Kuala Lumpur: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dexbot (dyskusja | edycje)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam tenisowe linkowania, głównie: Marija Korytcewa i Darja Kustawa przy użyciu AWB
Linia 46:
Gdy w roku 1857 radża [[Abdullah]] z rodziny władców królestwa Selangor otworzył dolinę [[Dolina Klang|Klang]] do zamieszkania, u zbiegu rzek [[Gombak]] i [[Kelang (rzeka)|Kelang]] osiedliło się 87 chińskich pracowników pobliskich kopalni [[cyna|cyny]]. Mimo iż 69 z nich zmarło z powodu chorób i trudnych warunków, osada przetrwała. Wkrótce pojawili się handlarze, którzy wymieniali żywność i ubrania za cynę. Założono pierwsze sklepy i prowadzono cotygodniowe targi.
 
Wraz z rozwojem osady [[Wielka Brytania|Brytyjczycy]] ustanowili stróżów, mających pilnować porządku. Pierwszym kapitanem był Hiu Siew. Osada szybko przerodziła się w główny ośrodek miejski Selangoru i jedno z ważniejszych miejsc wydobycia cyny w Malezji. Kolejny kapitan, Yap, zachęcał do osiedlania się na pobliskich terenach farmerów, aby zapewnić miastu stałe źródło żywności. W 1881 roku pożar poważnie zniszczył miasto. Podczas odbudowy używano głównie cegieł, aby uniknąć podobnego wypadku w przyszłości. Kapitan Yap założył także pierwsze w Malezji szkoły publiczne i schroniska dla bezdomnych. Niedługo po tym zezwolono na budowę pierwszych kasyn i barów, w których sprzedawano alkohol. W 1882 roku sir [[Frank Swettenham]] uczynił Kuala Lumpur siedzibą brytyjskich władz w Malezji.
 
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] od 11 stycznia 1942 roku przez 44 miesiące okupowane przez [[Japonia|Japończyków]].
 
=== Czasy niezależności Malezji ===
Gdy w 1957 roku [[Federacja Malajów]] ogłosiła niepodległość, miasto utrzymało status stolicy. Podobnie było w roku 1963, kiedy Federacja Malajów zmieniła nazwę na Federację Malezji. Na stadionie [[Mardeka]] (zwanym także Stadionem Niepodległości) pierwszy malezyjski premier, [[Tunku Abdul Rahman]], ogłaszał przed tłumem niepodległość Malezji.
 
W 1974 roku miasto zostało wydzielone ze stanu Selangor i utworzyło odrębny dystrykt Kuala Lumpur.
 
=== Współczesność ===
Obecnie Kuala Lumpur to jedno z najszybciej rozwijających się miast [[Azja Południowo-Wschodnia|Azji Południowo-Wschodniej]], z przyrostem gospodarczym powyżej 10% w skali rocznej. Nad centralną dzielnicą miasta wznoszą się wysokie i nowoczesne wieżowce. Miasto boryka się jednak z poważnymi problemami komunikacyjnymi i mimo wybudowania kilku obwodnic ruch kołowy paraliżowany jest przez korki. System transportu publicznego również nie jest rozwinięty należycie do potrzeb miasta.
 
Miasto rozbudowywane jest bez ładu architektonicznego. Obok centralnej dzielnicy miasta z autostradami i wieżowcami, znajdują się dzielnice zamieszkane przez Chińczyków z tradycyjnymi domami i wąskimi uliczkami.
 
Najbardziej znaną ulicą miasta jest Dataran Merdeka, przy której znajduje się gmach Sądu Najwyższego i odbywają się coroczne uroczystości z okazji dnia niepodległości Malezji, transmitowane przez telewizję na cały kraj. W 2003 roku święto niepodległości obchodzono również na ulicy Putrajaya.
 
Architektów zachęca się do łączenia tradycyjnych stylów azjatyckich i nowoczesności. W taki sposób powstały będące dumą Kuala Lumpur wieżowce: Dayabumi Building (pierwszy drapacz chmur w Malezji), Tabung Haji Building, Menara Telecom (powstały dzięki pracy lokalnego architekta Hijjasa Kasturi) i znane na całym świecie bliźniacze wieżowce [[Petronas Towers]].
Linia 67:
Geografia Kuala Lumpur charakteryzuje dużą doliną znaną jako [[Dolina Klang]]. Dolina jest otoczona górami [[Titiwangsa]] na wschodzie, kilka łańcuchów drobnych na północy i na południu i [[Cieśnina Malakka|Cieśniną Malakka]] na zachodzie. Kuala Lumpur jest malajskim terminem, który można przetłumaczyć jako "błotnisty zbieg", gdyż znajduje się u zbiegu rzek Klang i [[Gombak]].
Położony w centrum stanu Selangor, Kuala Lumpur był wcześniej pod władzą rządu Selangor. W roku 1974, Kuala Lumpur był oddzielony od Selangor, tworząc pierwsze Federalne Terytorium regulowane bezpośrednio przez malezyjski rząd federalny. Jego położenie na zachodnim wybrzeżu Półwyspu Malajskiego, który ma szersze równiny niż na wschodnim wybrzeżu, przyczynił się do jej szybszego rozwoju w stosunku do innych miast w Malezji.
 
Miasto zajmuje powierzchnię 243 &nbsp;km², o średniej wysokości 22 m.<ref>[http://www.voyage99.com/tourist-attraction/kuala-lumpur/location.html "Kuala Lumpur Location"]</ref>
 
=== Klimat i pogoda ===
Chronione przez góry [[Titiwangsa]] na wschodzie i [[Indonezja|indonezyjską]] wyspę [[Sumatra]] na zachodzie, Kuala Lumpur ma klimat równikowy (według Köppena), który jest ciepły i słoneczny, a także obfituje w opady deszczu, zwłaszcza w sezonie monsunowym na północny wschód od października do marca . Temperatury często pozostają stałe. Maksymalne oscylują między 31 i 33&nbsp;° C i nigdy nie przekracza 37,2&nbsp;° C, a minimalane między 22 a 23,5&nbsp;° C i nigdy nie spada poniżej 17,7&nbsp;° C. Opady w Kuala Lumpur wynoszą 2266 &nbsp;mm deszczu rocznie; czerwiec i lipiec to stosunkowo suche miesiące, wtedy zwykle opady przekroczą 120 &nbsp;mm na miesiąc<ref>[http://worldweather.wmo.int/020/c00082.htm "World Weather Information Service – Kuala Lumpur"]</ref>.
 
Powódź jest częstym zjawiskiem w Kuala Lumpur, ze względu na ciężkie ulewy, zwłaszcza w centrum miasta i na terenach położonych poniżej. Również cząstki pyłu z pożaraów lasów z pobliskiej Sumatry czasem dają mgłę nad regionem. Jest to główne źródło zanieczyszczenia w mieście wraz z emisją spalin, z pojazdów silnikowych i prac budowlanych<ref>[http://www.msnbc.msn.com/id/8908221/ "Hazardous haze shrouds Kuala Lumpur"]</ref>.
Linia 88:
[[Plik:Kuala Lumpur-monorail 2006.jpg|thumb|250px|"KL Monorail" - prawie dziewięciokilometrowa kolejka z jedenastoma stacjami, uruchomiona w 2003 roku]]
== Transport ==
Miasto obsługuje największy w Malezji [[Port lotniczy Kuala Lumpur|Międzynarodowy Port Lotniczy Kuala Lumpur]]. Port jest połączony z centrum kolejką KLIA Ekspres. Poprzednio miasto było obsługiwane przez lotnisko w [[Subang Jaya]].
 
Korki, szczególnie uciążliwe w godzinach szczytu, skutecznie blokują całe miasto. W ostatnim czasie wybudowano cztery kolejki miejskie. Są to Putra LRT, Star LRT, Koleje Kuala Lumpur i KTM Komuter.
 
Największym dworcem autobusowym przez wiele lat był terminal na ulicy Puduraya. Obecnie, ustąpił on miejsca nowo wybudowanemu dworcowi Imbi, przy ulicy Pasar Rakyat. Został on ukończony w styczniu 2004 roku.
Linia 114:
 
=== Okolice miasta ===
* Jaskinie Batu znajdujące się 13 &nbsp;km na północ od Kuala Lumpur. W jednej z komór jaskiniowych ustawiona jest hinduistyczna świątynia. Inna część jaskini stanowi rezerwat przyrody i jest udostępniona do zwiedzania (za opłatą i tylko z przewodnikiem).
* Około 40 &nbsp;km na zachód od Kuala Lumpur znajduje się miasto [[Shah Alam]], znane z miejskiego meczetu.
* 10 &nbsp;km od Shah Alam znajduje się miasto Klang, znane z lokalnej kuchni.
* [[Genting]] to miejscowość położona w górach okalających Kuala Lumpur. Znane jest ono zwłaszcza z licznych pól golfowych i kasyn.
 
== Sport ==
Od 2010 roku rozgrywany jest tutaj kobiecy turniej tenisowy cyklu [[Women’s Tennis Association|WTA Tour]], [[BMW Malaysian Open]].
 
== Miasta partnerskie ==