Ferdynand Aragoński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Przekształcanie na Szablon:Władca infobox
Linia 67:
Mimo politycznej natury związku z Izabelą, szczerze kochał żonę.
 
Izabela szybko powiła mu potomstwo, ale małżeństwo rozpoczęło się jednak od niemal stałej separacji. Ferdynand, podróżujący często do miast kastylijskich lub do Aragonii, miał żonie za złe prowadzenie wygodnego życia. Jednocześnie, mając zaledwie 20 lat ,sam szukał pocieszenia w ramionach innych kobiet, które urodziły mu jeszcze przynajmniej dwie córki, lecz ich daty narodzin nie są znane.
 
'''Dzieci Ferdynanda i Izabeli'''
Linia 88:
== Zjednoczenie Hiszpanii ==
[[Plik:12- Rainha D. Joana - A Beltraneja.jpg|thumb|Joanna la Beltraneja, główna przeciwniczka Ferdynanda]]
Między 20. a 30. rokiem życia Ferdynand dokonał kilku heroicznych wyczynów. Po śmierci (11 grudnia 1474) króla Kastylii – [[Henryk IV (król Kastylii i Leónu)|Henryka IV Bezsilnego]] kwestia następstwa tronu pozostała otwarta. Ferdynand pośpiesznie wyruszył z Saragossy do [[Segowia|Segowii]], gdzie [[13 grudnia]] Izabela sama ogłosiła się królową kastylijską. Ferdynand zajął miejsce u jej boku jako król małżonek, co dawało mu bardzo niewygodną, marginalną pozycję do czasu rozpoczęcia w [[1479]] roku przez Izabelę, wojny o sukcesję z królem Portugalii – [[Alfons V Afrykańczyk|Alfonsem V Afrykańczykiem]],. coUmożliwiło umożliwiłoto Ferdynandowi objęcie tronu w pełnym tego słowa znaczeniu. Alfons był żonaty z jedynym dzieckiem króla Henryka – [[Joanna la Beltraneja|Joanną La Beltraneją]], uważał.Uważał, że to jego żona powinna odziedziczyć koronę Kastylii.
 
W 1479 roku zmarł także Jan II i Ferdynand objął tron aragoński. Wydarzenia te zapoczątkowały powstanie konfederacji królestw, co stało się instytucjonalną podstawą powstania nowożytnej Hiszpanii. Wydarzenia tego okresu wydobyły także w pełni charakter młodego króla.
Na portretach przedstawiano Ferdynanda jako młodzieńca o miękkich, proporcjonalnych rysach twarzy, małych, zmysłowych ustach i zamyślonych oczach. Jego opisy literackie są bardziej skomplikowane, choć wszystkie przedstawiają go jako mężczyznę przystojnego, średniego wzrostu, dobrze trzymającego się w siodle i uwielbiającego polowania. Ferdynand miał czysty, mocny głos. Lubił przebywać w towarzystwie dam dworu, co przez kilka lat wywoływało zazdrość Izabeli.
Od 1475 do 1479 roku Ferdynand wraz z młodą żoną walczył o umocnienie pozycji w Kastylii i polityczne przekształcenie królestwa za pomocą nowych instytucji, wzorowanych na instytucjach aragońskich. Polityka unowocześniania państwa obejmowała wprowadzenie zakazu wyznawania innej religii niż wiara katolicka. Stworzenie hiszpańskiej [[Inkwizycja|inkwizycji]] w 1478, egzekwującej religijną uniformizację i wygnanie Żydów w 1492 roku ,stanowiło elementy celowej polityki, mającej na celu wzmocnienie Kościoła, który z kolei popierał koronę.
 
Lata 1482-92 wymagały od Ferdynanda wielu wysiłków. Wiosną 1482 roku stanął na czele kampanii wymierzonej w królestwo Grenady, ujawnił wtedy duże zdolności dowódcy, podbijając [[Grenada (miasto w Hiszpanii)|Grenadę]] i doprowadzając 2 stycznia 1492 roku do jej ostatecznej kapitulacji, podbój.Podbój Grenady zakończył trwającą od wieków [[Rekonkwista|Rekonkwistę]]. Podbój Grenadyi umożliwił wsparcie transatlantyckich wypraw Krzysztofa Kolumba. Nie wiadomo, co Ferdynand myślał o Kolumbie ani jak oceniał jego plany. Nie można też powiedzieć, że pierwsza wyprawa Kolumba była finansowana przez Aragonię, bowiem suma 1,157 minmln morawidów pochodziła z funduszy ''Santa Hermandad'' (Świętego Braterstwa). Mimo to Ferdynand był obecny przy opracowywaniu planów przedsięwzięcia, przy negocjacjach zapewniających poparcie papieża, a także przy wytyczaniu ram organizacyjnych późniejszych kolonii amerykańskich. Jednak Ferdynand znacznie bardziej interesował się sprawami Morza Śródziemnego i swej dominacji nad nim, tym bardziej,że jako król Neapolu i Sycylii był w mieszany w sprawy włoskie, natomiast sprawy Atlantyku i nowego świata bardziej interesowały IzabeleIzabelę.
 
Mając 50 lat, był Ferdynand uosobieniem królewskiego majestatu, a los zaczął mu sprzyjać. [[Aleksander VI|Papież Aleksander VI]] ze względu na jego interwencję we Włoszech, przyznał mu honorowy tytuł władcy katolickiego 2 grudnia 1496 roku. Z drugiej strony życie nie oszczędzało mu cierpień – zmarł jego syn i następca tronu - Jan, to.To spowodowało ,że unia AragońskoaragońskoKastylijskakastylijska była zagrożona, na.Na nowego następcenastępcę tronu królowie katolicy wyznaczyli swą najstarszą córkę [[Izabela z Asturii|IzabelaIzabelę]] , nadając jej tytuł księżnej Asturii. Izabela od 1490 była żoną następcy tronu [[Portugalia|Portugalii]], [[Alfons (książę Portugalii)|AlfonsAlfonsa]], syna [[Jan II Doskonały|Jan II Doskonałego]],. jednak wW 1497 Izabelar. poślubiła nowego króla Portugalii [[Manuel I Szczęśliwy|Manuela I Szczęśliwego]], stryja Alfonsa i następce Jana. Wydawało się że unia Kastylii i Aragonii nie tylko się utrzyma, ale poszerzy o Portugalię, niespodziewanie jednak Izabela zmarła rodzącprzy synporodzie syna [[Michał da Paz|Michała da Paza]], który został nowym dziedzicem tronu Portugalii, Kastylii i Aragonii,. jednak wnukWnuk Ferdynanda żył jeszcze 2 lata - zmarł 1500 roku. Te wszystkie zgony skomplikowały sytuacjesytuację dynastyczną Hiszpanii,. sprawaSprawa następstwa tronu była otwarta, - należy zaznaczyłzaznaczyć, że królowie katoliccy ciężko przyjęli te ciosy. NastępcaIch katolickich królównastępcą została ich druga córka, a trzecie dziecko - Joanna, żona [[Filip I Piękny|Filipa Pięknego]], władcy Niderlandów. Joanna jednak była źle traktowana przez męża. zaczętaZaczęła przejawiać także pierwsze objawy szaleństwa. W 1493 roku Ferdynand został ranny w Barcelonie, jednak jego rana była niczym w porównaniu z tragediami rodzinnymi, których kulminacją była w [[1504]] roku śmierć Izabeli, "najlepszej i najwspanialszej z królewskich żon".
 
== Drugie małżeństwo ==
[[Plik:Fernando el Católico 01.jpg|thumb|190px|Statua Ferdynanda II w [[Madryt|Madrycie]] ([[Juan de León|J. León]], [[1753]]).]]
Przed śmiercią Izabela wyznaczyła swego męża regentem Kastylii, jasne.Jasne było, że po śmierci Izabeli władzewładzę przejmie jej córkącórka Joanna, i jej ambitny Habsburskihabsburski mąż, [[Filip I Piękny]],. Izabela obawiała się właśnie tego dla tego,ale wolała, aby władzewładzę nad Kastylią sprawował jej mąż jako regent w imieniu córki, a nie zięć. Na łożu śmierci Izabela wymusiła jeszcze przysięgłeprzysięgę na mężu, że ten ponownie się nie ożeni.
 
Ferdynand znalazł się w trudnej sytuacji, gdyż był bardzo niepopularny w Kastylii, po za tym nie miał szerszych praw do tronu Kastylii, i jego.Jego władza dotychczas opierała się na małżeństwie z Izabelą. Teraz, teraz kiedy jej zabrakło, filar, który powstrzymywałpodtrzymywał go, runąrunął, a szlachta kastylijska odmówiła mu regencji,. i kiedyGdy z Niderlandów przybył Filip razem z Joanna, Kastylijczycy masowo przechodzili z dworu Ferdynanda na dwór Filipa. Stary król jednak nie miał zamiaru ustępować, jednak zgodził.Zgodził się na negocjacje z Filipem, jednak nic z nich nie wyszło gdyż,ponieważ Ferdynand ogłosił ,że broni praw córki więzionej przez Filipa. Po nieudanych pertraktacjach Ferdynand wycofał się do Aragonii.
 
By zagwarantowaćumocnić swoją pozycję w Kastylii, Ferdynand poślubił [[5 października]] [[1505]] roku [[Germaine de Foix]], córkę [[Jan de Foix, wicehrabia Narbonne|Jana de Foix]] – wicehrabiego Narbonne, hrabiego d'Etampes i [[Marie d'Orléans|Marii Orleańskiej]], córki [[Karol Orleański|Karola I]], księcia [[Orlean]]u – bratanicę króla Francji. Małżeństwo to miało również charakter polityczny, ale Ferdynand zawsze okazywał żonie najwyższy szacunek. Ferdynand, poślubiając drugą żonę, złamał swą przysięgę złożoną Izabeli,. Ferdynand jednak obawiał się jednak, że po jego śmierci władzewładzę nad Aragonią obejmie Filip, dla tego Ferdynanddlatego dążył do spłodzenia potomka, który odziedziczył byodziedziczyłby AragonieAragonię, Sycylię, Neapol. Jego plany jednak się nie udały co prawda. Germaine urodziłamurodziła syna Jana, jednak ten wkrótce po urodzeniu zmarł. Niedługo jednak los uśmiechnąuśmiechnął się do Ferdynanda.
 
Niespodziewanie w 1506 roku 25 września zmarł Filip I Piękny, co utorowało Ferdynandowi drogę do Kastylii,. władzaWładza powinna przejść teraz na córkę Ferdynanda Joanne- Joannę, jednak a topo śmierci męża stała się jeszcze bardziej impulsywna, a jej choroba psychiczna tylko się pogłębiła. Ferdynand ,który był politykiem bez skrupułów, uwięził córkę i pozbawił ją władzy, przejmując władze nad Kastylią jako regent.
 
Jego pobyt we Włoszech w latach 1506-1507 unaocznił, czym była jego obecność dla królestw hiszpańskich. Po powrocie do Kastylii tak kierował swą polityką europejską, by uzyskać hegemonię, służącą jego ekspansjonistycznym planom na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] i w [[Afryka|Afryce]]. W [[1512]] roku, zaraz po schizmie kościelnej, w której uczestniczyli królowie [[Królestwo Nawarry|Nawarry]], Ferdynand zajął królestwo i włączył je do Kastylii, co było jednym z najbardziej kontrowersyjnych kroków jego panowania.
 
== Późne lata ==