraju]</ref>.
 
=== Zaczarowany Lublin. Spotkania z opowiadaczami świata ===
“Zaczarowany Lublin. Spotkania z opowiadaczami świata” to cykliczne wydarzenie kulturalne organizowane przez Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie od 2010 roku<ref>[http://teatrnn.pl/podziemia/node/46/zaczarowany_lublin Zaczarowany Lublin. Spotkania z opowiadaczami świata]</ref>. Głównym celem festiwalu jest przybliżenie mieszkańcom miasta opowiadań i legend związanych z regionem. Na festiwalu obecni są profesjonalni opowiadacze historii, którzy prezentują lubelskie opowieści<ref>[http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20140612/KULTURA06/140619901 Rusza festiwal "Zaczarowany Lublin – Spotkania z Opowiadaczami Świata”]</ref>. Dotychczasowi goście festiwalu pochodzili m.in. z Włoch, Francji, Maroko, Argentyny, czy Rosji<ref>[http://teatrnn.pl/node/173/opowiadacze Zaczarowany Lublin. Opowiadacze]</ref>. Festiwal odbywa się na Starym Mieście w Lublinie i jest skierowany głównie do dzieci i młodzieży<ref>[http://lublin.naszemiasto.pl/artykul/festiwal-zaczarowany-lublin-spotkania-z-opowiadaczami-swiata,2318888,art,t,id,tm.html Festiwal Zaczarowany Lublin - spotkania z opowiadaczami świata]</ref>. W trakcie imprezy organizowane są konkursy, gry dla dzieci, zabawy.
 
=== Międzynarodowe Spotkania Typograficzne “Typolub” ===
W ramach projektu [http://www.typolub.pl/ Typolub] organizowane są cykle spotkań poświęcone grafice użytkowej i typografii, których pomysłodawcą i realizatorem jest Dom Słów działający w ramach Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN”. Typolub odbył się dwukrotnie, w 2012 i 2014 roku: pierwsza edycja jako Lubelskie Spotkania Typograficzne<ref>[http://teatrnn.pl/typolub Typolub. Teatrn NN]</ref><ref>[http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20121118/KULTURA06/121119313 Lubelskie Spotkania Typograficzne TypoLub]</ref>, zaś druga już jako Międzynarodowe Spotkania Typograficzne<ref>[http://teatrnn.pl/kalendarium/node/1952/typolub_2014_14_16_11_2014 Typolub 2014. Kalendarium Teatru NN]</ref>. Odzwierciedla to wielokulturowy zakres działań projektu, na który przybyli goście z całej Europy. Lokalizacja projektu w Lublinie wyznaczyła też ideę i tematykę konferencji; w trakcie drugiej edycji prezentowany był m.in. wykład na temat cyrylicy bułgarskiej<ref name="Typolub">[http://stgu.pl/dzieje-sie/wydarzenia/event-typolub.html Typolub. Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej]</ref>. Przede wszystkim jednak spotkania miały na celu dyskusje nt. relacji zachodzących między tradycyjnym drukiem a komunikacją wizualną i jej nowymi formami<ref name="Typolub">< /ref>.
 
{{Przypisy|2}}
 
== Linki zewnętrzne ==
{{Facebook|brama.grodzka}}