Bolszewicy: Różnice pomiędzy wersjami

== Droga do władzy ==

=== Utworzenie frakcji ===

Frakcja narodziła się w wyniku sporu między [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierzem Leninem]] a [[Julij Martow|Julijem Martowem]]. Martow twierdził że członkowie partii powinni działać niezależnie od kierownictwa partii, Lenin nie zgodził się z tym i podkreślił potrzebę silnego przywództwa. Sprawę poddano pod głosowanie. Martow wygrał je otrzymując 28 do 22 głosów<ref>Rice 1990, s. 81–82; Service 2000, s. 154–155.</ref>. Debata była kontynuowana po głosowaniu, przez co wielu działaczy Martowa opuściła Kongres w trakcie jego trwania na znak protestu. Lenin wykorzystał ten fakt w celach propagandowych i nazwał swoją frakcję bolszewikami czyli większością. Oponentów popierających Martowa określił natomiast mniejszością mienszewikami czyli mniejszością. Niemniej jednak bolszewicy w kolejnych latach bolszewicy rzeczywiście stali się w partii większością i cieszyli się większym poparciem społecznym<ref>Fischer 1964, s. 39; Rice 1990, s. 82; Service 2000, s. 155–156; Read 2005, s. 60–61.</ref>. W kolejnych latach cześć członków SdPRR próbowała zjednoczyć zwaśnione frakcje co jednak nigdy nie udało się<ref>Rice 1990, s. 85; Service 2000, s. 163.</ref>

 

W dniach 6-7 listopada 1917 roku bolszewicy opanowali Piotrogród. Aresztowali dotychczasowe władze i utworzyli nowy rząd z Leninem na czele. Odtąd zaczęli przejmować [[władza|władzę]] w Rosji. Wydarzenia te przeszły do historii jako [[rewolucja październikowa]]. Bolszewicy przeprowadzili wiele reform w duchu leninowskim, w ich wyniku dysponentami dóbr cerkiewnych, klasztornych i obszarniczych stawały się gminne komitety rolne i rady powiatowe<ref>Paweł Chmielewski, Marian Wilk Zarys dziejów ZSRR s. 50-52</ref>. Na froncie znieśli karę śmierci a władzę w terenie przekazali w ręce rad. Powołano Ogólnorosysjki Centralny Komitet Wykonawczy składający się z 101 członków (62 bolszewików i 29 eserowców lewicowych)<ref>Paweł Chmielewski, Marian Wilk Zarys dziejów ZSRR s. 52-53</ref>. Rząd wydał dekrety o bezpłatnym, świeckim nauczaniu i inne postanowienia realizujące werbalnie postulaty bolszewizmu w tym walki ze spekulacją, wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego konfiskaty majątku rodziny carskiej, likwidacji kolei prywatnych wprowadzających ośmiogodzinny dzień pracy, kontrolę robotniczą nad przedsiębiorstwami, o proklamowaniu suwerenności narodów dawnego Imperium, oddzielenia państwa i edukacji od cerkwi, utworzeniu [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], nacjonalizacji banków, zniesieniu rang cywilnych i stanów, wprowadzeniu rozwodów, nacjonalizacji magazynów zbożowych, handlu zagranicznego, przemysłu naftowego, wielkiego przemysłu, floty handlowej, przedsiębiorstw kolejowych, transportu, młynów<ref>Paweł Chmielewski, Marian Wilk Zarys dziejów ZSRR s. 57-60</ref>.

 

 

== Zobacz też ==