William Randal Cremer: Różnice pomiędzy wersjami

Sir '''William Randal Cremer''' (używał głównie imienia Randal, ur. [[18 marca]] [[1838]] w [[Fareham]], zm. [[22 lipca]] [[1908]] w [[Londyn]]ie) - [[Wielka Brytania|brytyjski]] liderprzywódca związkowy, rzecznik [[Arbitraż międzynarodowy|arbitrażu międzynarodowego]], laureat [[Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla|Pokojowej Nagrody Nobla]] 1903.

Sytuacja rodzinna zmusiła go do podjęcia pracy w młodym wieku; pracował jako [[cieśla]]. Zaangażował się w [[ruch związkowy]] w [[Londyn]]ie, przewodniczył organizacji walczącej o 9-godzinny dzień pracy, następnie związkowi zawodowemu brytyjskich cieśli. W latach 1865-1866 był sekretarzem brytyjskiej sekcji [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników|I Międzynarodówki]]. Wspierał ważne wydarzenia europejskie i światowe – polskie [[powstanie styczniowe]], siły Północy w amerykańskiej [[wojna secesyjna|wojnie secesyjnej]], działalność [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldiego]] we [[Włochy|Włoszech]]. W 1868 bez powodzenia ubiegałkandydował sięw owyborach miejsce wdo [[Izba Gmin|IzbieIzby Gmin]].

Pod wpływem wojny [[Królestwo Prus|prusko]]-[[Francja|francuskiej]] zaangażował się zdecydowanie w pokojowy ruch europejski. W 1870 jako jeden z założycieli organizował i został sekretarzem Robotniczego Stowarzyszenia Pokoju. Ponownie przegrał wybory parlamentarne w 1874, zyskał mandat dopiero w 1885 z ramienia partii liberałów. W 1888 przekształcił Robotnicze Stowarzyszenie Pokoju w Ligę Arbitrażu Amerykańskiego i zabiegał o poparcie dla samej organizacji (jak i dla reprezentowanych przez nią idei) m.in. u prezydenta [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref>W czerwcu 1893 skierował do brytyjskiego Parlamentu petycję w sprawie brytyjsko-amerykańskiego traktatu arbitrażowego, podpisaną przez 2 miliony obywateli. Parlament wyraził zgodę bez sprzeciwu. Traktat podpisano 22 stycznia 1897, do ratyfikacji zabrakło podczas głosowania w amerykańskim Senacie 3 głosów do wymaganej większości. 2 lata później zawarto konwencję haską o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych i utworzono [[Stały Trybunał Arbitrażowy]] do którego przystąpiły także obie strony niedoszłego traktatu. ([http://paperspast.natlib.govt.nz/cgi-bin/paperspast?a=d&d=WH18970309.2.21 Anglo-American Arbitration Treaty], [[Andrzej J. Kamiński]], ''Stanowisko Niemiec na pierwszej konferencji haskiej (1899)'', Poznań 1962, s.9.)</ref>. Podjął współpracę m.in. z parlamentarzystą francuskim [[Frédéric Passy|Frédéricem Passy]], co zaowocowało powołaniem w 1889 [[Unia Międzyparlamentarna|Unii Międzyparlamentarnej]]. Cremer pełnił w Unii funkcję sekretarza.