Księga henrykowska: Różnice pomiędzy wersjami

 

==Historia==

Księga powstała początkowo jako spis dóbr klasztornych (w celu wyjaśnienia praw klasztoru do nich), w związku z niestabilną sytuacją (także prawną) po [[I najazd mongolski na Polskę|najeździe mongolskim]] w 1241. Zawiera ona opis dziejów założenia, uposażenia oraz posiadłości należących do klasztoru Cystersów w Henrykowie. Klasztor ufundował w roku 1227 Mikołaj notariusz kancelarii księcia wrocławskiego [[Henryk Brodaty|Henryka Brodatego]], a pierwszych zakonników sprowadzono z istniejącego wcześniej [[Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubiążu|klasztoru w Lubiążu]]{{odn|Wiesław Wydra|1984|s=166-167}}.

 

Księga znajduje się obecnie w [[Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu|Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu]] (sygn. V.7)<ref name="s.266">{{cytuj książkę | tytuł=Średniowiecze | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | rok=2002 | imię=Teresa | nazwisko=Michałowska |isbn = 83-01-13842-4 |strony=266}}</ref>, natomiast jej kopia znajduje w zabytkowym cysterskim [[klasztor]]ze w Henrykowie.

 

 

==Budowa dzieła oraz autorzy==

Dzieło składa się z dwóch części oraz dodatku wymieniającego biskupów wrocławskich{{odn|Wiesław Wydra|1984|s=166-167}}. Autorem części pierwszej obejmującej dzieje klasztoru do roku 1259 jest Piotr, opat klasztoru<ref name="s.63">{{cytuj książkę |nazwisko= Walczak |imię= Bogdan |tytuł= Zarys dziejów języka polskiego |wydawca= Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego |miejsce= Wrocław |rok= 1999 |strony= 63 |isbn=83-229-1867-4}}</ref>, który spisał ją w latach 1269-1273{{odn|Wiesław Wydra|1984|s=166-167}}<ref name="s.169">{{cytuj książkę |nazwisko= Kotarska |imię= Jadwiga |nazwisko2= Kotarski |imię2= Edmund |tytuł= Średniowiecze, renesans, barok. | rozdział= |wydawca= Wydawnictwo Harmonia |miejsce= Gdańsk |rok= 2002 |strony= 169 |isbn=83-7134-121-0}}</ref> Autor części drugiej – nieznany z imienia zakonnik, doprowadza historię opactwa do roku [[1310]].

 

 

==Zawartość==

Księga stanowi cenny dokument historyczny, prawniczy i językowy, zapisano w niej około 120 nazw miejscowych, informacje o mieszkańcach (od wieśniaków po biskupów wrocławskich) i ich imiona<ref name="s.169"/><ref name="s.63"/>.

 

===Nazwy miejscowe===

Księga wymienia szereg nazw miejscowych i geograficznych z terenu [[Dolny Śląsk|Dolnego Śląska]]. W sumie zawarto w niej ok. 120 dolnośląskich nazw miejscowości w przeważającej większości leżących we wschodnio-południowej części dzisiejszego [[Województwo dolnośląskie|województwa dolnośląskiego]]. Najczęściej są to osady zlokalizowane w bezpośredniej bliskości klasztoru na terenie obecnych powiatów: [[Powiat ząbkowicki|ząbkowickiego]] i [[Powiat strzeliński|strzelińskiego]]. Wymienione zostały m.in. miejscowości: [[Bobolice (województwo dolnośląskie)|Bobolice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=14,137}}, [[Brukalice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=14,138}}, [[Cienkowice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=14,20,137}}, [[Ciepłowody]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=19}}, [[Czesławice (województwo dolnośląskie)|Czesławice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=116,139}}, [[Głogów]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=131}}, [[Henryków (województwo dolnośląskie)|Henryków]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=1}}, [[Jagielno (województwo dolnośląskie)|Jagielno]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=17}}, [[Kobyla Głowa (województwo dolnośląskie)|Kobyla Głowa]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=42,83}}, [[Muszkowice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=16}}, [[Przychowa]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=131}}, [[Raczyce (powiat ząbkowicki)|Raczyce]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=138}}, [[Pisary (województwo dolnośląskie)|Pisary]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=28,133-134}}, [[Skalice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=138}}, [[Wadochowice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=92}},[[Witostowice]]{{odn|Gustav Adolf Stenzel|1854|s=138}} i inne.

 

 

==Bibliografia==

* {{cytuj książkę |nazwisko = Stenzel | imię = Gustav Adolf | tytuł = Liber Fundationis Claustri Sanctae Mariae Virginis in Henrichow | wydawca = Josef Max & Komp. | miejsce = Breslau | rok = 1854 | strony = | isbn = |odn= tak}}

* {{ cytuj książkę | nazwisko = Wydra | imię = Wiesław | tytuł = Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543 | wydawca = Ossolineum | miejsce = Wrocław | rok = 1984 | isbn = 83-04-01568-4 | odn = tak }}